Cha mẹ cần làm gì để giải quyết mâu thuẫn với con cái là điều mà nhiều người quan tâm. Cha mẹ cần “rắn”, “mềm” đúng lúc, thẳng thắn chia sẻ và sớm giải quyết vấn đề, tránh để con có những suy nghĩ không vui. Tôn trọng và coi con như một người bạn cũng là cách giúp hài hòa hơn mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái.
Làm thế nào để giải quyết mâu thuẫn với con cái
Sự khác biệt về quan điểm sống của hai thế hệ là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến những bất hòa, mâu thuẫn giữa cha mẹ và con cái. Chẳng hạn, các bậc cha mẹ luôn muốn con mình ngủ sớm và dậy sớm, trong khi giới trẻ ngày nay thường có xu hướng thức khuya và ngủ ngon.
Hay trong cách ăn mặc, các bậc cha mẹ luôn muốn con gái mình diện những bộ đồ nhẹ nhàng, váy áo nhẹ nhàng nhưng các bé lại thích phong cách năng động với quần jean và áo khoác da đen.
Có rất nhiều vấn đề có thể làm nảy sinh mâu thuẫn giữa cha mẹ và con cái, nếu không sớm giải quyết, đôi bên sẽ không hiểu nhau và không tìm được tiếng nói chung. Hóa giải những hiểu lầm cần sự chủ động của một trong hai bên, trong đó cha mẹ hãy là người mở lòng để hiểu con hơn.
Tình cảm gia đình là một điều vô cùng thiêng liêng và cao đẹp, có thể sưởi ấm trái tim lạnh giá của bất kỳ ai, vì vậy cha mẹ hãy chủ động giải quyết những mâu thuẫn không đáng có càng sớm càng tốt.
Bình tĩnh trong mọi vấn đề
Dù trẻ có làm sai điều gì hay khi cả hai bên đang tranh cãi về bất cứ vấn đề gì thì cha mẹ cũng phải cố gắng giữ bình tĩnh và kiềm chế cảm xúc của mình trong mọi tình huống.
Cha mẹ là tấm gương để con cái noi theo nên việc bạn nổi nóng, cáu gắt, to tiếng, thậm chí ném đồ đạc hay dùng lời lẽ thô tục khi dạy con cũng sẽ bị ảnh hưởng và rút kinh nghiệm. Học cách kiềm chế cảm xúc cũng là một phương pháp quan trọng nếu bạn muốn giải quyết mâu thuẫn với con cái.
Bộ não sẽ chỉ nghĩ theo cách chúng ta muốn, đặc biệt là khi tức giận. Vì vậy, trong mọi vấn đề, nếu cha mẹ nóng giận sẽ khó nhìn nhận một cách khách quan, chỉ luôn cho rằng mình đúng mà không nghĩ đến cảm xúc, suy nghĩ của con cái.
Trường hợp con không sai nhưng bị cha mẹ khiển trách sẽ nảy sinh tâm lý bất bình khiến mối quan hệ ngày càng căng thẳng.
Tốt nhất là khi đang cảm thấy tức giận, bực tức, đừng xử lý mâu thuẫn hay đi đến kết luận nào mà hãy đợi đến khi bình tĩnh trở lại, đầu óc cân bằng. Nhìn mọi việc ở nhiều góc độ, không phải qua con mắt của cha mẹ đối với con cái mà là vị trí của người trung gian để có cái nhìn công bằng nhất.
Tôn trọng và lắng nghe con
Đa số trẻ em Việt Nam được dạy phải luôn nghe lời cha mẹ và cha mẹ cũng luôn áp đặt suy nghĩ của mình lên con cái, ít khi cho phép con cái đưa ra ý kiến của mình. Các em đến tuổi vị thành niên trở lên đang dần hoàn thiện nhận thức và tiếp xúc với môi trường bên ngoài nên dần có tâm lý thay đổi, mong muốn được phát triển và thể hiện bản thân nhiều hơn. Nhưng khi anh trở về nhà, bố mẹ anh đã không nhận ra anh. Điều này khiến trẻ cảm thấy bực bội, buồn bã, dễ nảy sinh mâu thuẫn tâm lý giữa cha mẹ và con cái tuổi mới lớn.
Cha mẹ không thể sống một đời cho con cái nên không thể mãi áp đặt suy nghĩ của mình và bắt con cái phải làm thế này, thế kia. Ngay từ việc học hành, ăn mặc hay sở thích, dù mục đích của việc làm đó là muốn điều tốt nhất cho con nhưng trong suy nghĩ của trẻ đó chỉ là sự áp đặt, cho rằng cha mẹ “ích kỷ”.
Ở một số thanh thiếu niên hoặc trẻ em bị căng thẳng hoặc trầm cảm liên quan đến yếu tố gia đình thường có cùng một câu hỏi là tại sao cha mẹ không lắng nghe chúng.
Cha mẹ đôi khi cần hạ cái tôi của mình xuống, cẩn thận lắng nghe những chia sẻ của con cái để hiểu con mình cần gì và muốn gì thì mới có thể gắn kết được với mình. Chỉ khi cả hai có thể ngồi lại nói chuyện và lắng nghe nhau thì mâu thuẫn mới có thể giải quyết được.
Học cách tôn trọng và lắng nghe con cái cũng là bài học mà nhiều bậc cha mẹ cần có nếu họ thực sự muốn hiểu con, giải quyết hiểu lầm, giải quyết mâu thuẫn với con. Cho trẻ thấy cha mẹ luôn lắng nghe, luôn tôn trọng trẻ cũng là cách dạy trẻ biết tôn trọng cha mẹ và những người xung quanh.
Bên cạnh đó, cha mẹ cũng cần thể hiện sự tôn trọng con cái thông qua những hành động như gõ cửa trước khi vào phòng của trẻ, hỏi ý kiến của trẻ trước khi mua một món đồ gì đó cho con hoặc cho cả gia đình.
Trong những buổi họp mặt hay những sự kiện quan trọng của gia đình, bố mẹ cũng có thể cho con phát biểu ý kiến, đóng góp ý kiến để con thấy mình cũng rất quan trọng, bố mẹ hãy luôn tin tưởng vào con.
Chủ động giải quyết mâu thuẫn với con cái
Cha mẹ thường nghĩ rằng con cái phải xin lỗi cha mẹ, dù cha mẹ có sai thì việc nói trước cũng sẽ khiến cha mẹ lúng túng. Trong khi đó, trẻ thường rất nhút nhát khi phải nói trước sau khi giận bố mẹ, người khác lại cho rằng mình không sai, thấy oan ức nên nhất định sẽ bướng bỉnh không chịu nói trước.
Tất nhiên mâu thuẫn sẽ không thể giải quyết được nếu một trong hai người không “xuống nước” trước. Trong gia đình, mâu thuẫn này nếu không được giải quyết thì có thể bỏ qua, mọi người vẫn có thể nói chuyện với nhau như bình thường, nhưng trong thâm tâm đang hình thành những bức tường vô hình, gây khó khăn cho các thành viên.
Cha mẹ hãy luôn chủ động giải quyết mâu thuẫn với con cái, mở đầu cuộc trò chuyện trước và cùng con giải quyết vấn đề một cách thẳng thắn. Hỏi trẻ xem trong những gì vừa xảy ra, trẻ thấy mình là người sai hay đúng, trẻ suy nghĩ như thế nào về điều đó.
Sau khi nghe những suy nghĩ thành thật từ con cái, cha mẹ nên phân tích vấn đề và tìm ra giải pháp để thỏa mãn suy nghĩ của cả hai bên.
Bản thân cha mẹ học sinh phải là người thầy, người thực hiện lời xin lỗi và cảm ơn. Bởi nếu cha mẹ chưa bao giờ nói lời xin lỗi với con cái, kể cả khi biết mình sai thì làm sao ép con nói lời xin lỗi được? Hãy luôn nhớ rằng, cha mẹ chính là tấm gương sáng, trung thực nhất để con cái noi theo mỗi ngày.
Đặt ra các chuẩn mực để giải quyết mâu thuẫn với con cái
Cha mẹ cần biết “rắn”, “mềm” đúng lúc, không nên cứ thản nhiên cho qua chuyện, tức là có thể giải quyết được mâu thuẫn. Thông qua những sự việc này, cần thiết lập những tiêu chuẩn, quy định riêng giữa cha mẹ và con cái để tránh tái diễn.
Thống nhất trước các quy tắc là cách để trẻ tự rèn luyện tính kỷ luật và khi vi phạm, trẻ sẽ biết nhận lỗi và không lặp lại những mâu thuẫn đó.
Cha mẹ và con cái nên cùng nhau xây dựng những quy tắc riêng trong gia đình để làm tiêu chuẩn giúp giải quyết những xung đột với con cái khi cần thiết. Chẳng hạn, trẻ không được đi chơi quá 10h đêm, nếu sai sẽ bị phạt việc nhà, nếu tái phạm 3 lần thì cuối tuần không được đi chơi.
Hoặc phụ huynh không được kiểm tra đồ dùng cá nhân của con, không được tự ý vào phòng con mình, nếu vi phạm sẽ phải tăng tiền ăn vặt cho con,…
Tất nhiên tất cả những quy tắc này đều cần sự đóng góp ý kiến và đồng thuận của tất cả các thành viên trong gia đình. Cha mẹ không thể tự ý đặt ra các quy tắc khi chưa được sự đồng ý của con cái. Có những quy tắc này không chỉ góp phần giảm thiểu những mâu thuẫn nảy sinh mà còn giúp rèn luyện cho trẻ ý thức cá nhân và biết cách sống có trách nhiệm hơn.
Chia sẻ và trò chuyện với con nhiều hơn
Có câu “sinh con mới hiểu lòng cha mẹ”, điều này có nghĩa là chỉ khi có con mới thấu hiểu hết tâm tư, tình cảm, tâm tư của cha mẹ ngày xưa. Khoảng cách thế hệ, môi trường sống, cách giáo dục khiến cha mẹ và con cái ít khi đồng hành trong suy nghĩ.
Mặt khác, việc bố mẹ quá bận đi làm, kiếm tiền, con cái quá bận học cũng là nguyên nhân khiến cả hai dần xa nhau dù họ đang sống chung dưới một mái nhà.
Để cùng con giải quyết những mâu thuẫn cũng như hạn chế những mâu thuẫn sau này, cha mẹ nên dành nhiều thời gian trò chuyện, chia sẻ với con. Ở lứa tuổi nào, trẻ cũng có nhu cầu được trò chuyện và chia sẻ.
Cha mẹ sẽ là người mà trẻ tin tưởng nhất, có thể nói về những vấn đề khó khăn mà trẻ chưa biết cách giải quyết. Khi cả hai hiểu nhau hơn, những xung đột sẽ dần xuất hiện ít hơn.
Dành ít nhất 30 phút – 1 giờ mỗi ngày để trò chuyện với con, chẳng hạn như vào giờ ăn hoặc trước khi con đi ngủ. Hỏi xem hôm nay con bạn thế nào, có điều gì vui muốn kể cho bố mẹ nghe không. Nếu con có điều gì buồn, cha mẹ nên hỏi riêng để con dễ dàng chia sẻ hơn.
Nếu trường học hoặc công việc không tốt, hãy khuyến khích thay vì la mắng hoặc chỉ trích con bạn. Việc cha mẹ quan tâm đến niềm vui, nỗi buồn chắc chắn trẻ sẽ cảm thấy hạnh phúc vì được sống trong tình yêu thương vô bờ bến của cha mẹ.
Hãy làm bạn với con
Khi xã hội ngày càng phát triển, mỗi ngày có hàng nghìn thiết bị tiên tiến ra đời thì không phải lúc nào cha mẹ cũng lấy tư tưởng “thời gian của cha mẹ” làm tiêu chuẩn để dạy dỗ con cái. Tất nhiên điều này không sai, mỗi thời kỳ đều có cái đẹp riêng nhưng không hợp thì thôi.
Ví dụ, người ta nói rằng thời cha mẹ không có điện thoại vẫn đạt điểm cao, kiến thức luôn có trong sách vở nên không cần mua điện thoại, không cần lắp mạng.
Trong khi đó, ở thời điểm hiện tại, mọi thông tin trao đổi trong học tập đều được trao đổi qua mạng xã hội, kiến thức cũng được mở rộng ra ngoài phạm vi sách vở. Vì vậy, nếu không có mạng, không có điện thoại, bạn sẽ trở nên tụt hậu về nhiều mặt so với bạn bè của mình.
Chỉ nói chuyện thôi thì chưa đủ để làm bạn với trẻ, không thể giải quyết triệt để mâu thuẫn với trẻ. Đặt mình ngang hàng với con, tìm ra những điều mà con quan tâm để chia sẻ với con dễ dàng hơn.
Tham gia mạng xã hội cũng là một cách dễ dàng để hòa nhập và tiếp cận cuộc sống của trẻ tốt nhất. Thực tế, mạng xã hội cũng là một cánh cửa giúp bố mẹ biết thêm nhiều điều thú vị, tinh thần cũng tươi trẻ và năng động hơn rất nhiều.
Giải quyết mâu thuẫn với con cái chưa bao giờ là điều dễ dàng đối với các bậc cha mẹ. Cha mẹ cần học cách làm bạn với con ngay từ khi còn nhỏ, tôn trọng suy nghĩ của con và bình tĩnh trong mọi xung đột. Gia đình hòa thuận, gần gũi là nền tảng để trẻ phát triển bản thân một cách tốt nhất cả hiện tại và tương lai.