Cách chăm sóc và dạy trẻ tự kỷ tại nhà cha mẹ nên lưu ý

Chăm sóc và dạy trẻ tự kỷ tại nhà thực sự không phải là con đường dễ dàng mà các bậc cha mẹ cần thực hiện để trẻ có định hướng phát triển tốt hơn, sớm hòa nhập cộng đồng. Các chuyên gia cũng khuyến khích các bậc cha mẹ nên tham gia các lớp học nuôi dạy trẻ tự kỷ để thực sự hiểu con mình, từ đó có biện pháp giúp đỡ con phù hợp nhất. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ đến bạn một số cách chăm sóc và dạy trẻ tự kỷ tại nhà hiệu quả. Cùng tham khảo nhé

Cách chăm sóc và dạy trẻ tự kỷ tại nhà cha mẹ cần lưu ý

Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn về ngôn ngữ và cảm xúc, cách diễn đạt, khó hiểu ý người khác và có xu hướng dễ bị kích động, la hét, tức giận. Điều này khiến các bậc phụ huynh vô cùng lo lắng và buồn phiền vì không biết phải nuôi dạy con như thế nào. Cha mẹ cần thực sự kiên trì và quyết tâm trên con đường nuôi dạy con khôn lớn từng ngày vì thực sự rất khó, nhất là giai đoạn đầu.

Gia đình có con tự kỷ cần chuẩn bị tâm lý và sẽ phải nuôi con suốt đời nên con đường chăm sóc, nuôi dạy con không phải ngày một ngày hai. Tốt hơn hết để bắt đầu việc này, cha mẹ nên tham gia các lớp học dành cho cha mẹ có con tự kỷ để có hướng hỗ trợ con tốt nhất ngay từ những giai đoạn đầu đời.

Các bác sĩ khuyến khích các bậc cha mẹ nên lập cho con một lịch trình dậy / ngủ, ăn uống, tắm rửa khoa học và tạo thói quen sinh hoạt phù hợp cho con hàng ngày. Trẻ tự kỷ thường cải thiện tốt nhất khi chúng tuân theo một lịch trình phù hợp, nhất quán. Trong đó nên dành ít nhất 3 giờ mỗi ngày để chơi và dạy trẻ học.

Phụ huynh cần áp dụng thời khóa biểu này kể cả khi con đi học, nghỉ học, thậm chí là đi chơi xa. Gia đình nên chia sẻ với giáo viên cấp dưỡng về thời khóa biểu này để giáo viên nắm bắt và có biện pháp hỗ trợ phù hợp. Điều này có thể giúp con bạn rèn luyện trí nhớ (ghi nhớ những công việc được thực hiện tại thời điểm đó) cũng như tăng khả năng thích nghi với môi trường.

Nhiều người thường cho rằng trẻ tự kỷ nhận thức kém, nhưng điều này chưa hẳn đã đúng. Trẻ vẫn có thể hiểu và nghe những gì cha mẹ muốn nói, nhưng chúng không biết cách diễn đạt. Ở một số trẻ còn bộc lộ khả năng ghi nhớ hoặc kỹ năng tính toán nên không thể nói trẻ nhận thức kém.

Cha mẹ nên hướng dẫn con thực hiện những kỹ thuật tự chăm sóc bản thân đơn giản nhất như cầm cốc, dùng thìa xúc cơm hay đánh răng hàng ngày. Nếu trẻ chưa nhớ hoặc chưa hiểu điều này, hãy kiên nhẫn hướng dẫn trẻ từ từ, thực hành mỗi ngày, cho đến khi trẻ thực sự nhớ và hiểu những gì bạn nói.

Trong quá trình chăm sóc và dạy trẻ tự kỷ tại nhà, cha mẹ hãy luôn cố gắng tạo không gian vui vẻ, thoải mái để con chú ý hơn đến những điều cha mẹ dạy. Tốt nhất nên ưu tiên cho học ở phòng riêng biệt, ít tiếng ồn để trẻ không cảm thấy sợ hãi, kích động do những âm thanh tác động từ bên ngoài.

Trong quá trình sinh hoạt hàng ngày, cha mẹ cũng nên nhờ trẻ trợ giúp đắc lực để làm việc này, việc kia. Tuy nhiên, quá trình này không hề dễ dàng vì bé thường có xu hướng phớt lờ hoặc không quan tâm đến công việc mẹ giúp. Hãy thực sự kiên trì, cố gắng cho đến khi bé chịu nhìn mẹ và giúp đỡ.

Ngoài ra, cần chú ý tuyệt đối không quát mắng, mắng mỏ hay đánh bé. Trẻ sơ sinh không thể cảm nhận được cảm xúc giận dữ trên khuôn mặt của bố mẹ, nhưng chúng có thể cảm nhận được âm thanh phát ra từ bố mẹ to hơn bình thường, vì vậy chúng sẽ cảm thấy vô cùng sợ hãi và khóc. Bạn sẽ mất rất nhiều thời gian để xoa dịu bé hoặc giúp bé bình tĩnh lại.

Trẻ tự kỷ thường chỉ thích chơi một mình, ít chú ý đến xung quanh và giảm khả năng nhận thức cũng như giao tiếp xã hội bình thường. Vì vậy, cha mẹ cần cố gắng giao tiếp bằng mắt với bé, thu hút sự chú ý của trẻ để trẻ có thể quay lại bất cứ khi nào bạn gọi.

Để làm được điều này, cha mẹ cần ngồi song song với mắt trẻ để trẻ dễ dàng quay đầu nhìn, nếu việc kích thích mắt trẻ không hiệu quả thì dùng thính giác, gọi trẻ nhiều lần để trẻ quay đầu lại. nhìn, sau đó tiến hành các hoạt động khác. Sử dụng các bức tranh nhiều màu sắc để minh họa trực quan, dùng tay chỉ để thu hút ánh nhìn của trẻ.

Để có được sự chú ý của bé tốt hơn, cha mẹ nên bắt đầu từ những việc mà bé thích. Ví dụ như vé ô tô, sử dụng bảng hình ảnh đầy đủ các ô tô để minh họa nhằm thu hút và giúp trẻ hứng thú hơn. Nói chậm, rõ ràng, muốn trẻ dùng tay chỉ vào đâu đến đó. Kiên trì làm đi làm lại cho đến khi trẻ nhớ và có thể chỉ lại nếu mẹ yêu cầu. Các mẹ cũng nên thay đổi ngữ điệu kết hợp với biểu cảm khuôn mặt phù hợp để bé ngạc nhiên và nhớ lâu hơn

Ở trẻ nhỏ thường rất thích bắt chước bố mẹ làm điều đó, nhưng với trẻ tự kỷ thì thường không như vậy. Tuy nhiên, một số trẻ tự kỷ lại là thiên tài về khả năng ghi nhớ, chỉ cần nhìn thấy hoặc nghe thấy điều gì đó một lần là chúng hoàn toàn có thể làm lại điều tương tự, mặc dù về cách thức, chúng hiếm khi chủ động thể hiện tài năng của mình. sức mạnh.

Cha mẹ cần tạo sự kích thích để dần dần tạo hứng thú và bắt chước cho con

• Bắt chước cách chơi trò chơi, chẳng hạn như bộ dụng cụ xây dựng hoặc sử dụng các vật dụng gia đình
• Bắt chước nét mặt, biểu hiện lạ như nhăn mặt, tặc lưỡi, mở môi, giả vờ xấu xí, chu môi .. Cha mẹ nên thể hiện nét mặt gắn với cảm xúc để trẻ học cách phán đoán tình huống.
• Bắt chước các âm thanh như chó và mèo, vịt, gà hoặc tiếng hú. Nếu thấy bé thích thú và bắt chước, bạn cũng có thể đáp lại bé bằng những âm thanh tương tự.
• Hãy cho bé xem những bản nhạc sôi động, có âm thanh vui tai và những chuyển động cơ thể mát mẻ để bé học hỏi.
• Giả vờ nói chuyện với ô tô, sử dụng đồ chơi hoặc phương tiện để chơi trò chơi đóng vai cho bé

Các hoạt động này còn giúp tăng cường trí tưởng tượng và óc sáng tạo của bé để kích thích sự phát triển của não bộ.

Kỹ năng ngôn ngữ hạn chế là một trong những vấn đề khiến trẻ không thể bày tỏ cảm xúc và suy nghĩ của mình. Cha mẹ cần nói chuyện với con mỗi ngày một cách chậm rãi, nói những từ đơn giản mà con có thể hiểu và làm theo. Lưu ý khi đặt câu hỏi không nên ép trẻ trả lời ngay mà cần có thời gian xử lý thông tin, nếu trẻ chưa nghĩ ra câu trả lời có thể đưa ra một vài từ gợi ý để trẻ có thể. phát triển nó. tất cả đều âm tính.

Ngoài ra, bố mẹ có thể tham khảo thêm những cách hỗ trợ khả năng phát âm và ngôn ngữ của con mình.

Kéo căng cơ môi của bạn bằng cách giữ cho miệng của bạn mở

• Tập cho bé liếm môi hoặc mẹ có thể bôi một chút mật ong lên môi hay mút kẹo
• Tập thổi bong bóng hơi hay dùng bóng xà phòng, mẹ có thể nhân cơ hội này để chơi đùa với con
• Dùng các công cụ hỗ trợ như thổi còi, thổi tắt nến,…
• Tập tặc lưỡi, bặm môi ( như tiếng đang gọi chó, gà), phun mưa, rưng môi
• Tập cơ miệng thông qua việc nhai đồ cứng  hay tập cắn
• Bắt đầu phát âm từ các nguyên âm, phụ âm thông qua các đồ vặt, hình ảnh hay có hoàn cảnh phù hợp.

Việc kích thích trẻ nói ra nhu cầu và mong muốn của mình cũng là điều cần thiết vì trẻ ít khi chủ động. Trong quá trình chăm sóc và dạy trẻ tự kỷ tại nhà, cha mẹ có thể thực hiện những việc sau:

• Đưa đồ vật lên cao: để bé có thể nhìn thấy nhưng không lấy được nên bé cần nhờ đến sự giúp đỡ của bố mẹ, anh chị em.
• Cho đồ vào hộp trong suốt đậy kín: tuy nhiên bạn nên tránh chọn hộp thủy tinh mà nên chọn đồ nhựa để tránh trường hợp trẻ cố gắng và có thể bị rơi, gây nguy hiểm.
• Cho bé từng chút một: thay vì đưa toàn bộ đồ chơi cho bé, hãy đưa từng phần cho đến khi bé chơi đến đó mới tìm đến bố mẹ để giao lưu, hỏi lại. Ví dụ, với một câu đố, hãy chia thành 5 phần để đưa cho trẻ từ từ.
• Tạo tình huống: ví dụ trẻ muốn ăn món này nhưng mẹ giấu cho đến khi trẻ nói, đòi mẹ ngoan thì trả lại…

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, trẻ tự kỷ thường la hét và cáu kỉnh khi chúng có nhu cầu thay vì đến để giao tiếp với cha mẹ. Cha mẹ cần dạy trước cho trẻ nhiều lần, nếu trẻ không nhớ mà vẫn tiếp tục la hét thì không nên mềm mỏng mà nên cố gắng đợi đến khi trẻ chịu tương tác. Nếu có dấu hiệu trẻ bị kích động, tự đánh vào đầu thì nên sử dụng lại.

Trẻ tự kỷ cũng rất thích kết bạn, tuy không biết giao tiếp, nói chuyện nhưng nếu gặp những người bạn mới cùng tuổi thì trẻ vẫn chú ý. Cha mẹ nên cho con giao lưu với các bạn cùng trang lứa, chơi cùng nhau để tăng tính tương tác xã hội cũng như khả năng giao tiếp cho con.

Tuy nhiên, cha mẹ cần để mắt đến con khi chơi vì trong quá trình chơi, trẻ có thể tranh giành đồ chơi của nhau. Trẻ tự kỷ thường chỉ chú ý đến một hoặc một vài món đồ chơi nhất định, nếu lấy phải chắc chắn trẻ sẽ vô cùng kích động, la hét, thậm chí bạo lực, tự đánh vào đầu mình cho đến khi lấy được. Chỉ cần nhận được mặt hàng đó.

Cha mẹ cũng nên đưa con đến các trung tâm dành cho trẻ tự kỷ để rèn luyện khả năng, giao lưu, kết nối bạn bè. Tránh trường hợp cho trẻ đi học trong hoàn cảnh bình thường sẽ rất cô lập, đồng thời giáo viên cũng không đủ chuyên môn để hỗ trợ trẻ tự kỷ nên khó cho trẻ đi học như bình thường.

Quan phát và phát triển năng lực của trẻ tự kỷ

Trẻ tự kỷ thường vượt trội về một số kỹ năng nhất định, chẳng hạn như trí nhớ tốt, kỹ năng hội họa hoặc toán học. Trẻ em cũng có sở thích trong những lĩnh vực này. Vì vậy, cha mẹ nên dành thời gian quan sát để tìm ra khả năng tốt nhất của con mình, tạo môi trường và cơ hội để con phát huy hết khả năng này, từ đó bù đắp những thiếu sót khác.

Trẻ tự kỷ thường khá kén ăn, trong giai đoạn đầu trẻ thường chỉ chấp nhận thức ăn theo một cách nhất định, chẳng hạn như thức ăn đã được cắt nhỏ. Đồng thời, bé cũng rất dễ bị dị ứng nếu được bổ sung những thực phẩm không phù hợp. Gia đình nên theo dõi thói quen ăn uống của trẻ và trao đổi thêm với bác sĩ về việc người tự kỷ nên ăn gì và kiêng gì là tốt nhất để có cách bổ sung dinh dưỡng phù hợp hơn.

Cụ thể, một số lưu ý về chế độ dinh dưỡng cho trẻ tự kỷ bao gồm:

• Tránh xa sữa bò, đậu nành, ngô, đồ ngọt, thức ăn sử dụng nhiều hóa chất hoặc hải sản từ nước mặt vì có thể bị nhiễm thủy ngân.
• Uống đủ nước theo nhu cầu lứa tuổi, bổ sung thêm nước hoa quả hoặc sữa có nguồn gốc thực vật
• Xem kỹ nhãn mác các loại thực phẩm mua cho trẻ để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Cha mẹ nên cùng con tham gia các hoạt động vận động mỗi ngày để tăng cường thể lực và cải thiện trí não cho trẻ. Nếu trẻ không thích đến chỗ đông người, cha mẹ có thể cùng con đi dạo quanh nhà, đá bóng, cầu lông .. Bơi lội cũng được coi là rất tốt cho sự phát triển trí não cho trẻ tự kỷ.

Ngoài ra, nhà trường, gia đình và các cơ quan chức năng liên quan cũng cần tổ chức các hoạt động tập thể để trẻ phát huy hết khả năng, tăng cường giao tiếp xã hội và tạo môi trường phát triển lành mạnh cho trẻ. mạnh nhất.

Việc chăm sóc và dạy trẻ tự kỷ tại nhà cần có sự hỗ trợ ban đầu của bác sĩ, chuyên gia trong lĩnh vực này để đảm bảo thực hiện đúng quy trình. Việc phát hiện và điều trị sớm bệnh trong 3 năm đầu đời có thể giúp trẻ có một tương lai tốt đẹp hơn, trẻ có thể sinh hoạt bình thường hoặc thậm chí có những hoạt động giúp ích cho xã hội. Do đó, hãy đưa trẻ đi khám ngay khi phát hiện những dấu hiệu bất thường về sức khỏe và tâm sinh lý.