Mẹ Bị Stress Khi Cho Con Bú: Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục Hiệu Quả

Vấn đề tài chính, áp lực chăm sóc con cái, mâu thuẫn trong gia đình,… là những nguyên nhân khiến các bà mẹ bị stress khi cho con bú. Tình trạng này cần được khắc phục sớm để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé. Cùng tham khảo bài viết sau đây để tìm hiểu nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả ngay nhé.

Dấu hiệu nhận biết mẹ bị stress khi cho con bú

Mang thai và sau sinh là giai đoạn khá nhạy cảm do cơ thể mẹ có sự thay đổi đột ngột về nội tiết tố. Nếu khi mang thai, hormone progesterone tăng cao thì sau khi sinh con, cả hormone estrogen và progesterone đều giảm nhanh làm co bóp tử cung và cơ quan sinh dục. Bên cạnh đó, hormone prolactin có dấu hiệu tăng mạnh để kích thích sản xuất sữa mẹ.

Sự thay đổi hormone đột ngột khiến mẹ gặp nhiều vấn đề về tâm lý như hội chứng Baby Blues, suy nhược cơ thể và căng thẳng – thần kinh căng thẳng. Những bà mẹ bị căng thẳng khi cho con bú thường có các triệu chứng như:

• Cảm thấy mệt mỏi, buồn chán, bi quan, hay lo lắng và suy nghĩ nhiều
• Cơ thể thiếu sức sống, uể oải và thường xuyên buồn ngủ.
• Căng thẳng về các vấn đề xung quanh cuộc sống như chăm sóc con cái, cuộc sống vợ chồng, mâu thuẫn mẹ chồng con dâu, vấn đề tài chính, lo lắng cho sức khỏe bản thân, v.v.
• Tâm trạng nhạy cảm, dễ buồn bực và đôi khi khóc không rõ lý do. Ở giai đoạn này, mẹ hiếm khi có những cảm xúc tích cực như vui vẻ, hạnh phúc, lạc quan, v.v.
• Khả năng tập trung kém, hay quên, đãng trí và gặp nhiều phiền toái do trí nhớ bị suy giảm.
• Một số bà mẹ cho con bú có nhiều khả năng cáu kỉnh và tức giận do tâm trạng bị kìm nén trong thời gian dài.
• Những bà mẹ căng thẳng khi cho con bú thường mệt mỏi, buồn ngủ nhưng thường hay trằn trọc, ngủ không sâu giấc, dễ mệt mỏi và dễ thức giấc.
• Tâm trạng không ổn định, căng thẳng cũng khiến mẹ gặp một số vấn đề về sức khỏe như ăn uống kém, chán ăn, da sạm đen, rụng tóc,….

Thực tế, căng thẳng là một vấn đề rất phổ biến ở phụ nữ sau khi sinh, đặc biệt là trong thời kỳ cho con bú. Lúc này bé còn khá nhỏ nên cần được chăm sóc gần như 24/24 và cơ thể mẹ vẫn chưa hồi phục hoàn toàn do ảnh hưởng của quá trình sinh nở. Sau 6 tháng đầu, sức khỏe tâm lý và thể chất của mẹ sẽ dần được cải thiện.

Nguyên nhân gây ra tình trạng mẹ bị stress khi cho con bú

Căng thẳng là tình trạng không thể tránh khỏi sau khi sinh con. Tình trạng này có thể xảy ra vì một số lý do. Trong số các nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm:

• Thay đổi nội tiết tố: Sự sụt giảm nội tiết tố estrogen, progesterone và tăng hormone prolactin khiến tâm lý của bà bầu trở nên nhạy cảm hơn bình thường. Vì vậy, những vấn đề xung quanh cuộc sống có thể khiến mẹ bị căng thẳng và lo lắng quá mức. Thông thường, điều này sẽ xảy ra trong 1-2 tháng đầu và giảm dần khi nội tiết tố ổn định trở lại.
• Áp lực khi chăm sóc trẻ nhỏ: Chăm sóc trẻ sơ sinh thực sự không hề đơn giản. Với những người lần đầu làm mẹ và không có sự hỗ trợ của ông bà, áp lực sẽ đè nặng lên đôi vai của các bậc cha mẹ. Vì vậy, thời gian đầu, mẹ khó tránh khỏi tình trạng căng thẳng thần kinh – stress và suy nhược cơ thể. Thậm chí, nhiều người có triệu chứng trầm cảm, rối loạn lo âu do áp lực chăm sóc con cái.
• Lo lắng cho sức khỏe của trẻ và bản thân: Nếu trẻ gặp vấn đề về sức khỏe và bản thân mẹ phải đối mặt với nhiều bệnh tật trong thời gian này thì mẹ rất dễ bị căng thẳng, lo lắng. Ngoài ra, sự nhạy cảm quá mức do thay đổi hormone cũng khiến mẹ dễ ám ảnh và lo lắng quá nhiều về biểu hiện bất thường của con yêu.
• Vấn đề tài chính: Tài chính là nguyên nhân phổ biến gây ra căng thẳng. Khi gặp khó khăn về kinh tế, khó ai có thể giữ được sự lạc quan, vui vẻ. Do đó, phụ nữ đang cho con bú cũng có thể bị căng thẳng nếu gia đình vỡ nợ, chồng mất việc hoặc đối mặt với những biến cố gây tổn thất tài chính nghiêm trọng.
• Mâu thuẫn vợ chồng: Có thể nói, thời kỳ mang thai và sau sinh là giai đoạn vợ chồng dễ xảy ra cãi vã nhất. Vì lúc này, phụ nữ trở nên nhạy cảm hơn với sự ảnh hưởng của các nội tiết tố. Nếu người chồng không hiểu và cảm thông thì rất dễ nảy sinh mâu thuẫn. Xung đột trong thời điểm nhạy cảm này khiến mẹ khó tránh khỏi những suy nghĩ tiêu cực, căng thẳng.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng căng thẳng – thần kinh căng thẳng ở phụ nữ đang cho con bú. Trong đó, luôn có vai trò của rối loạn nội tiết tố.

Mẹ bị stress khi cho con bú có ảnh hưởng gì không

Căng thẳng khi cho con bú ít ảnh hưởng hơn căng thẳng khi mang thai. Tuy nhiên, các mẹ bỉm sữa cũng cần khắc phục tình trạng này càng sớm càng tốt để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân và con. Thời điểm sau sinh, căng thẳng – stress quá mức ảnh hưởng đến nguồn sữa, từ đó gián tiếp khiến trẻ chậm phát triển, sức đề kháng kém do chất lượng sữa mẹ giảm sút.

Căng thẳng thần kinh làm tăng hormone cortisol và adrenaline dẫn đến đau đầu, huyết áp cao, đường huyết cao, tăng cân, mệt mỏi và thờ ơ. Ngoài ra, phụ nữ đang cho con bú rất dễ chán ăn và kém ăn khi bị căng thẳng quá độ. Tình trạng này vừa gây sụt cân, gầy yếu và ảnh hưởng đến chất lượng nguồn sữa.

Nghiêm trọng hơn, căng thẳng kéo dài có thể dẫn đến nhiều loại rối loạn tâm lý – tâm thần như rối loạn lo âu, trầm cảm, suy nhược thần kinh, rối loạn giấc ngủ,… Đối với những người đã có tiền sử mắc các bệnh lý này thì căng thẳng chính là một trong những yếu tố thúc đẩy bệnh tái phát. Vì vậy, các mẹ không nên chủ quan trước những căng thẳng và các vấn đề tâm lý xảy ra ở thời điểm sắp sinh.

Cách khắc phục tình trạng mẹ bị stress khi cho con bú

Căng thẳng khi cho con bú có thể dẫn đến nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé. Ngay khi nhận thấy mình có các triệu chứng căng thẳng, bạn nên thực hiện các biện pháp xử lý sau:

Nhờ sự hỗ trợ của bạn đời và người thân

Việc chăm sóc trẻ trong 1 – 2 tháng đầu cần có sự hỗ trợ của bạn đời và người thân. Tuy nhiên, thời điểm này, người bạn đời của chị dành nhiều thời gian cho công việc nên việc giúp đỡ mẹ chị gặp nhiều khó khăn.

Hơn nữa, nhiều người đàn ông khá bất cẩn và không biết cách chủ động trong việc chăm sóc vợ sau sinh. Thay vì chịu khó, bạn nên nhờ người yêu làm giúp việc nhà như giặt quần áo, nấu ăn, hâm sữa, lau nhà,… để có thời gian nghỉ ngơi.

Nếu cần, bạn có thể nhờ đến sự giúp đỡ của gia đình và bạn bè. Đôi khi, mẹ bỉm sữa chỉ cần có người đỡ trong một thời gian ngắn là có thể ngủ ngon giấc sau hàng giờ vật lộn với hàng loạt công việc không tên. Ngoài ra, sự hỗ trợ, giúp đỡ từ những người xung quanh cũng giúp mẹ giữ được tâm lý thoải mái, lạc quan hơn trong cuộc sống.

Dành thời gian để nghỉ ngơi

Sau khi sinh con, sức khỏe của phụ nữ vẫn chưa thực sự ổn định. Vì vậy, ngoài thời gian chăm sóc bé, mẹ nên nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc để cơ thể phục hồi, lấy lại cân bằng tinh thần. Lúc này, phụ nữ sau sinh có thể gặp phải tình trạng lo lắng, buồn phiền, trầm cảm,…

Tuy nhiên, nên gạt bỏ mọi cảm xúc và suy nghĩ tiêu cực để có được giấc ngủ ngon. Chỉ có như vậy người mẹ mới có sức khỏe tốt để cải thiện cuộc sống và giúp con cái lớn lên khỏe mạnh. Nếu có thể, mẹ nên nghỉ ngơi hoàn toàn trong 2-3 tháng đầu và chỉ đi làm trở lại khi sức khỏe ổn định.

Ăn uống và sinh hoạt điều độ

Căng thẳng thần kinh có nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất. Ngoài ra, trạng thái trầm cảm cũng khiến tình trạng stress ngày càng trầm trọng hơn và có thể kéo dài dẫn đến nhiều vấn đề tâm lý khác. Để giải tỏa căng thẳng và cải thiện sức khỏe tinh thần, mẹ nên ăn uống và sinh hoạt điều độ trong thời gian cho con bú.

Cách xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt điều độ cho phụ nữ sau sinh:

• Cố gắng ăn đủ bữa và thực đơn ăn uống phải cung cấp đầy đủ vi chất dinh dưỡng. Nếu cảm thấy chán ăn, bạn nên dùng các món dễ tiêu như súp, cháo, bún, miến,… Các món ăn này cung cấp khá đầy đủ dinh dưỡng nên có thể dùng vào những ngày vị giác bị suy giảm.
• Tăng cường ăn các loại thực phẩm giàu probiotics, vitamin và khoáng chất. Các thành phần dinh dưỡng này đã được chứng minh có tác dụng giảm căng thẳng, giảm stress và trầm cảm. Ngoài ra, phụ nữ sau sinh nên hạn chế sử dụng thức ăn chứa nhiều chất béo bão hòa, thức ăn quá bổ dưỡng, cay nóng.
• Hạn chế rượu bia và đồ uống có chứa cafein. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng rượu và caffein làm tăng mức độ lo lắng và căng thẳng, vì vậy sẽ không tốt cho những bà mẹ bị căng thẳng khi cho con bú.
• Trong thời gian đầu sau sinh, mẹ khó ngủ trong thời gian dài. Tuy nhiên, mẹ nên cố gắng dành nhiều giấc ngủ ngắn trong ngày để phục hồi sức khỏe và xoa dịu những cảm xúc tiêu cực.
• Khoảng 2 tháng sau khi sinh, mẹ nên bắt đầu tập thể dục trở lại. Các bài tập cường độ nhẹ vừa giúp cải thiện hệ xương khớp, tăng tốc độ phục hồi, vừa giúp giải tỏa cảm xúc tiêu cực.
• Quan trọng nhất là mẹ nên giữ cho mình tâm lý thoải mái, tránh suy nghĩ nhiều về những vấn đề tiêu cực. Thay vào đó, hãy tìm đến những niềm vui nhỏ trong cuộc sống để vượt qua giai đoạn này.

Với chế độ ăn uống và sinh hoạt điều độ, phụ nữ sau sinh sẽ nhanh chóng lấy lại cân bằng tâm lý. Ngoài ra, một lối sống khoa học cũng giúp mẹ phục hồi và cải thiện các vấn đề về thể chất do căng thẳng gây ra.

Thực hiện các biện pháp để giảm bớt căng thẳng

Stress và căng thẳng là vấn đề mà phụ nữ đang cho con bú không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, mẹ có thể giải tỏa tâm trạng và lấy lại tinh thần tốt nhất thông qua các biện pháp sau:

• Ngồi thiền: Ngồi thiền có tác dụng điều hòa nhịp thở, giảm căng thẳng và xoa dịu những cảm xúc tiêu cực. Một vài tuần sau khi sinh, mẹ có thể dành 15-30 phút để ngồi thiền. Luyện tập thường xuyên có thể cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất của người mẹ, từ đó giúp giảm căng thẳng và các vấn đề tâm lý thường gặp.
• Tắm nước ấm: Sau một ngày chăm bé và dọn dẹp nhà cửa, bạn nên nhờ người thân chăm sóc bé để bé tự vệ sinh. Tắm nước ấm vừa có thể giúp thư giãn tinh thần, giảm đau nhức cơ, vừa giúp loại bỏ tế bào chết, làm mềm da. Ngoài ra, mẹ cũng có thể cho thêm một số loại thảo dược như ngải cứu, hoa hồng,… để tăng cảm giác thư giãn.
• Dùng trà thảo mộc: Sau khi sinh, bạn có thể sử dụng một số loại trà thảo mộc như trà hoa cúc, trà trắng, trà bạc hà,… để cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất. Ngoài ra, chè vằng và hoa cúc còn có tác dụng kích thích tiết sữa, cải thiện tình trạng ít sữa, tắc tia sữa thường gặp ở phụ nữ sau sinh.

Các biện pháp thư giãn trên có thể giải tỏa một số cảm xúc tiêu cực. Vì vậy, các bà mẹ đang cho con bú có thể áp dụng để giảm stress – căng thẳng, xoa dịu lo lắng, buồn phiền, bi quan do áp lực cuộc sống, chăm sóc con cái,…

Tư vấn, trị liệu tâm lý

Trên thực tế, nhiều bà mẹ sau khi sinh đã phải đối mặt với tình trạng stress nặng do những biến cố như đứa trẻ sinh ra gặp nhiều vấn đề về sức khỏe, sức khỏe của mẹ không tốt, không cung cấp đủ sữa cho con, vợ hoặc chồng, gia đình, tài chính bất ổn,… Những biến cố này kết hợp với tâm lý nhạy cảm vốn có khiến phụ nữ đang cho con bú khó tránh khỏi căng thẳng tâm lý.

Nếu thấy căng thẳng không cải thiện sau vài tuần, bạn nên cân nhắc đến việc tư vấn hoặc trị liệu tâm lý. Liệu pháp này mang lại hiệu quả cao trong việc điều trị các vấn đề tâm lý và rất an toàn cho phụ nữ mang thai và cho con bú.

Thông qua hoạt động tư vấn, trị liệu tâm lý, các chuyên gia sẽ giúp phụ nữ sau sinh đánh giá khách quan về vấn đề mình đang gặp phải. Từ đó, điều chỉnh suy nghĩ của mình phù hợp hơn và giảm bớt một số cảm xúc tiêu cực.

Khi suy nghĩ của mẹ trở nên tích cực, mẹ có thể chủ động quản lý căng thẳng, buồn bã, bi quan và trầm cảm. Ngoài ra, liệu pháp này còn giúp các bà mẹ sau sinh có thêm kỹ năng chăm sóc bản thân, con cái và tìm thấy niềm vui trong cuộc sống.

Căng thẳng khi cho con bú có thể làm giảm chất lượng nguồn sữa của bạn và ảnh hưởng gián tiếp đến sức khỏe của bé. Vì vậy, mẹ cần sớm có những biện pháp khắc phục để giúp bé phát triển khỏe mạnh và lấy lại tinh thần tốt nhất. Tránh trường hợp căng thẳng kéo dài dẫn đến suy nhược thần kinh và nhiều vấn đề tâm lý khác.