Nếu bạn google hai từ “naughty” nghĩa là “hư” và “autism” nghĩa là “tự kỷ”, bạn sẽ thấy vô vàn hình ảnh thể hiện sự liên quan của hai từ này. Và nếu là người ngoài, bạn sẽ ngạc nhiên vì câu giải thích là trẻ tự kỷ hay người tự kỷ có những hành vi mà dễ bị hiểu nhầm là hư, thiếu lịch sự, v.v.
Tất nhiên, tự kỷ là một phổ, nghĩa là nó ảnh hưởng đến mỗi cá nhân một cách nặng-nhẹ khác nhau và ở các lĩnh vực khác nhau.
Có những đứa trẻ sẽ đi đến đích theo con đường ngắn nhất, cho dù có phải chen vào giữa một nhóm người, hoặc đi qua ngay trước mặt ai đó, hoặc có thể làm nhẵm chân lên thứ gì đó.
Có những đứa trẻ sẽ giơ tay để lấy và ăn/uống ngay lập tức đồ ăn, đồ uống của ai đó mà không xin phép (tuy một đứa trẻ bình thường bé hơn rất nhiều cũng đã hiểu điều đó).
Có mẹ kể chuyện con đi học lớp 1, học lực khá và rất ngoan trừ việc con cũng hay luôn chân luôn tay nghịch thứ gì đó, nhưng cô giáo rất quý. Một hôm, con viết xong bài rồi, và viết lung tung ra vở. Cô giáo nhắc nhở, rồi tịch thu bút. Thế là con giằng lại và nói thật to: “Bút của con. Trả lại cho con!”.
Hoặc có trẻ đến những nơi đông người, ồn ào sẽ bị căng thẳng, mè nheo, hoặc phá bĩnh để được thoát ra khỏi nơi ấy.
Có lẽ vì vậy mà có người hiểu nhầm là trẻ hư, không được dạy dỗ chu đáo, và từ đó cha mẹ trẻ không biết quan tâm, dạy dỗ con. Ngoại hình trẻ tự kỷ không có gì đặc biệt, thậm chí có nhiều trẻ rất xinh xắn, chạy nhảy linh hoạt, nên càng dễ bị hiểu nhầm. Nên có thể việc đưa trẻ đi chơi đối với chúng tôi luôn là một việc khó, và dễ ra ngoài tầm kiểm soát.
Trên thế giới, người ta thường in khẩu hiệu “”Con không hư. Con chỉ tự kỷ thôi. Xin hãy hiểu đúng!”, hoặc “Tôi tự kỷ, chứ không phải tôi phớt lờ mọi người”, “Con không hư. Nhưng con bị tự kỷ” lên áo phông, hoặc huy hiệu cài áo, hoặc pano dùng trong các buổi diễu hành vì trẻ tự kỷ.
Có nhiều điều “khác biệt” ở con, chúng tôi cũng không thể hiểu hết, nhưng chỉ biết rằng mình nên tôn trọng những khác biệt đó, vì con vốn có nhiều khác biệt so với những tiêu chuẩn thông thường. Và rất mong các bạn cũng sẽ hiểu và cảm thông cho những khác biệt đó.
