Bị bố mẹ ghẻ lạnh và những tổn thương tâm lý ở trẻ

Bị bố mẹ ghẻ lạnh là một trong những nguyên nhân lớn nhất khiến trẻ bị tổn thương tâm lý nặng nề. Điều này khiến trẻ dần trở nên bực bội, thù địch, sống khép kín hơn hoặc thậm chí là mất đi sự kết nối tâm lý với cuộc sống xung quanh. Cùng tìm hiểu những dấu hiệu và phương pháp điều trị tình trạng này qua bài viết sau đây nhé.

Những tổn thương tâm lý khi con cái bị bố mẹ ghẻ lạnh

Trẻ em luôn cần nhận được sự yêu thương, che chở, chăm sóc từ gia đình, đặc biệt là cha mẹ. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng được sinh ra và lớn lên trong môi trường yêu thương. Vì một lý do nào đó mà họ không được mọi người xung quanh yêu quý, thậm chí còn bị bố mẹ ghẻ lạnh, ghét bỏ.

Hiện nay, có rất nhiều trường hợp trẻ bị kinh thường và bị bố mẹ ghẻ lạnh ngay tại chính ngôi nhà của mình. Không ít trường hợp trọng nam khinh nữ hoặc vì mâu thuẫn mà cha mẹ không thể giải quyết được khiến các con phải chịu sự đối xử vô cùng tàn nhẫn.

Có thể nói, ghẻ lạnh là một trong những hình thức bạo hành tinh thần nghiêm trọng nhất và để lại hậu quả nặng nề. Không giống như bạo hành thể xác, tình trạng này không để lại bất kỳ dấu vết nào trên thể xác, nhưng nó là nhát dao chí mạng khiến tâm hồn đứa trẻ dần chết đi.

Hãy nghĩ lại xem, bạn đã bao giờ bị bố mẹ phớt lờ, không quan tâm đến việc bạn có cố gắng thu hút sự chú ý của họ hay không? Hoặc thậm chí họ còn dành cho bạn những lời lẽ chỉ trích và gây tổn hại như “Tại sao bạn sinh ra?”, “Đó là sai lầm của cha mẹ bạn khi sinh ra một đứa trẻ”.

Những đứa trẻ bị bố mẹ ghẻ lạnh cho biết chúng sống như một người xa lạ trong chính gia đình mình. Trẻ hoàn toàn không nhận được sự yêu thương, chăm sóc hay bất cứ tình cảm nào từ người thân. Điều này khiến trẻ bị tổn thương tâm lý nhiều, lâu dần có thể mất liên kết tâm lý với môi trường sống xung quanh.

Đặc biệt là trẻ em đang trong độ tuổi dậy thì và thanh thiếu niên trở nên nhạy cảm hơn với những đòn tra tấn tâm lý dữ dội từ gia đình. Lúc này, trẻ luôn cần sự ủng hộ và công nhận của cha mẹ, nhưng sự ghẻ lạnh có thể giết chết tâm hồn của trẻ.

Các chuyên gia cho rằng, những tổn thương tâm lý của trẻ nhỏ khi bị bốmẹ ghẻ lạnh có thể ám ảnh chúng đến suốt cuộc đời. Trên thực tế, có rất nhiều trường hợp trẻ sau khi lớn lên vẫn cảm thấy chán ghét, bực bội và không thể hòa thuận với gia đình, thậm chí không còn đủ niềm tin để xây dựng một gia đình hạnh phúc mới cho mình.

Một số ảnh hưởng tâm lý mà trẻ em phải đối mặt khi bị bố mẹ ghẻ lạnh là:

Trẻ sẽ thu mình và trở nên nhút nhát

Chỗ dựa lớn nhất của mỗi người chính là gia đình, đặc biệt là với con cái chúng luôn cần sự quan tâm, che chở của cha mẹ. Vì vậy, những đứa trẻ bị cha mẹ ngược đãi, ghét bỏ sẽ có xu hướng trở nên khép kín, thu mình và thụ động.

Ngay từ khi còn nhỏ, nếu trẻ không nhận được sự tôn trọng và chia sẻ của những người thân yêu thì càng lớn lên trẻ sẽ càng trở nên rụt rè, nhút nhát và thiếu tự tin. Nếu cha mẹ liên tục tỏ ra thờ ơ, lạnh nhạt hoặc cố tình tấn công, chỉ trích trẻ bằng những lời lẽ hèn hạ, miệt thị sẽ khiến trẻ cảm thấy bế tắc, tuyệt vọng.

Nhiều em vì thế mà có những suy nghĩ tiêu cực, cho rằng mình không xứng đáng được yêu thương, mình vô dụng, kém cỏi. Từ đó, trẻ dễ hình thành tâm lý lo lắng, ngại tham gia các hoạt động vui chơi, thư giãn cùng gia đình hoặc ngoài xã hội.

Bốc đồng, nổi loạn

Trong một số trường hợp khác, trẻ cũng có thể có những biểu hiện bất chấp, nổi loạn, bốc đồng vì không nhận được sự lắng nghe, đồng cảm và chia sẻ của cha mẹ. Đây được coi là sự mất cân bằng tâm lý của trẻ, khiến trẻ khó kiểm soát được hành vi và suy nghĩ của bản thân.

Đặc biệt là trẻ em ở độ tuổi nhạy cảm, lúc này chúng muốn được đối xử như người lớn và muốn thu hút sự chú ý từ cha mẹ. Tuy nhiên, sự ghẻ lạnh của gia đình lại vô tình đẩy trẻ ra xa, trẻ sẽ càng có xu hướng thực hiện những hành vi sai trái, lạm dụng chất kích thích, ma túy để tự xoa dịu nỗi đau.

Tạo lớp “mặt nạ”

Một số chuyên gia tâm lý cho biết, nhiều trẻ cho rằng cha mẹ phớt lờ, ghẻ lạnh vì chưa thực sự đạt được điều mình mong muốn. Kết quả là trẻ em có xu hướng làm những gì người lớn hy vọng và mong muốn rằng họ sẽ nhận ra và yêu thương chúng nhiều hơn.

Tuy nhiên, có những thứ mà người lớn muốn lại không phù hợp với nhu cầu của trẻ nhỏ. Điều này dễ tạo thành “mặt nạ” và khiến trẻ dần dần chối bỏ bản thân. Khi một người phải cố gắng làm những điều mà anh ta không muốn, anh ta sẽ thường xuyên đối mặt với những căng thẳng và giằng xé trong nội tâm. Đây cũng được coi là nguồn gốc có thể dẫn đến hàng loạt nỗi đau tâm lý kéo dài.

Nguy cơ mắc bệnh tâm thần cao

Những tổn thương về tinh thần của trẻ khi bị bố mẹ ghẻ lạnh sẽ gây ra những hậu quả vô cùng nặng nề. Những lời nói cay nghiệt là thứ có thể giết chết tâm hồn trong sáng và cướp đi tương lai của trẻ thơ. Trẻ em sống với cha mẹ “độc hại” sẽ luôn trong tâm trạng lo lắng, bất an và hoảng sợ.

Tình trạng này nếu không được khắc phục sớm và có các biện pháp cứu trợ phù hợp sẽ khiến trẻ nhỏ có nguy cơ cao mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần. Thực tế đã có rất nhiều trường hợp trẻ em bị trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn nhân cách vì bị gia đình tra tấn dã man về tinh thần.

Cách chữa lành những tổn thương tâm lý mà trẻ phải gánh chịu

Những tổn thương tâm lý mà trẻ phải gánh chịu vì bị bố mẹ ghẻ lạnh có thể đeo bám trẻ suốt cuộc đời. Khi những đau khổ, tổn thương quá lớn sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đời sống tinh thần, thậm chí thúc đẩy trẻ thực hiện những hành vi xấu.

Chính vì vậy, nếu bạn đang phải đối mặt với sự ghẻ lạnh, thờ ơ, khinh thường của cha mẹ, hãy học cách đối mặt và vượt qua để giải thoát cho chính mình. Dưới đây là một số cách giúp chữa lành nỗi đau mà trẻ phải gánh chịu:

Nói chuyện thẳng thắn với cha mẹ

Đôi khi sự ghẻ lạnh, chán ghét mà bố mẹ dành cho bạn lại xuất phát từ yếu tố khách quan mà cả hai không thể kiểm soát được. Có trường hợp trẻ bị cha mẹ ngược đãi chỉ vì là con gái. Hiện nay, ở một số nước châu Á vẫn còn quan điểm nam khinh nữ nên nhiều trẻ em phải đối mặt với sự khinh miệt, chế giễu của chính gia đình mình.

Vì vậy, khi biết nguyên nhân khiến bố mẹ có thái độ không tốt với mình, bạn cũng nên tìm cách trò chuyện, tâm sự nhiều hơn với họ. Hãy nói cho họ biết về cảm xúc và suy nghĩ của bạn, những tổn thương mà bạn đang phải gánh chịu vì sự thờ ơ, vô tâm của họ.

Bạn nên bắt đầu và duy trì cuộc trò chuyện một cách chân thành để họ thực sự hiểu rằng bạn cũng yêu họ và mong họ cũng quan tâm đến bạn. Điều này nghe có vẻ dễ dàng nhưng lại là một thử thách khá lớn mà bạn phải vượt qua.

Đôi khi những hiểu lầm, xung đột và hận thù không thể giải quyết ngay sau một cuộc trò chuyện. Hãy thử cho mình cơ hội được gần gũi, quan tâm, chia sẻ với bố mẹ để họ cảm nhận được tình yêu thương của bạn và dần thay đổi suy nghĩ, cách nhìn nhận về bạn.

Tìm người đồng minh

Nếu không thể thay đổi thái độ của bố mẹ đối với mình, cách tốt nhất là bạn hãy tự tạo cơ hội và xây dựng cho mình những mối quan hệ mới để không lạc lõng, cô đơn trong cuộc sống. Trẻ hoàn toàn có khả năng tìm cho mình những “đồng minh” để chia sẻ, tâm sự và an ủi nhau những lúc khó khăn, bế tắc.

Người đó có thể là đồng nghiệp, bạn bè, giáo viên hoặc bất kỳ ai có thể đồng cảm với bạn và giúp bạn cảm thấy vui vẻ, thoải mái khi ở bên họ. Có thể nói ra những khúc mắc trong lòng sẽ khiến bạn cảm thấy thoải mái và dễ chịu hơn rất nhiều.

Hoặc nếu không tìm được cho mình một người bạn đồng hành, bạn có thể giải tỏa tâm trạng bằng cách viết nhật ký. Các nhà khoa học đã thực hiện một số nghiên cứu và phát hiện ra rằng khi bạn viết ra giấy những suy nghĩ và cảm xúc của mình, tâm trạng của bạn sẽ thoải mái hơn rất nhiều.

Học cách tha thứ và suy nghĩ những điều tích cực

Tha thứ cũng là một trong những cách giúp bạn giảm bớt những tổn thương về tinh thần khi bị bố mẹ ghẻ lạnh. Học cách tha thứ và nhìn nhận vấn đề theo hướng tích cực sẽ giúp bạn cảm thấy hài lòng hơn với những gì hiện tại và ngừng đổ lỗi cũng như giữ thù hận với gia đình.

Nhà tâm lý học Jack Kornfield cho biết, “Tha thứ là khả năng loại bỏ những tổn thương, nỗi buồn, gánh nặng và sự phản bội trong quá khứ”. Tuy nhiên, tha thứ không phải là điều dễ dàng, nó không phải chỉ là một lời nói mà cần có thời gian để buông bỏ và chấp nhận.

Nhờ sự giúp đỡ của chuyên gia tâm lý

Nếu nhận thấy những tổn thương tâm lý của mình đã đến giới hạn và không thể kiểm soát được suy nghĩ, hành vi của mình thì bạn nên cân nhắc đến việc gặp chuyên gia tâm lý. Khi bạn nói chuyện với những người có chuyên môn, họ sẽ giúp bạn suy nghĩ lại vấn đề của mình và dần kiểm soát cảm xúc của chính mình.

Các nhà trị liệu tâm lý sẽ giúp bạn giải tỏa nỗi buồn và tổn thương sâu trong tâm trí. Họ cũng sẽ dạy bạn cách kiểm soát những cảm xúc tiêu cực và dần thay đổi quan điểm, cách suy nghĩ của bạn theo hướng tích cực hơn.

Đối với những trường hợp trẻ bị sang chấn tâm lý do bị bố mẹ ghẻ lạnh, các chuyên gia khuyên bạn nên áp dụng liệu pháp gia đình. Cha mẹ và con cái nên cùng nhau đến gặp bác sĩ chuyên khoa để có thể hiểu rõ mong muốn của nhau, đồng thời hàn gắn mối quan hệ thân thiết để giải quyết triệt để nguyên nhân gây ra tổn thương.

Đối với những trường hợp chấn thương đã kéo dài quá lâu và phát triển thành các rối loạn tâm thần nguy hiểm như trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn nhân cách thì cần cải thiện bằng tổng hợp nhiều biện pháp với nhau. Thông thường, người bệnh sẽ được xem xét kiểm soát các triệu chứng bằng một số loại thuốc hỗ trợ.

Quá trình dùng thuốc cần có sự hướng dẫn và chỉ định của chuyên gia để đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Cũng vì thuốc hỗ trợ có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn nên người bệnh cần thực sự cẩn trọng. Trong quá trình sử dụng nếu thấy có biểu hiện lạ cần thông báo ngay cho bác sĩ để được hướng dẫn xử lý kịp thời.

Như vậy, những tổn thương tâm lý của trẻ khi bị bố mẹ ghẻ lạnh nếu không sớm được cải thiện sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cuộc sống sau này. Hy vọng qua những thông tin của bài viết này, bạn đọc sẽ biết cách dung hòa tốt các mối quan hệ trong gia đình để có một đời sống tinh thần thoải mái và hạnh phúc nhất.