Mệt mỏi áp lực vì điểm số là tình trạng đang rất phổ biến ở học sinh, sinh viên đặc biệt tình trạng này thường gặp ở các thành phố lớn. Tình trạng này thường xuất phát từ việc phụ huynh đặt nặng thành tích, thường so sánh con mình với học sinh ưu tú trong lớp. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng áp lực vì điểm số thì hãy tham khảo bài viết sau để tìm ra cách khắc phục hiệu quả nhé.
Dấu hiệu nhận biết tình trạng mệt mỏi áp lực vì điểm số
Điểm số là thước đo đánh giá năng lực học tập của học sinh. Tuy nhiên, yếu tố này không hoàn toàn quyết định năng lực của mỗi người và trong một số trường hợp chỉ mang tính chất tương đối. Tuy nhiên, hệ thống giáo dục nước ta quá coi trọng thành tích nên không ít học sinh phải chịu áp lực điểm số dẫn đến mệt mỏi, suy nhược.
Áp lực về điểm số khiến nhiều học sinh căng thẳng, mệt mỏi và mất đi niềm vui học tập. Về lâu dài, tình trạng này còn ảnh hưởng đến kết quả học tập và làm gia tăng những hành vi, suy nghĩ lệch lạc.
Những dấu hiệu cho thấy bạn đang bị áp lực, mệt mỏi với điểm số:
- Luôn nghĩ về điểm số và thường có tâm lý lo lắng khi chờ đợi kết quả bài thi.
- Khi đối mặt với điểm số không đạt yêu cầu, bạn sẽ cảm thấy buồn bã, chán nản, thất vọng về bản thân và đôi khi sợ những lời trách móc nặng nề của gia đình, thầy cô. Thực tế, những câu nói nhẹ nhàng nhưng mang ý nghĩa sâu sắc có thể khiến học sinh bị tổn thương, căng thẳng.
- Mất niềm vui trong học tập và thường có tâm lý bất an, lo sợ vì sợ không nắm vững bài.
- Cơ thể mệt mỏi, suy nhược, đôi khi mất ngủ, giảm trí nhớ do căng thẳng quá mức.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng mệt mỏi áp lực vì điểm số
Điểm số được coi là thước đo đánh giá khả năng hiểu bài và năng lực của mỗi học sinh. Tuy nhiên, kiến thức trong đề thi chủ yếu là kiến thức được giảng dạy trong sách giáo khoa. Một số học sinh có thể không giỏi lý thuyết nhưng hiểu biết mọi thứ xung quanh cuộc sống và luôn tò mò, sáng tạo để chế tạo ra những loại máy móc hỗ trợ đời sống con người.
Về cơ bản, điểm số chỉ mang tính chất gần đúng và không phản ánh hết khả năng của từng học sinh. Tuy nhiên, với môi trường giáo dục đặt nặng thành tích và sự kỳ vọng quá cao của gia đình, học sinh khó tránh khỏi áp lực điểm số. Những nguyên nhân có thể khiến bạn mệt mỏi và áp lực vì điểm số:
Giáo viên và phụ huynh đặt nặng về thành tích
Giáo viên và phụ huynh đặt nặng thành tích là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng mệt mỏi và áp lực vì điểm số. Thực tế, ai cũng muốn con mình học giỏi, xuất sắc. Tuy nhiên, năng lực của mỗi người là khác nhau. Vì vậy, dù có siêng năng, chăm chỉ thì trẻ cũng chưa chắc đạt được kết quả như mong muốn.
Trong trường học, thầy cô luôn đặt nặng thành tích cho những cá nhân xuất sắc với mong muốn học sinh của mình đạt giải cao trong các kỳ thi cấp quận, thành phố,… Sự kỳ vọng quá mức từ thầy cô và gia đình vô tình tạo ra áp lực lớn, khiến học sinh luôn cảm thấy mệt mỏi và suy sụp.
Do thường xuyên so sánh
Một thói quen phổ biến của các bậc cha mẹ Việt Nam là luôn so sánh con mình với người khác. Sự so sánh này vô tình khiến trẻ cảm thấy khó chịu, mệt mỏi và áp lực vì điểm số. Như đã nói, khả năng của mỗi người là không giống nhau, vì vậy để đạt được thành tích cao không chỉ dựa vào sự siêng năng, chăm chỉ.
Ngày nay, rất nhiều bậc cha mẹ chỉ trích, so sánh con cái khi con họ không đạt được kết quả như mong muốn dù học rất nhiều. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh không hiểu rằng học tập là quá trình tiếp thu và hấp thụ kiến thức. Việc ép trẻ học quá nhiều đôi khi không phải là cách hay mà ngược lại còn khiến trẻ có tâm lý sợ học, chán học và kết quả học tập ngày một đi xuống.
Tâm lý muốn khẳng định mình
Ở lứa tuổi học sinh, học lực là điều quan trọng nhất đối với học sinh. Hơn nữa, đây là giai đoạn trẻ có nhiều thay đổi về tâm sinh lý dưới tác động của nội tiết tố. Do đó, một số em mong muốn được khẳng định mình bằng những thành tích học tập ấn tượng.
Tuy nhiên, kết quả học tập không phải lúc nào cũng như mong đợi. Nếu tạo áp lực quá lớn, bạn có thể mắc một số lỗi như đọc đề không kỹ, đặt câu sai,… Vì vậy, tâm lý thoải mái vẫn là điều cần thiết nhất khi học và nhất là khi trải qua các kỳ thi.
Tự tạo áp lực cho bản thân
Rất nhiều học sinh giỏi tự tạo áp lực cho bản thân để luôn đứng đầu. Tuy nhiên, việc tự điều áp lại vô tình khiến cơ thể mệt mỏi, suy nhược. Vì khi thành tích giảm sút, trẻ sẽ phải đối mặt với những câu hỏi từ giáo viên và gia đình. Điều quan trọng là một số trẻ em có tính cách cầu toàn muốn cố gắng hết sức trong các kỳ thi.
Cách vượt qua mệt mỏi vì áp lực điểm số
Mệt mỏi vì áp lực điểm số có thể dẫn đến căng thẳng và nhiều vấn đề về tâm lý, tinh thần. Vì vậy, bạn cần biết cách khắc phục tình trạng này để tìm lại niềm vui và hứng thú trong quá trình học tập. Chỉ có như vậy, chúng ta mới có thể tiếp thu kiến thức một cách tốt nhất mà không bị áp lực hay bất cứ cảm xúc tiêu cực nào chi phối.
Sau đây chúng tôi muốn giới thiệu đến bạn đọc một số cách vượt qua mệt mỏi vì áp lực điểm số:
Hiểu ý nghĩa thực sự của việc học
Học tập là một quá trình lâu dài với mục đích tích lũy kiến thức, trau dồi kỹ năng và nâng cao khả năng tư duy. Đây là hành trang để phục vụ cho cuộc sống hiện tại và tương lai. Trong đó điểm số là tiêu chí để giáo viên đánh giá năng lực và khả năng tiếp thu bài của từng học sinh.
Điểm số hoàn toàn không phản ánh 100% khả năng của mỗi người. Vì vậy, bạn không nhất thiết phải phấn đấu để đứng nhất nhưng bạn nên lưu ý rằng việc học hỏi nâng cao kiến thức giúp bạn tự tin hơn và có nhiều cơ hội hơn khi tìm việc trong tương lai.
Trên thực tế, có nhiều môn học không được chú trọng trong chương trình học như thể thao, nghệ thuật, âm nhạc,… nhưng nhiều học sinh lớn lên lại thành công trong các lĩnh vực này.
Đối với những môn học hay, bạn nên tìm tòi và nghiên cứu thêm để tăng thêm kiến thức thực tế. Đồng thời nên trau dồi thêm những đối tượng còn yếu để nâng cao kết quả học tập. Tuy nhiên, đừng tạo áp lực quá lớn khiến bản thân mệt mỏi, căng thẳng.
Thay đổi ý định của bạn
Nhiều học sinh tự đặt ra mục tiêu phấn đấu để đạt được mục tiêu cao. Nhìn chung, đây là một hành động tốt vì nó có thể tạo ra nguồn động lực để cải thiện và nâng cao hiệu quả của bản thân. Tuy nhiên, dù kết quả ra sao, bạn cũng không nên trách cứ bản thân đã cố gắng hết sức.
Chia sẻ với giáo viên, phụ huynh
Hầu hết các trường hợp mệt mỏi, áp lực vì điểm số là do phụ huynh, giáo viên đặt nặng thành tích. Vì vậy, nếu cảm thấy quá mệt mỏi, hãy chia sẻ cởi mở với thầy cô và bố mẹ. Khi nói chuyện, bạn nên giữ thái độ bình tĩnh, thoải mái để người lớn hiểu rằng những gì bạn đang cảm thấy là hoàn toàn đúng đắn và không phải là hành động hấp tấp.
Thực tế, việc thay đổi suy nghĩ của người lớn về thành tích học tập không hề đơn giản. Vì vậy, quá trình này sẽ mất khá nhiều thời gian và đôi khi có thể dẫn đến một số tình huống không mong muốn. Nếu bố mẹ quá cứng nhắc về thành tích, bạn có thể tìm đến những người tâm lý hơn như anh chị, ông bà,… để chia sẻ, giảm bớt áp lực.
Lên kế hoạch nghiên cứu khoa học
Tuy điểm số không phải là yếu tố quyết định nhưng tiêu chí này phần nào phản ánh năng lực của mỗi học sinh. Thực tế, nhiều học sinh rất siêng năng, chăm chỉ nhưng lại không đạt kết quả cao trong các kỳ thi vì học trước quên sau, học không có kế hoạch.
Để đạt được kết quả tốt, bạn nên có kế hoạch học tập cụ thể. Đầu tiên, cần ghi lại những hướng dẫn của giáo viên để hoàn thành bài tập đúng hạn, tránh quên vừa làm vừa học. Khi học bạn nên chú ý nghe giảng để nắm chắc kiến thức, điều này giúp bạn đỡ phải học đi học lại nhiều lần, từ đó tiết kiệm thời gian tìm hiểu thêm kiến thức và thư giãn, nghỉ ngơi.
Cuối kỳ nên tổng hợp kiến thức để ôn tập dễ dàng, tránh bỏ sót. Khi nắm chắc kiến thức cần làm bài thường xuyên, bắt đầu từ các bài tập đơn giản đến nâng cao. Nếu cần, bạn có thể nhờ đến sự hỗ trợ của bạn bè, thầy cô để hiểu rõ hơn về cách giải quyết vấn đề.
Đối với những môn cần học thuộc lòng, nên chia nội dung ôn tập thành nhiều phần và sắp xếp thời gian ôn tập sớm để tránh học quá nhiều cùng lúc sát ngày thi dẫn đến mau quên, thành tích đạt được không cao. Ngoài ra khi học bài cũ các em nên học kỹ để ghi nhớ những kiến thức cơ bản. Điều này sẽ giúp ích rất nhiều khi ôn tập cuối kỳ để chuẩn bị cho các kỳ thi quan trọng.
Trau dồi các kỹ năng cần thiết
Ngoài những kiến thức được dạy, bạn cũng cần trau dồi thêm các kỹ năng mềm như kỹ năng tin học, kỹ năng thuyết trình, làm việc nhóm, kỹ năng giao tiếp và giải quyết vấn đề. Thực tế, các trường chủ yếu dạy kiến thức chuyên môn và ít trang bị kỹ năng mềm cho sinh viên. Tuy nhiên, những kỹ năng này đều quan trọng không kém.
Sau khi học, bạn có thể tự học các kỹ năng máy tính cơ bản và kỹ năng giao tiếp, thuyết trình. Hiện tại, những nội dung này đều được dẫn chứng trên google và youtube. Ngoài ra, bạn cũng nên học thêm ngoại ngữ để luyện giao tiếp thay vì chỉ chăm chăm vào kiến thức trong sách giáo khoa. Những kỹ năng này có thể không giúp bạn tăng điểm trong kỳ thi, nhưng sẽ là hành trang cần thiết khi vào đại học và tìm việc làm.
Mệt mỏi và áp lực vì điểm số là vấn đề mà nhiều học sinh gặp phải. Nếu không biết cách giải tỏa, tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến tình trạng căng thẳng thần kinh, sợ học, chán học. Bên cạnh sự nỗ lực của bản thân học sinh, gia đình cũng cần quan tâm đến con em mình, tránh quá đặt nặng thành tích.
