Rèn luyện kỹ năng ứng phó với căng thẳng là một trong những điều cần thiết cho tất cả mọi người. Kỹ năng này giúp chúng ta biết cách tiết chế cảm xúc và giữ cân bằng trong cuộc sống cũng như đời sống tinh thần. Ngược lại, những người không có kỹ năng sẽ phải đối mặt với nhiều hệ lụy do căng thẳng tích tụ.
Kỹ năng ứng phó với căng thẳng là gì
Đối phó với căng thẳng được hiểu là những kỹ năng giúp bạn bình tĩnh, đối mặt và vượt qua những tình huống khó khăn trong cuộc sống. Có thể nói, căng thẳng – stress là một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Căng thẳng tạo ra động lực to lớn để chúng ta làm việc chăm chỉ hơn mỗi ngày và khám phá tiềm năng thực sự của bản thân.
Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách đối phó với căng thẳng. Áp lực quá lớn sẽ dẫn đến hàng loạt cảm xúc tiêu cực và suy nghĩ bi quan. Nếu không có kỹ năng quản lý căng thẳng và kiểm soát cảm xúc, những cảm xúc tiêu cực sẽ lấn át bạn, khiến bạn mất bình tĩnh, cáu kỉnh, tức giận và đưa ra những quyết định tồi tệ.
Mọi vấn đề trong cuộc sống đều có thể gây ra căng thẳng. Vì vậy, bạn không thể tránh khỏi những rắc rối này mà phải trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết. Ngoài kiến thức chuyên môn, kỹ năng ứng phó với căng thẳng cũng đóng vai trò rất quan trọng trong công việc và quyết định sự thăng tiến trong tương lai.
Những người có kỹ năng đối phó với căng thẳng sẽ luôn tỉnh táo và bình tĩnh trong mọi tình huống, biết cách giải quyết vấn đề và kiểm soát tốt cuộc sống của mình. Ngoài ra, kỹ năng đối phó với căng thẳng còn giúp giảm thiểu những xung đột, mâu thuẫn trong các mối quan hệ và quan trọng nhất là duy trì sự cân bằng về tinh thần.
Các bước giúp rèn luyện kỹ năng ứng phó với căng thẳng và quản lý cảm xúc
Khi đối mặt với căng thẳng, rất khó để giữ bình tĩnh và kiểm soát những cảm xúc tiêu cực. Vì vậy, kỹ năng đối phó với căng thẳng cần được rèn luyện trong thời gian dài. Để thực hành kỹ năng này, bạn cần tuân theo quy tắc 4T bao gồm:
Tránh né
Tránh né là quy tắc đầu tiên giúp bạn giảm thiểu những tình huống căng thẳng trong cuộc sống. Đối với những tình huống mà bạn biết chắc chắn sẽ gây ra căng thẳng, hãy chủ động tránh chúng để giảm bớt phiền toái. Ngoài ra, hãy học cách nói không với những lời đề nghị và yêu cầu vô lý mà bạn không muốn đưa ra.
Trên thực tế, nhiều người chấp nhận yêu cầu từ người khác một cách vô điều kiện. Điều này trở nên hiển nhiên và những người xung quanh sẽ nghĩ ngay đến bạn khi họ cần sự giúp đỡ.
Dù xuất phát từ lòng tốt nhưng ôm đồm quá nhiều sẽ khiến bạn bị quá tải và căng thẳng. Vì vậy, hãy suy nghĩ kỹ trước khi chấp nhận một lời đề nghị và học cách tránh những người mang lại cho bạn căng thẳng và cảm xúc tiêu cực.
Thay đổi
Trong trường hợp không thể tránh khỏi căng thẳng, bạn nên cố gắng thay đổi tình hình theo nhiều cách. Ví dụ, nếu người khác liên tục yêu cầu bạn giúp đỡ, hãy nói không và bày tỏ cảm xúc của bạn.
Lời nói cần rõ ràng, dứt khoát với thái độ nghiêm túc để đối phương hiểu việc họ làm khiến bạn khó chịu, căng thẳng. Ngoài ra, bạn cũng có thể trao đổi trực tiếp với những người xung quanh để họ thay đổi thái độ và hành vi nếu điều đó khiến bạn khó chịu.
Đối với trường hợp căng thẳng xuất phát từ mâu thuẫn gia đình thì nên yêu cầu đối phương thay đổi và bạn cũng phải chấp nhận sự thay đổi theo hướng tích cực để giải quyết mâu thuẫn và xóa bỏ căng thẳng.
Việc né tránh trong trường hợp này sẽ không mang lại kết quả tốt và rất có thể dẫn đến sự đổ vỡ của một mối quan hệ. Vì vậy, bạn nên rèn luyện kỹ năng ứng phó với căng thẳng để có thể thay đổi tình huống và vượt qua khó khăn trong cuộc sống một cách dễ dàng.
Ngoài ra, bạn cũng nên thay đổi bản thân để không vướng vào những tình huống căng thẳng trong cuộc sống. Trong công việc, bạn cần quản lý tốt thời gian và lên kế hoạch làm việc một cách khoa học để tránh mắc phải sai lầm. Ngoài ra, hãy từ chối những lời đề nghị từ đồng nghiệp nếu những gì họ yêu cầu không nằm trong nhiệm vụ mà bạn phải thực hiện.
Thay đổi hành vi và thái độ của bản thân cũng sẽ giúp bạn giảm bớt căng thẳng trong gia đình, các mối quan hệ, bạn bè và đồng nghiệp. Sự khéo léo không chỉ giúp bạn giảm bớt căng thẳng, phiền toái mà còn được mọi người yêu quý, kính trọng.
Tiếp nhận
Có rất nhiều điều xảy ra trong cuộc sống mà chúng ta không thể tránh khỏi hoặc thay đổi được, chẳng hạn như mất người thân, các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, thất bại trong công việc, hôn nhân, … Vì vậy, một kỹ năng khác để đối phó với căng thẳng là học cách tiếp thu. Nghe thì có vẻ đơn giản nhưng sự thật thì nhận là kỹ năng khó nhất mà không phải ai cũng làm được.
Bạn sẽ mất nhiều thời gian để chấp nhận nó, nhưng tốt hơn là cố gắng thay đổi điều đó và tự lừa dối bản thân. Chấp nhận những sự kiện không mong muốn là một cách hiệu quả để đối phó với căng thẳng. Khi bạn chấp nhận những điều đã xảy ra, bạn sẽ dễ dàng gác lại và nhìn về tương lai với thái độ lạc quan nhất.
Đối với lỗi lầm của người khác, bạn có thể lựa chọn tha thứ hoặc không. Tuy nhiên, cần phải chấp nhận rằng điều không mong muốn đã xảy ra và bạn cần buông bỏ những ám ảnh về vấn đề này. Chấp nhận những gì đã xảy ra không có nghĩa là tha thứ cho người khác. Tuy nhiên, bạn phải chắc chắn rằng mình không bị lòng thù hận chi phối.
Sự thích nghi
Cuối cùng, cần học cách thích nghi với căng thẳng. Căng thẳng là một phần của cuộc sống và chúng ta không thể thay đổi điều này. Ngoài việc né tránh và thay đổi, bạn cần chấp nhận và thích nghi với những tình huống gây ra căng thẳng.
Những người có khả năng thích ứng tốt thường gặt hái được nhiều thành công trong công việc cũng như trong cuộc sống. Trong khi đó, những người thiếu kỹ năng đối phó với căng thẳng sẽ chìm đắm trong những cảm xúc tiêu cực và vật lộn với những suy nghĩ phân tán.
Căng thẳng không chỉ gây ra những tác động tiêu cực mà đôi khi còn mang lại những tác động tích cực. Cụ thể, căng thẳng tạo ra động lực để mỗi người có ý thức hoàn thiện bản thân và xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn. Bên cạnh đó, đối mặt với căng thẳng còn giúp chúng ta rèn luyện tính cách mạnh mẽ, quyết đoán và bản lĩnh hơn trong cuộc sống.
Dù muốn hay không, căng thẳng sẽ xảy ra. Điều quan trọng nhất là chúng ta phải tích cực rèn luyện kỹ năng ứng phó với căng thẳng và biết cách kiểm soát cảm xúc của mình. Với những quy tắc đơn giản này, bạn sẽ dễ dàng vượt qua căng thẳng và giữ cân bằng trong cuộc sống.
Dưới tác động của cuộc sống hiện đại và áp lực học tập, công việc và các mối quan hệ, stress trở thành vấn đề nan giải mà ai cũng gặp phải.
Hiện nay, việc rèn luyện kỹ năng ứng phó với căng thẳng đã được bổ sung vào chương trình giáo dục dành cho học sinh – sinh viên nhằm giúp các em vượt qua căng thẳng và học cách quản lý cảm xúc của chính mình. Người lớn cũng nên trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết để chủ động trong cuộc sống và phòng tránh các vấn đề tâm lý do căng thẳng tích tụ.
