Ảnh hưởng tâm lý khi bị bạn bè trêu chọc có thể theo trẻ đến suốt cuộc đời và gây ra nhiều vấn đề tâm lý nguy hiểm như trầm cảm hay lo âu xã hội. Gia đình cần nhanh chóng phối hợp với nhà trường để có phương pháp giúp đỡ con em mình kịp thời, đưa con em mình thoát khỏi nỗi ám ảnh bị bắt nạt, trêu chọc và có cơ hội phát triển toàn diện về mọi mặt.
Ảnh hưởng tâm lý khi bị bạn bè trêu chọc do những nguyên nhân nào
Những năm tháng ngồi trên ghế nhà trường thực sự là khoảng thời gian hạnh phúc vì lúc này không phải lo toan, không phải lo cơm áo gạo tiền, được ở nhà được bố mẹ cưng chiều. Tuy nhiên, với nhiều người, đây là khoảng thời gian đầy ám ảnh mà họ không muốn phải nghĩ đến.
Ảnh hưởng tâm lý khi bị bạn bè trêu chọc, bạo hành bằng lời nói có thể trở thành vết thương lòng theo con người suốt đời.
Trẻ nhỏ chọc ghẹo nhau là chuyện bình thường, quan trọng là trò trêu chọc đó vui hay ác ý. Nếu bọn trẻ chọc ghẹo nhau để mua vui, đó thường chỉ là để thu hút sự chú ý của đối phương và thường có thể dừng lại khi chúng thấy bạn bè khó chịu.
Tuy nhiên, có những em không chỉ muốn gây chú ý mà còn muốn khẳng định mình, khoe khoang với bạn bè hoặc mạnh tay bắt nạt kẻ yếu.
Trẻ em có thể bị trêu chọc bởi những điều gì?
- Một bí mật đáng xấu hổ mà con bạn muốn che giấu nhưng lại bị bạn vô tình phát hiện, chẳng hạn như đái dầm trên giường hoặc bị xếp cuối lớp.
- Ví dụ: Gia đình khó khăn hơn các bạn cùng lớp hoặc có bố / mẹ kế
- Giọng nói hay vùng miền chẳng hạn, trẻ con nhà quê lên thành phố học cũng rất dễ bị chọc ghẹo.
- Màu da, em là người dân tộc thiểu số còn em là người dân tộc Kinh
- Ngoại hình trông xấu hơn các bạn khác, váy áo đơn giản hơn hoặc thường mặc đồ cũ
- Điểm yếu của chính bạn, chẳng hạn như bị điểm kém
Tình trạng bị chọc ghẹo thường rất phổ biến ở những trẻ có địa vị, cuộc sống thấp hơn các bạn trong lớp hoặc những trẻ có tính cách trầm lặng, thường chơi một mình. Những kẻ bắt nạt thường nhắm vào những đứa trẻ hiền lành, không chống cự. Một đứa trẻ báo cáo với giáo viên hoặc phụ huynh thậm chí có thể bị bắt nạt nghiêm trọng hơn.
Những trò đùa bắt đầu chỉ để trêu đùa quê hương của bạn, dần dần có thể tăng đến mức độ đe dọa, xúc phạm hoặc vu khống, cô lập trẻ. Đặc biệt ở những trẻ có hoàn cảnh khó khăn hơn thường dễ bị bạn bè bè phái trêu ghẹo, cô lập, thậm chí điều khiển con làm điều xấu. Không chỉ bị bắt nạt ngoài đời, nhiều em còn bị bắt nạt trên mạng như trên các trang mạng xã hội hay tin nhắn.
Một thực tế đáng buồn hiện nay là tỷ lệ bắt nạt bằng lời nói trong trường học đang diễn ra vô cùng phổ biến. Trẻ em có thể bị lây nhiễm bệnh từ gia đình, anh chị em hoặc phim ảnh.
Đặc biệt trong thời đại internet đang trở nên vô cùng phổ biến, các em học sinh tiểu học cũng có thể chơi game, lên mạng xã hội nếu tiếp xúc với những thông tin độc hại thì rất dễ bị tiêm nhiễm những thứ này trong suy nghĩ và cảm xúc của mình. Đi bắt nạt bạn bè của bạn. Nhiều em còn lập bè phái để bắt nạt người khác.
Ảnh hưởng tâm lý khi bị bạn bè trêu chọc
Lời nói là con dao hai lưỡi vì nó có thể khiến một người vui vẻ, hạnh phúc nhưng cũng có thể khiến một người sợ hãi, ám ảnh và dần đánh mất chính mình. Những câu chuyện cười như “bạn béo như một con lợn”; ” con ăn nhiều sao con béo ”có thể khiến trẻ chán ăn, mất ngủ, không còn dám ăn và luôn bị ám ảnh về chính cơ thể của mình.
Ảnh hưởng tâm lý khi bị bạn bè trêu chọc có thể khiến trẻ sa sút học hành, ngại đi học, luôn muốn chuyển lớp. Những đứa trẻ hay bắt nạt thường sống theo nhóm, với một đứa dẫn đầu và những đứa khác có xu hướng tham gia cùng bạn để mua vui.
Điều này khiến em cảm thấy bị cô lập khi đến lớp, không có ai giúp đỡ, chia sẻ nên em chỉ muốn ở nhà. Ngay cả khi ở nhà, con bạn cũng có thể gặp ác mộng về những lời trêu chọc của bạn bè.
Những đứa trẻ bị trêu chọc quá nhiều sẽ ngày càng trở nên thiếu tự giác. Ví dụ, bị cô ấy chỉ trích khi trả lời sai, sau đó bị bạn bè trêu chọc, chế giễu suốt ngày sẽ khiến cô ấy nghĩ rằng mình thật tệ. Mỗi khi đứng lên phát biểu, tôi sẽ sợ sai, sợ bị soi mói và tiếp tục trêu chọc.
Thống kê cho thấy, tỷ lệ trẻ em bị trầm cảm, rối loạn lo âu hay lo âu xã hội ngày càng gia tăng. Đây là hệ quả của ảnh hưởng tâm lý khi bị bạn bè trêu chọc. Nếu không được giúp đỡ kịp thời, trẻ có thể mang những ám ảnh này suốt đời, trở thành những bóng đen tâm lý không thể vượt qua.
Một số trẻ có thể phát triển chứng rối loạn chuyển hóa cơ thể nếu chúng thường xuyên bị trêu chọc về ngoại hình của mình. Nhiều trẻ sau khi bị trêu chọc quá nhiều có thể nảy sinh ý nghĩ thù hận, muốn trả thù bạn.
Báo chí đã đăng tải nhiều thông tin về trường hợp trẻ em mới học cấp 2 đã dùng dao đâm bạn bè vì bị bạn bè trêu chọc quá nhiều. Bởi khi những bất bình, khó chịu, tủi thân không được chia sẻ sẽ tích tụ dần như núi lửa, sẵn sàng phun trào bất cứ lúc nào. Trẻ em từ nạn nhân trở thành thủ phạm, đánh mất tương lai của chính mình vì thiếu sự quan tâm của người lớn.
Một số thống kê khi hỏi học sinh làm gì khi bị bạn bè trêu chọc, khoảng 38,8% em cho biết sẽ gây gổ với bạn ngay lập tức, 29,6% sẽ dùng các hành động như đánh bạn, đánh lại bạn. khoảng 36,7% sẽ nói với gia đình.
Tuy nhiên, khoảng 4% trẻ sẽ chỉ im lặng và không làm gì cả. Nhóm này là những trẻ em sống biệt lập, có hoàn cảnh gia đình khó khăn hơn, ít được giúp đỡ nên thường chấp nhận cam chịu.
Mặc dù bạo lực bằng lời nói không phải là hiếm nhưng nếu chỉ ở mức độ bằng lời nói thì không được người lớn xem xét, giải quyết. Nhiều người vẫn cho rằng đó chỉ là những lời trêu chọc bình thường, là bạn bè vui vẻ bên nhau mà không quan tâm đến cảm xúc và suy nghĩ trong lòng của những đứa trẻ bị trêu chọc.
Lời nói sắc hơn dao vì những ảnh hưởng tâm lý khi bị bạn bè trêu chọc sẽ in sâu vào tâm trí suốt đời mà chỉ người đó mới cảm nhận được.
Làm thế nào để có thể giúp con khi bị bạn bè trêu chọc
Để giúp trẻ thoát khỏi những ảnh hưởng tâm lý khi bị bạn bè trêu chọc, gia đình cần hiểu con mình đang ở trong hoàn cảnh nào, bạn trêu chọc để vui hay cố tình bắt nạt. Bên cạnh đó, gia đình cũng cần kết hợp với sự hỗ trợ từ phía nhà trường để có biện pháp can thiệp kịp thời, tránh những hậu quả đáng tiếc.
Trò chuyện với con
Ngay khi con bạn nói rằng mình đang bị bắt nạt, điều đầu tiên cha mẹ cần làm là nói chuyện trực tiếp với con để tìm hiểu xem con đang trêu chọc về điều gì, nó bắt đầu từ khi nào và những sự việc bị trêu chọc là có thật hay không.
Tuy nhiên, như đã nói, không phải đứa trẻ nào cũng sẵn sàng nói với gia đình rằng chúng đang bị bạn bè bắt nạt. Cha mẹ có thể phát hiện qua một số dấu hiệu như trẻ thường nói không muốn đi học, tụt điểm, hay gặp ác mộng hoặc sợ ra ngoài, trẻ mũm mĩm có xu hướng nhịn ăn.
Tìm hiểu nguyên nhân trẻ bị trêu chọc sẽ giúp mẹ xác định rõ tình huống và có cách giải quyết phù hợp. Nếu những lời đó nhằm trêu chọc bạn để mua vui, bạn có thể dạy trẻ cách hòa nhập và pha trò với bạn. Và lời nói của bạn có ác ý và ác ý, bạn nên học cách đấu tranh thay vì im lặng.
Hỏi con bạn cảm thấy thế nào khi bạn nói điều đó, cách cư xử của con. Khi nói chuyện, mẹ tuyệt đối không nên dùng những lời lẽ cay độc, thù hận như “đồ vô học”; “Những thứ hư hỏng” sẽ khiến trẻ học theo. Mẹ có thể nói, “Bạn đó làm vậy là không tốt”.
Ngoài ra, khi bị bắt nạt, chắc hẳn trẻ đang cảm thấy rất cô đơn và buồn bã. Gia đình cần ở bên cạnh động viên con cái và nói với chúng rằng bản thân chúng không làm gì sai. Ví dụ, nếu con bạn bị điểm kém và bị bạn bè trêu chọc, bạn có thể động viên con cố gắng đạt điểm cao hơn lần sau, bạn sẽ khiến bạn bè nể phục và không dám trêu chọc bạn nữa.
Dạy con bình tĩnh và chống trả
Một số trẻ sẽ cố gắng kìm chế và một số sẽ có xu hướng phản ứng lại những gì bạn đã làm với chúng, thậm chí đánh bạn. Tuy nhiên, hãy dạy con cách giữ bình tĩnh và đối phó với bạn.
Ví dụ, khi trẻ bị bạn trêu chọc vì hôi miệng, trẻ cần đánh răng sạch sẽ hơn, nếu bị bạn trêu chọc, trẻ thậm chí có thể giả vờ bịt mũi khi nói chuyện với bạn, điều này có thể kết bạn và không trêu chọc nữa.
Một cách khác để giúp con bạn sớm vượt qua sự trêu chọc của bạn là bình tĩnh phớt lờ nó như thể không có chuyện gì. Một số trẻ thích thú khi thấy bạn tức giận và khóc khi bị trêu chọc.
Vì vậy, hãy phản ứng bằng cách không quan tâm đến những gì bạn phải nói, chỉ tập trung vào làm bài tập về nhà của bạn hoặc làm điều gì đó bạn thích. Điều này sẽ khiến bạn cảm thấy chán nản, không còn hứng thú và không muốn chọc ghẹo con nữa.
Một cách khác, mẹ hãy dạy con cách phản kháng và phản ứng với những kẻ bắt nạt. Ví dụ, nói với bạn “Tôi không muốn bạn nói điều đó” hoặc “Bạn làm vậy là không đúng”. Những kẻ bắt nạt thường phấn khích khi bạn cam chịu và thất vọng, vì vậy phản ứng của con bạn sẽ khiến chúng giật mình và có thể thay đổi ý định trêu chọc.
Nói chuyện với kẻ bắt nạt
Đôi khi, có những trường hợp cha mẹ cần đứng ra nói chuyện với kẻ bắt nạt để giúp con thoát khỏi những ảnh hưởng tâm lý khi bị bạn bè trêu chọc. Lúc đầu, cha mẹ có thể nhờ thầy cô nhắc nhở, không chọc ghẹo bạn bè, không dùng những lời lẽ như vậy. Hoặc gia đình có thể nói chuyện trực tiếp với bạn, thường nếu trẻ không có ý đồ xấu thì sẽ nhanh chóng hiểu ra vấn đề.
Tuy nhiên, thực tế là không phải đứa trẻ nào cũng hiểu người. Với những đứa trẻ có ác ý, muốn cách ly bạn bè để thể hiện bản thân, việc nói chuyện với chúng không những không có tác dụng mà còn khiến con bạn dễ bị bắt nạt hơn.
Cha mẹ cần thực sự tế nhị, không nên nói trước lớp, trước đám đông mà cần gặp riêng người bắt nạt để tránh làm trẻ xấu hổ và khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn.
Như đã nói, việc bắt nạt của một đứa trẻ có thể bị ảnh hưởng rất nhiều bởi gia đình hoặc môi trường xung quanh. Điều này có nghĩa là đôi khi nói chuyện với những đứa trẻ quá nghịch lại không có tác dụng, ngay cả khi nói chuyện với cha mẹ chúng.
Con bạn có thể bị bắt nạt nghiêm trọng hơn sau cuộc nói chuyện. Vì vậy, trong trường hợp này, phụ huynh có thể cân nhắc cho con chuyển lớp, chuyển trường. Đảm bảo cho trẻ một môi trường học tập và phát triển lành mạnh là ưu tiên hàng đầu mà các bậc phụ huynh cần quan tâm.
Dạy con bạn cách tự bảo vệ mình
Khi con bạn cảm thấy tự tin hơn về bản thân, trẻ cũng có thể thoát khỏi những ảnh hưởng tâm lý khi bị bạn bè trêu chọc. Im lặng chưa chắc đã là giải pháp tốt, vì vậy hãy dạy con cách tự bảo vệ mình bằng cách dám đứng lên nói ra suy nghĩ của mình. Hãy khiến những kẻ bắt nạt phải tôn trọng và phục tùng, tuân theo bằng chính khả năng của bạn.
Đối với sinh viên, điểm số sẽ là thứ rõ ràng nhất giúp bạn thể hiện khả năng của mình. Vì vậy mẹ hãy động viên con chăm chỉ học tập để đạt điểm cao hơn các bạn nhé, có như vậy mới không chọc ghẹo con. Ví dụ: nếu bạn trêu con mình là “béo”, trẻ có thể trả lời, “nhưng con thông minh.” Hãy chắc chắn rằng kẻ bắt nạt sẽ không thể đáp lại vì đó là sự thật.
Bên cạnh đó, mẹ cũng có thể cho con đi học võ. Học võ không chỉ giúp nâng cao sức khỏe mà còn là cách để trẻ tự bảo vệ mình trong những trường hợp bất ngờ.
Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý dạy con học võ là để bảo vệ bản thân, không phải là cách để trẻ khoe khoang hay bắt nạt bạn bè. Mặt khác, học võ cũng là một cách rèn luyện thể dục thể thao rất tốt cho tinh thần của những trẻ đang bị stress hoặc các vấn đề tâm lý khác.
Liệu pháp tâm lý trị liệu
Như đã nói, ảnh hưởng tâm lý của việc bị bạn bè trêu chọc có thể gây ra rất nhiều vấn đề tâm lý cho trẻ bị trầm cảm hoặc rối loạn lo âu. Trong trường hợp này, tốt nhất gia đình nên sớm đưa trẻ đi trị liệu tâm lý để được hỗ trợ và điều trị tốt nhất.
Những vấn đề tâm lý có thể in sâu vào tâm trí của trẻ nhỏ, nếu không được giải quyết, chúng sẽ dần trở thành một loại “độc tố” khiến chúng sống trong bóng tối và khó thoát ra.
Qua những lần trò chuyện với chuyên gia tâm lý sẽ giúp con bạn hiểu rằng mình không có lỗi, không ngại ngùng, xấu hổ. Những nút thắt trong lòng dần được tháo gỡ giúp trẻ dần lấy lại sự tự tin, hồn nhiên theo đúng lứa tuổi. Các nhà tâm lý học cũng giúp trẻ học cách giữ bình tĩnh, cách giải quyết vấn đề và hướng tới những điều tích cực hơn.
Tâm lý trị liệu thực sự là một biện pháp hữu ích đối với những trẻ bị ám ảnh tâm lý khi bị bạn bè bắt nạt. Các gia đình cũng nên trao đổi với bác sĩ để tìm ra phương pháp giúp đỡ trẻ hiệu quả, sớm đưa trẻ trở lại cuộc sống vui vẻ hàng ngày.
Ảnh hưởng tâm lý của việc bị bạn bè trêu chọc đối với tâm trí của trẻ là rất nghiêm trọng, vì vậy gia đình cần có biện pháp quan tâm và hỗ trợ trẻ càng sớm càng tốt. Nhà trường và gia đình cũng cần có biện pháp hướng con đến những điều tích cực, không để con bắt nạt bạn bè hay có những suy nghĩ không tốt để giúp con phát triển tối đa.
