Tình cảm giữa cha mẹ và con cái phải là tình yêu thương gắn bó, ngưỡng mộ, thậm chí chấp nhận hy sinh vì nhau. Nhưng thực tế ngày nay, con cái căm thù cha mẹ, nảy sinh ý nghĩ muốn trả thù không phải là chuyện hiếm. Nguyên nhân do đâu và cách khắc phục, tìm hiểu thêm thông tin tại đây.
Nguyên nhân nào khiến con cái căm thù cha mẹ
Tình cảm gia đình là tình cảm thiêng liêng nhất vì dù bạn là ai, thế nào thì khi về chung một nhà, gia đình bạn sẽ luôn được bảo vệ, yêu thương và chăm sóc. Nhưng đối với nhiều đứa trẻ, chúng coi nhà như địa ngục, nơi không muốn trở về, thậm chí ghét bỏ cha mẹ.
Hiện nay, trên mạng xã hội xuất hiện rất nhiều hội nhóm có nội dung ghét bỏ phụ huynh, thành viên trong số đó thậm chí có người chỉ mới học cấp 1, cấp 2. Đây là một thực trạng rất đáng buồn và không ai mong muốn.
Có rất nhiều nguyên nhân khiến con cái bỗng dưng căm thù cha mẹ, coi cha mẹ như kẻ thù. Nguyên nhân chính thường liên quan đến cách nuôi dạy con cái.
Tuy nhiên, vấn đề này có thể chia thành ba yếu tố chính, bao gồm cha mẹ có phương pháp nuôi dạy con không phù hợp và cha mẹ độc hại, không thực sự yêu thương con cái hoặc do tư tưởng của trẻ bị bóp méo. Tác động và giải pháp của những vấn đề này sẽ khác nhau, vì vậy cần có những phân tích riêng biệt để hiểu rõ hơn.
Con cái căm thù cha mẹ vì gia đình không có nền giáo dục phù hợp
Từ khi còn bé đến khi trưởng thành, hầu như ai cũng ít nhất một lần bị bố mẹ la mắng, đánh đòn hoặc đánh đòn. Người lớn thường có câu “thương cho roi cho vọt”, ý xấu là đứa trẻ phải bị đánh đòn mới nghe lời, sợ hãi mà thành người.
Hiện nay, nhiều người vẫn có suy nghĩ đó, nhất là ở một số gia đình có cha mẹ nghiêm khắc, bảo thủ thường đánh con rất mạnh, thậm chí dùng những lời lẽ thô tục để dạy con.
Tất nhiên, trong những lần bị phạt, đứa trẻ nào chẳng có tâm lý hờn dỗi, ghét bỏ bố mẹ đánh mình. Sự nóng giận này lâu dần sẽ tích tụ thành những suy nghĩ độc hại, nếu cha mẹ không thay đổi mà vẫn cùng chí hướng dạy con thì sẽ không khiến con ngoan hơn, trưởng thành hơn mà ngược lại còn khiến con trở nên ngỗ ngược, nổi loạn và tạo thù hận với cha mẹ.
Một số biểu hiện trong gia đình có cách nuôi dạy con cái không phù hợp khiến con cái ghét bỏ cha mẹ như:
- Hãy trừng phạt con bạn mỗi khi con làm sai điều gì đó, chẳng hạn như đánh con bằng roi hoặc ép con quay mặt vào tường. Tuy nhiên, tần suất phạt không quá nhiều và cũng không quá nặng vì nó chỉ mang tính chất răn đe.
- Có thể dùng những từ ngữ không phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội để dạy trẻ
- Tư tưởng có phần bảo thủ, luôn bắt trẻ phải làm theo ý mình.
- Luôn muốn con học giỏi, làm đầu, nếu bị điểm kém sẽ bị phạt nặng.
- Luôn có nhiều quy tắc nghiêm ngặt như không đi chơi muộn, không sử dụng điện thoại sớm
- Hiếm khi nói chuyện với các con.
- Luôn cố gắng sắp xếp mọi việc, nghĩ rằng mình đúng và điều đó sẽ tốt hơn cho con bạn
Tuy nhiên, cần hiểu rằng thực chất của những việc làm này là do cha mẹ muốn mang đến những điều tốt đẹp nhất, muốn con mình hoàn thiện và trở thành một người tài, một người tốt. Bởi cha mẹ vẫn quan niệm phải đánh, mắng mới sợ.
Giáo dục con cái theo cách này đã có từ rất lâu, ông bà xưa thường đánh đòn con cái khi chúng hư và các bậc cha mẹ cũng bị ảnh hưởng bởi suy nghĩ này.
Dù đôi khi cha mẹ dùng bạo lực để dạy dỗ con cái nhưng họ vẫn quan tâm đến từng miếng ăn, giấc ngủ, luôn quan tâm đến con cái từng chút một. Dù em có la mắng khi em đòi tiền mua đồ mới nhưng em vẫn sẽ cố gắng đi làm thêm để kiếm tiền về cho em.
Sự quan tâm của họ không thể hiện bằng lời nói mà thể hiện bằng hành động. Chỉ là con cái chưa thể hiểu hết được tình cảm của cha mẹ.
Tất nhiên, cách giáo dục này là hoàn toàn sai lầm, nhất là trong thời buổi hiện đại như ngày nay. Tuy nhiên, hầu hết khi trẻ lớn hơn, trưởng thành hơn, ngoan ngoãn hơn thì cha mẹ sẽ không sử dụng những phương pháp này.
Hơn hết, chỉ cần con cái chủ động chia sẻ những suy nghĩ, ý kiến và một số vấn đề về cách dạy con, cha mẹ sẽ suy nghĩ lại và hạn chế làm như vậy.
Thông thường, việc con cái ghét cha mẹ sẽ nhiều hơn ở trẻ nhỏ, khi trẻ chưa đủ nhận thức và suy nghĩ, dễ bị tổn thương nên thường có suy nghĩ ghét bỏ gia đình.
Một số đứa trẻ ngỗ ngược cũng có thể bị ảnh hưởng bởi những lời nói và thông tin có hại xung quanh chúng hoặc cảm thấy có lỗi với bản thân vì chúng nghĩ rằng cha mẹ chúng không yêu thương chúng nhiều như những người khác. Tuy nhiên, đến giai đoạn trẻ lớn hơn, có thể hiểu được nỗi vất vả của cha mẹ thì những suy nghĩ này cũng dần biến mất.
Con cái căm thù cha mẹ trong những gia đình có cha mẹ độc hại
Người xưa thường có câu “hổ dữ không ăn thịt con”, cho thấy tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái là vô cùng cao cả, thậm chí có thể sẵn sàng hy sinh thân mình để đảm bảo an toàn cho con cái. Tuy nhiên, trên thực tế không phải bậc cha mẹ nào cũng như vậy.
Có nhiều bậc cha mẹ độc hại, chỉ xem con mình là công cụ kiếm tiền, để lấy lòng thương cảm mà bóc lột, đánh đập con không thương tiếc. Con cái sống trong một gia đình như vậy rất dễ nảy sinh lòng thù hận với cha mẹ.
Không giống như mục đích của phụ huynh ở trên là nghiêm khắc để dạy dỗ con cái tốt hơn, mục đích khi phụ huynh độc hại ngược đãi là để con cái họ làm theo ý mình.
Họ thường lợi dụng con cái để đạt được một số ý định của riêng mình, kể cả những việc có thể khiến con họ gặp nguy hiểm. Đối với họ, việc sinh ra một đứa con đã là một việc lớn, luôn buộc mình phải ghi nhớ và biết ơn, báo đáp, níu kéo mình về mọi thứ.
Một số dấu hiệu mà một bậc cha mẹ độc hại khiến con cái họ ghét bỏ bao gồm:
- Áp đặt về mọi thứ, ngay cả khi tôi đã trưởng thành
- Bạo lực nghiêm trọng về thể chất và tinh thần
- Không có quyền tự do cá nhân, luôn bị kiểm soát, kể cả khi đã lớn, đi học đại học hay thậm chí đã kết hôn
- Gieo mầm những suy nghĩ độc hại, ép chúng vào đầu con cái họ.
- Sử dụng trẻ em như một công cụ để kiếm tiền, không bao giờ muốn hiểu và lắng nghe cảm xúc của chúng.
- Luôn luôn đổ lỗi cho trẻ, ngay cả khi đó là lỗi của cha mẹ
- Xâm phạm quyền riêng tư, thậm chí đe dọa bạn bè của con bạn nếu chúng không thích
- Dùng lời lẽ thô tục, tục tĩu để bắt nạt, chửi mắng trẻ em
- Một số trẻ em thậm chí bị lạm dụng tình dục bởi chính cha mẹ của chúng
- Phản ứng thái quá đối với mọi lời nói và hành vi của con bạn nếu không thỏa đáng
- Cha mẹ ly hôn trong tình trạng không hòa bình
- Không bao giờ tin tưởng trẻ em
- Cha mẹ phân biệt đối xử, chẳng hạn như ưu tiên con trai hơn con gái, luôn buộc con gái phải giao mọi thứ cho con trai
Những đứa trẻ ghét cha mẹ độc hại thường liên quan đến những gia đình có cha mẹ nghiện ngập (có thể là người nghiện rượu hoặc ma túy); cha mẹ ly thân, phải sống với một trong hai người và một người thứ ba (bác ruột hoặc dì ghẻ); Cha mẹ còn quá trẻ, sinh con ngoài ý muốn, hoàn cảnh khó khăn nên hay cãi vã, trách móc con cái.
Bên cạnh đó, ở một số gia đình mà cha hoặc mẹ ly hôn không êm ấm, chẳng hạn cha ngoại tình, về nhà đánh đập vợ con đòi ly hôn thì con cái cũng sẽ có tư tưởng ghét cha. Những ám ảnh tuổi thơ cứ lởn vởn trong tâm trí không thể dứt bỏ, kể cả khi người mẹ hết lòng yêu thương, chăm sóc con.
Rất nhiều câu chuyện có thật về sự hận thù và trả thù của những người cha, người mẹ bỏ rơi gia đình để có một cuộc sống hạnh phúc của riêng mình đã được diễn ra và chưa có dấu hiệu dừng lại.
Những nỗi buồn, những vết thương cả về thể xác lẫn tâm hồn dần hình thành, trở thành ngọn lửa độc bùng cháy dữ dội trong mỗi đứa trẻ. Ngọn lửa bao trùm bởi lòng hận thù ngày càng lớn, khiến những đứa trẻ thậm chí có ý nghĩ trả thù, làm hại người được gọi là “cha mẹ”.
Mặt khác, ở nhóm trẻ ghét cha mẹ, nếu liên quan đến nguyên nhân này, chúng cũng có xu hướng lệch lạc về nhận thức, suy nghĩ độc hại, nghiện ngập hoặc các vấn đề tâm lý như rối loạn lo âu, sợ hãi, trầm cảm hoặc PTSD.
Nếu không có ai thực sự quan tâm và giúp đỡ trẻ, bản thân chúng có thể trở thành “phiên bản nâng cấp” của chính mình như người mà chúng ghét bỏ.
Căm thù bố mẹ bạn vì có tư tưởng lệch lạc
Có những gia đình cha mẹ luôn hết lòng vì con cái, làm mọi cách để mang lại những điều tốt đẹp nhất cho con nhưng cái họ nhận lại là sự khinh miệt, ghét bỏ của con cái. Nguyên nhân của tình trạng này là do trẻ có suy nghĩ và nhận thức lệch lạc do bị lây nhiễm từ những thứ độc hại xung quanh.
Trên thực tế, tình trạng này không phải là hiếm mà ngược lại, nó diễn ra phổ biến. Việc con cái có suy nghĩ lệch lạc, nên ghét bỏ cha mẹ là chuyện thường xảy ra ở những gia đình có hoàn cảnh khó khăn.
Khi trẻ đến tuổi trưởng thành, thích ganh đua với bạn bè nhưng không được đáp ứng, đồng thời gặp bạn xấu, chơi bời lêu lổng, thường nảy sinh suy nghĩ vì nhà nghèo nên bị bạn bè ức hiếp, khinh thường.
Chính suy nghĩ này đã khiến các em cảm thấy hận bố mẹ vì nghèo, vì không được chăm sóc bản thân như những gia đình khác, cảm thấy không muốn sinh ra mình.
Những đứa trẻ này thay vì chăm chỉ học hành lại chỉ loanh quanh, trốn học, đua đòi theo bạn xấu chơi game, trốn nhà, đua đòi. Dù nhà nghèo nhưng anh chị vẫn muốn mua điện thoại mới, xe hơi mới.
Nếu không được đáp ứng, các em sẽ lăng mạ, thậm chí thường xuyên đánh đập bố mẹ hoặc dọa giết cho đến khi bố mẹ chấp nhận yêu cầu mới thôi. Vậy mà họ vẫn hận cha mẹ vì nghèo, luôn nghĩ rằng mình là người duy nhất đau khổ và cha mẹ đáng bị như vậy.
Tuy đây là một thực tế đáng buồn nhưng cũng không phải là hiếm. Những đứa trẻ có tư duy này thường bỏ học sớm, không được học hành đàng hoàng, không có việc làm ổn định.
Một số có thể trở thành kẻ trộm, vi phạm pháp luật và trở thành thành phần xấu của xã hội. Và nếu có vấn đề gì xảy ra, họ sẽ luôn trách móc, ghét bỏ cha mẹ đã sinh ra mình, vì tội nghiệp. Người đau khổ nhất vẫn là các bậc phụ huynh.
Con cái căm thù cha mẹ thì nên khắc phục như thế nào
Như đã nói, con cái làm cha mẹ có rất nhiều nguyên nhân, mỗi yếu tố sẽ có cách giải quyết khác nhau. Thực tế, chỉ người trong cuộc mới hiểu được nguyên nhân là gì, đánh giá hay giải pháp chỉ là cái nhìn khách quan từ người ngoài cuộc.
Chỉ khi bạn là người trong cuộc, từng đau đớn về tinh thần, từng trải qua những chuyện đau lòng, bạn mới hiểu hết được vì sao những người đó lại ghét bố mẹ mình đến vậy.
Trong trường hợp thứ nhất, phần lớn sự thù hận đối với cha mẹ chỉ là ý nghĩ thoáng qua trong một thời gian ngắn. Khi trưởng thành hơn và nhận thức đầy đủ hơn, trẻ hoàn toàn có thể hiểu rằng mình đã sai.
Trường hợp thứ hai, bản thân trẻ cần chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ thông qua những người thân xung quanh để sớm thoát khỏi độc tố của cha mẹ. Với trường hợp thứ ba, rất cần nguồn động lực để trẻ hiểu ra vấn đề trước khi quá muộn.
Để có hướng giải quyết, trước hết bản thân phụ huynh cần hiểu rõ vấn đề. Trẻ em mặc dù dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh nhưng vẫn chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ cha mẹ. Cha mẹ luôn là tấm gương cho con cái noi theo, nếu ngay từ nhỏ được giáo dục đúng cách thì điều này hiếm khi xảy ra.
Vì vậy, trong mọi trường hợp, cha mẹ cần suy nghĩ lại về phương pháp giáo dục con cái. Cha mẹ nếu nhận thấy con cái có biểu hiện thù ghét cha mẹ thì trước hết cần ngồi lại nói chuyện cởi mở, chia sẻ để con hiểu rõ vấn đề, sau đó mới tìm cách giải quyết.
Việc giải quyết các vấn đề tâm lý ngay từ giai đoạn đầu sẽ có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ về mọi mặt, đặc biệt là quá trình hình thành nhân cách.
Trên thực tế, phần lớn suy nghĩ ghét cha mẹ của trẻ xuất phát từ việc cha mẹ độc hại, bạo lực, hay gây sự khiến trẻ bị ám ảnh tâm lý. Bản thân cha mẹ độc hại cũng không thể nhận ra rằng họ “độc hại” vì họ rất ích kỷ, chỉ nghĩ đến bản thân. Nhưng nếu có người giúp đỡ kịp thời, để con bớt căng thẳng, cho con những lời khuyên hữu ích thì có thể giảm bớt phần nào sự tiêu cực trong tâm trí con cái.
Như tôi đã nói, chỉ khi là người trong cuộc, chúng ta mới hiểu hết được lý do tại sao một người lại ghét cha mẹ mình. Bản thân trẻ cần vượt lên chính mình, hướng đến những điều tích cực hơn, sống vì bản thân hay vì lợi ích mà để những suy nghĩ hận thù đeo bám mãi trong lòng.
Thực hiện liệu pháp tâm lý để xóa bỏ một phần ám ảnh và các vấn đề cũng là một biện pháp cần được thực hiện để giúp trái tim nhẹ nhàng hơn.
Con cái căm thù cha mẹ không phải là chuyện hiếm ngày nay. Cha mẹ cần thay đổi cách giáo dục con cái, tránh những hành động bạo lực thậm chí là lời nói thô bạo có thể khiến trẻ bị tổn thương.
Cả hai cũng nên thử một lần đặt mình vào vị trí của đối phương để có thể hiểu và cảm thông cho nhau hơn. Tha thứ không phải là điều dễ dàng nhưng nếu mỗi chúng ta biết bao dung thì tâm hồn sẽ thanh thản và hạnh phúc hơn rất nhiều.