Cha mẹ ly hôn ảnh hưởng như thế nào đến con cái là một trong những thắc mắc đang có khá nhiều đang quan tâm hiện nay. Đã có rất nhiều bạn nhỏ vì bố mẹ ly hôn mà dẫn đến ảnh hưởng lớn về tâm lý, quá trình học tập và các khía cạnh khác của cuộc sống.

Vì vậy, các cặp vợ chồng cần suy nghĩ kỹ về cách ứng xử để giúp trẻ vượt qua những tổn thương tâm lý. Cùng tìm hiểu những ảnh hưởng khi bố mẹ chia tay mà con cái sẽ gặp phải qua bài viết sau đây nhé.

Cha mẹ ly hôn ảnh hưởng như thế nào đến con cái

Ly thân, ly hôn là điều không ai mong muốn khi bước vào cuộc sống vợ chồng. Tuy nhiên, nhiều cặp đôi đã phải đi đến quyết định này vì không thể hòa hợp được với bạn đời, cả hai nảy sinh mâu thuẫn, bất đồng sâu sắc. Thực tế, ly hôn không phải là phương án tồi tệ nhất bởi việc sống chung trong bầu không khí nặng nề, tù túng thực sự là một nỗi ám ảnh.

Kết thúc một cuộc hôn nhân đôi khi là cánh cửa mở ra những cơ hội mới. Quan trọng nhất là cả hai phải tôn trọng nhau và có trách nhiệm với con cái. Dù nguyên nhân là gì thì sau mỗi cuộc hôn nhân đổ vỡ, người đau khổ nhất vẫn là các con.

Thực tế, nhiều người cố nhẫn nhịn sống chung với nhau vì muốn con mình có đủ cha đủ mẹ, được sinh ra và lớn lên trong một gia đình trọn vẹn. Tuy nhiên, nếu các cặp vợ chồng đã hết tình cảm thì sớm muộn gì cũng nảy sinh mâu thuẫn và con cái có đủ nhận thức để nhận ra sự bất thường của cha mẹ.

Vì vậy, ly hôn là điều cần thiết để giải thoát cả hai khỏi những rào cản trong hôn nhân và bắt đầu cuộc sống mới.

Có thể nói, lo lắng lớn nhất khi quyết định ly hôn là sợ ảnh hưởng đến con cái. Hiểu được việc cha mẹ ly hôn ảnh hưởng như thế nào đến con cái sẽ giúp các bậc làm cha, làm mẹ có những biện pháp kịp thời giúp con vượt qua và thích nghi với điều này.

Những ảnh hưởng mà trẻ em phải đối mặt khi bố mẹ ly hôn:

Tâm trạng buồn bã kéo dài

Khi cha mẹ ly hôn, điều đầu tiên mà con cái phải đối mặt là nỗi buồn kéo dài. Nếu trước đây, con cái được sống chung với cả cha lẫn mẹ, thì nay con cái chỉ được sống chung với cha mẹ. Ngoài ra, việc xa cách anh chị em sau khi cha mẹ ly hôn cũng là điều khó khăn đối với trẻ.

Phản ứng thường thấy của trẻ khi bố mẹ ly hôn là buồn bã, bi quan, trầm cảm kéo dài. Trẻ sẽ mất khá nhiều thời gian để có thể bình tĩnh trở lại cuộc sống bình thường.

Nghiên cứu do Nhà tâm lý học E. Mavis Hetherington thuộc Đại học Virginia (Mỹ) thực hiện năm 2002 cho thấy trẻ em sẽ mất khoảng 2 năm để có thể vượt qua những cảm xúc tiêu cực sau khi cha mẹ ly hôn chẳng hạn như sốc, không tin tưởng, lo lắng, buồn bã, và đôi khi là sự tức giận lẫn lộn.

Tuy nhiên, thời gian để con bình phục sau cuộc ly hôn của cha mẹ phụ thuộc vào từng độ tuổi cụ thể. Ví dụ, với trẻ chỉ 2-5 tuổi, trẻ sẽ nhanh chóng quên đi sự việc này nhưng vẫn thường hỏi tại sao bố mẹ không sống cùng nhau hoặc những câu hỏi như vậy.

Theo các chuyên gia, việc cha mẹ ly hôn sẽ ảnh hưởng nhiều nhất đến trẻ trong độ tuổi dậy thì từ 9 đến 16 tuổi. Đây là giai đoạn trẻ có nhiều thay đổi về tâm sinh lý nên đôi khi có những phản ứng cực đoan về việc bố mẹ chia tay hoặc ly hôn.

Trẻ sẽ giữ tâm trạng buồn bã, bi quan, lo lắng, tức giận, xấu hổ,… dai dẳng trong thời gian dài. Đối với con cái đã trưởng thành, việc cha mẹ ly hôn thường không ảnh hưởng quá nhiều vì bản thân con cái đã có hiểu biết sâu sắc về cuộc sống và phần nào nhận thức được nguyên nhân dẫn đến quyết định ly hôn.

Tính cách tự ti và nhút nhát

Việc cha mẹ ly hôn có thể ảnh hưởng đến nhân cách của con cái. Cụ thể, những đứa trẻ có bố mẹ ly thân hoặc ly hôn thường nhút nhát, tự ti, thiếu tự tin – nhất là khi bố mẹ ly hôn trong giai đoạn trẻ mới bắt đầu đi học (6-12 tuổi).

Tính cách này thường hình thành khi trẻ bị bạn bè trêu chọc chuyện bố mẹ ly hôn, gia đình không hạnh phúc, trọn vẹn. Những lời trêu chọc của bạn bè khiến trẻ bị tổn thương và có xu hướng sống cô lập, cô lập.

Khó tập trung khi học

Ngoài ảnh hưởng về mặt tâm lý, việc cha mẹ ly hôn còn ảnh hưởng đến việc học hành của con cái. Thời gian đầu, tâm lý của trẻ thường chưa ổn định nên khó tập trung và học tập tốt. Trẻ thường có biểu hiện không chú ý, suy nghĩ trong giờ học, tiếp thu chậm, quên làm bài tập, v.v.

Vì lý do này, các cặp vợ chồng cần chọn thời điểm ly hôn thích hợp. Tốt nhất, nên thông báo cho trẻ khi chúng đang đi nghỉ hoặc đã hoàn thành các kỳ thi quan trọng. Điều này sẽ giúp trẻ có thời gian tĩnh tâm, từ đó giảm thiểu ảnh hưởng đến quá trình học tập.

Nguy cơ mắc hội chứng sợ hôn nhân

Ám ảnh hôn nhân là một dạng ám ảnh cụ thể trong đó người mắc phải có một nỗi sợ hãi dai dẳng và quá mức về việc phải kết hôn và gắn bó với một ai đó. Người mắc hội chứng này vẫn có thể yêu và dành tình cảm cho người khác. Tuy nhiên, họ sẽ từ bỏ mối quan hệ nếu người kia đề nghị tiến xa hơn.

Ngoài ra, cũng có nhiều trường hợp bệnh nhân từ chối các mối quan hệ tình cảm để không làm tổn thương người khác và chính mình. Vì những người mắc hội chứng này đôi khi có tình cảm sâu đậm nhưng vì lo sợ vấn đề hôn nhân nên họ phải kết thúc mối quan hệ một cách miễn cưỡng. Điều này gây ra đau khổ và dằn vặt cho chính người bệnh.

Hiện tại, vẫn chưa rõ nguyên nhân chính xác của chứng sợ kết hôn. Tuy nhiên, có nhiều bằng chứng cho thấy trẻ em lớn lên trong gia đình không trọn vẹn, cha mẹ ly hôn, ly thân là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hội chứng này.

Có một quan niệm sai lầm về tình yêu

Khi cha mẹ không hài lòng, con cái sẽ dễ hình thành những quan niệm sai lầm về tình yêu. Đa số trẻ em sống trong gia đình không trọn vẹn, cha mẹ hay cãi vã, có hành vi bạo lực thường có suy nghĩ cực đoan về tình yêu. Ví dụ, tình yêu là không cần thiết và chỉ mang lại đau khổ, yếu đuối và tổn thương.

Tuy nhiên, cũng có những đứa trẻ lớn lên với hội chứng ám ảnh tình yêu – một chứng rối loạn tâm lý đặc trưng bởi mong muốn được yêu và mong muốn kiểm soát tình yêu. Nhiều chuyên gia cho rằng, sống trong một gia đình không hạnh phúc khiến trẻ luôn khao khát được cảm nhận tình yêu thương.

Tuy nhiên, hội chứng này gây ra rất nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Vì vậy, cần có những biện pháp hỗ trợ kịp thời để giúp trẻ vượt qua những tổn thương tâm lý sau khi bố mẹ ly hôn.

Có những hành vi chống đối

Ly hôn có thể khiến trẻ bị tổn thương sâu sắc. Một số trẻ có thể đáp lại nỗi đau bằng những hành vi thù địch, phá hoại. Trong trường hợp này, con cái thường cho rằng bố mẹ không nghĩ gì đến mình mà chỉ nghĩ đến mình nên quyết định ly hôn hoặc ly thân.

Những hành vi hung hăng đôi khi được thực hiện để có được sự chú ý và quan tâm của cha mẹ. Lúc này, cha mẹ cần hiểu tâm lý của con mình để có cách xử lý phù hợp.

Trên thực tế, nhiều gia đình không hiểu được nguyên nhân sâu xa dẫn đến hành vi của con mình và quy kết con mình là hư hỏng. Điều này càng khiến trẻ dễ bị tổn thương và dễ hình thành những suy nghĩ, quan điểm sai lầm.

Bất thường trong phát triển nhân cách

Ngoài những ảnh hưởng trên, ly hôn còn ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách của trẻ. Cha mẹ ly hôn, ly thân, bạo lực và xung đột gia đình được coi là những yếu tố thuận lợi làm tăng nguy cơ phát triển các rối loạn nhân cách như:

Rối loạn nhân cách thể bất định
Rối loạn nhân cách phụ thuộc
Rối loạn nhân cách kịch tính
Rối loạn nhân cách tránh né

Tuy nhiên, đây chỉ là yếu tố thuận lợi chứ không phải là nguyên nhân trực tiếp. Tuy nhiên, việc quan tâm đến tâm lý của con cái sau khi ly hôn là điều cần thiết để giúp chúng vượt qua những bất ổn tâm lý và lấy lại sự lạc quan, vui vẻ vốn có.

Có thể làm gì để giúp con cái thích nghi với việc cha mẹ ly hôn

Sau khi ly hôn, các cặp vợ chồng và con cái đều gặp phải những tổn thương về tâm lý. Tuy nhiên, các em chưa có hiểu biết sâu rộng nên đôi khi chưa biết cách khắc phục, dễ hình thành những quan điểm, suy nghĩ sai lầm về tình yêu, hôn nhân và nhiều khía cạnh khác của cuộc sống.

Nếu cả hai đi đến quyết định ly hôn thì nên trực tiếp trao đổi, an ủi để trẻ biết rằng, dù cha mẹ không còn chung sống nhưng họ vẫn dành tình cảm, sự quan tâm chăm sóc đến trẻ. Tùy theo độ tuổi, cha mẹ phải chọn một lý do thích hợp để giải thích tại sao họ quyết định chấm dứt mối quan hệ của cả hai.

Trung thực sẽ giúp trẻ hiểu hơn và tôn trọng quyết định của bố mẹ bạn. Tuy nhiên, cả hai không nên nhắc đến lỗi lầm của nhau và chỉ trích, đổ lỗi cho nhau trước mặt con cái.

Hơn ai hết, con cái là người bị tổn thương sâu sắc sau khi bố mẹ ly hôn. Dù sống với bố hay mẹ thì cả hai đều phải chăm sóc con cái. Cuối tuần, cả hai nên dành thời gian trò chuyện, chia sẻ với con những vấn đề, biến cố xảy ra trong cuộc sống.

Nếu ở xa con, bạn nên liên lạc với con thường xuyên qua điện thoại để con cảm thấy được quan tâm, tránh cảm giác cô đơn, bị bỏ rơi. Các cặp vợ chồng nên ly hôn trong hòa bình và dành cho nhau sự tôn trọng để tìm ra phương pháp giáo dục và chăm sóc con cái đúng đắn.

Trong trường hợp này, khi lớn lên, trẻ hầu như không gặp phải vấn đề gì về tâm lý mà ngược lại, trẻ hiểu hơn về ý nghĩa thực sự của hôn nhân và tầm quan trọng của sự tôn trọng và thấu hiểu trong một mối quan hệ.

Ly hôn đôi khi là giải pháp tốt nhất cho một cuộc hôn nhân không hạnh phúc. Tuy nhiên, các cặp vợ chồng cần hiểu rõ vấn đề cha mẹ ly hôn ảnh hưởng đến con cái như thế nào để lựa chọn thời điểm ly hôn phù hợp và biết cách giúp con vượt qua những tổn thương tâm lý.

Nếu cần thiết, trẻ em nên được xem xét tư vấn tâm lý để đối phó với việc cha mẹ không thể sống chung trong tương lai.

Tóm lại bài viết trên đây đã chia sẻ đến bạn đọc những thông tin hữu ích về những ảnh hưởng mà trẻ thường gặp phải khi cha mẹ ly hôn, ly thân. Hy vọng với những gì trên đây sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về vấn đề cha mẹ ly hôn thì con cái sẽ bị ảnh hưởng như thế nào để kịp thời khuyên ngăn và trao đổi với các con.