Thống kê cho thấy, tỷ lệ rối loạn liên quan đến stress ngày càng gia tăng, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi. Vấn đề căng thẳng liên quan đến sức khỏe cả thể chất và tinh thần, vì vậy cần nhanh chóng phát hiện để điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm khác có thể xuất hiện.
Các rối loạn liên quan đến stress mà bạn nên đề phòng
Stress được hiểu là tình trạng tinh thần căng thẳng khiến người bệnh có những suy nghĩ tiêu cực, mệt mỏi. Bất cứ ai cũng có thể cảm thấy căng thẳng vào một thời điểm nào đó, nhưng cách họ giải quyết nó như thế nào mới là điều quan trọng.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến căng thẳng như làm việc quá sức, buồn phiền hoặc làm việc quá sức. Nếu biết cách cân bằng cảm xúc, căng thẳng có thể nhanh chóng được khắc phục nhưng nếu tình trạng này kéo dài sẽ gây ra nhiều vấn đề bất thường cho cả sức khỏe và tinh thần.
Các rối loạn liên quan đến căng thẳng liên quan đến cả sức khỏe thể chất và tinh thần, khiến sức khỏe tổng thể của người bệnh bị suy giảm nhanh chóng. Cụ thể, một số bệnh liên quan đến căng thẳng bao gồm:
Rối loạn giấc ngủ
Căng thẳng làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ bình thường bằng cách thức, suy nghĩ về những điều khiến họ buồn. Tình trạng này diễn ra liên tục trong nhiều ngày liên tiếp, người bệnh không thể đi ngủ sớm, có xu hướng thức đêm nhiều hơn, buồn ngủ vào ban ngày.
Những người bị rối loạn giấc ngủ, thiếu ngủ thường đầu óc nhạy bén, làm việc kém hiệu quả, sức khỏe giảm sút. Khi ngủ không đủ giấc, não không được cung cấp đủ năng lượng nên rất dễ dẫn đến các bệnh lý tâm thần khác.
Rối loạn tâm thần và thần kinh
Các bệnh tâm thần được cho là có liên quan trực tiếp đến tình trạng căng thẳng kéo dài. Những người bị stress lâu ngày thường bị mất ngủ trầm trọng, khiến tinh thần sa sút, não bộ không khỏe mạnh và tổn thương hệ thần kinh trung ương. Dần dần hàng loạt chứng rối loạn tâm thần xuất hiện. Bao gồm
Trầm cảm
Căng thẳng là nguyên nhân hàng đầu của bệnh trầm cảm. Đây là căn bệnh cực kỳ nguy hiểm, người bệnh thường cảm thấy buồn bã, u uất, xa rời cuộc sống, có xu hướng tự hại mình để giải tỏa những cảm xúc tiêu cực. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, trầm cảm có thể dẫn đến tự tử.
Bệnh trầm cảm có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, đó là người già, trẻ em, phụ nữ có thai, học sinh hay người lao động.
Rối loạn liên quan đến stress – rối loạn lo âu
Ở người bệnh rối loạn lo âu luôn có những tâm lý hoang mang, lo lắng vô hình, cảm thấy xung quanh có nhiều nguy hiểm nên thường sống khép mình, không muốn giao tiếp với ai. Nguyên nhân gây bệnh cũng thường do người bệnh bị căng thẳng, stress lâu ngày không thể giải tỏa.
Người bệnh luôn trong trạng thái hoang mang, bất an, lo lắng nên thường tự tử để giải tỏa lo lắng. Điều trị rối loạn lo âu cũng thường rất khó khăn.
Rối loạn cơ thể
Đây là một rối loạn có thể liên quan đến tình trạng căng thẳng kéo dài, khiến người bệnh cảm thấy đau toàn thân, ám ảnh về việc mình bị bệnh nhưng khi làm các xét nghiệm chuyên môn lại không gây đau hay bất kỳ tổn hại nào về thể chất. Rối loạn xôma khiến người ta phải chịu những cơn đau thể xác vô hình nhưng không thể hồi phục và khiến cuộc sống của họ trở nên rất khó khăn.
Rối loạn liên quan đến stress – Rối loạn lưỡng cực
Một trong những rối loạn liên quan đến stress chính là rối loạn lưỡng cực. Khi mắc bệnh này, người bệnh thường có tâm trạng buồn bã, nhưng tâm trạng vui – buồn có thể thay đổi đột ngột. Trong trạng thái hưng cảm, họ có thể cảm thấy phấn khích quá mức và gây ra những hành vi bộc phát khó kiểm soát.
Rối loạn lưỡng cực là một căn bệnh rất nguy hiểm, có thể gây hại cho cả bản thân và những người xung quanh, rất khó kiểm soát. Việc phát hiện và điều trị bệnh sớm sẽ làm giảm các biến chứng nguy hiểm có thể xuất hiện.
Tâm thần phân liệt
Tâm thần phân liệt cũng là một bệnh rối loạn tâm thần cực kỳ nguy hiểm, cần được điều trị ngay lập tức. Ở bệnh lý này, người bệnh thường có những hành vi và suy nghĩ không bình thường, họ thường nghe ảo giác, nhìn thấy ảo giác và tin vào sức mạnh siêu nhiên.
Với những suy nghĩ xa rời thực tế, bệnh nhân tâm thần phân liệt không chỉ gây hại cho bản thân mà còn cả những người xung quanh vì họ luôn cảm thấy bị họ nói xấu, muốn giết mình. Căng thẳng kéo dài là nguyên nhân hàng đầu khiến người bệnh bị hoang tưởng, ảo giác.
Rối loạn liên quan đến stress – Rối loạn tiền đình
Tiền đình là một bộ phận của hệ thần kinh có nhiệm vụ duy trì sự cân bằng khi di chuyển cho cơ thể. Tình trạng căng thẳng kéo dài khiến người bệnh mất ngủ, giảm hoạt động chức năng của cơ quan tiền đình và gây ra bệnh rối loạn tiền đình. Bệnh còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống, khiến người bệnh ăn không ngon, hệ miễn dịch suy giảm.
Tuy nhiên, nếu bệnh rối loạn tiền đình liên quan đến căng thẳng kéo dài thường có tiên lượng tốt và có thể tự khỏi nên người bệnh không cần quá lo lắng.
Rối loạn liên quan đến stress – Rối loạn tiêu hóa
Tình trạng căng thẳng kéo dài và liên tục còn ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe, điển hình là gây rối loạn tiêu hóa. Nguyên nhân là do căng thẳng làm giảm lưu thông máu đến các cơ quan, trong đó có hệ tiêu hóa, khiến cơ quan này hoạt động chậm chạp.
Đồng thời, căng thẳng kích thích nhu động ruột chậm lại, thức ăn dư thừa được tiêu hóa chậm, tích trữ trong đường ruột và được cơ thể hấp thụ, gây táo bón. Trong khi đó, nếu nhu động ruột co bóp nhanh hơn sẽ gây ra tiêu chảy. Cả hai tình trạng này đều khiến người bệnh cảm thấy vô cùng mệt mỏi.
Rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ
Căng thẳng cũng là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ. Tác động của căng thẳng đến chu kỳ “đèn đỏ” bao gồm
- Giảm tác dụng của insulin khiến lượng đường trong máu tăng cao, gây rối loạn chu kỳ rụng trứng khiến chu kỳ kinh nguyệt diễn ra chậm hơn bình thường.
- Hormone Progesterone giảm không chỉ gây ra kinh nguyệt không đều mà còn làm tăng nguy cơ vô sinh.
- Ngăn cản sự rụng trứng và ngừng chu kỳ kinh nguyệt.
Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản của chị em nên cần có biện pháp điều trị càng sớm càng tốt.
Rối loạn liên quan đến stress – Rối loạn nội tiết
Ở phụ nữ, nếu có một thời kỳ mà bạn thường xuyên bị mất ngủ, kinh nguyệt không đều, nổi mụn thì có thể bạn đã bị rối loạn nội tiết. Nguyên nhân là do căng thẳng kéo dài khiến hormone progesterone trong cơ thể giảm trong khi estrogen tăng cao. Điều này khiến các cơ quan nội tiết hoạt động không bình thường và thể hiện rõ là làn da bị sạm đen.
Bên cạnh đó, rối loạn nội tiết và căng thẳng lâu ngày cũng gây ra rối loạn buồng trứng, các vấn đề ở tuyến yên và trục não vô cùng nguy hiểm.
Một số bệnh khác liên quan đến stress
Bên cạnh các bệnh trên, còn có nhiều bệnh khác có liên quan trực tiếp đến yếu tố stress như:
- Tăng / giảm huyết áp bất thường
- Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch
- Tăng nguy cơ mắc các bệnh về dạ dày như viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày
- Giảm ham muốn tình dục
- Ăn không ngon, mất ngon
- Bệnh tiểu đường
- Bệnh phổi
- Các bệnh về phổi
- Bệnh răng miệng
- Các vấn đề về da và tóc
- Bệnh xương khớp
- Mất trí nhớ, kém tập trung
- Tăng nguy cơ béo phì
Bên cạnh đó, những người bị stress cũng khá nóng tính, dễ cáu gắt, dễ bị kích động hoặc trở nên uể oải, thu mình và không muốn giao tiếp với ai. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến các mối quan hệ trong cuộc sống hàng ngày, khiến người bệnh trở nên cô đơn, lạc lõng và căng thẳng hơn.
Nhìn chung, có nhiều vấn đề về sức khỏe do căng thẳng kéo dài. Có thể thấy rõ, những người hay bị stress thường có sức khỏe yếu, da sạm đen, cơ thể luôn trong tình trạng mệt mỏi, u uất, thiếu sức sống. Vì vậy, cần sớm có biện pháp điều trị và phòng tránh stress, đây cũng là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe tốt hơn mỗi ngày.
Một số cách hiệu quả để tránh căng thẳng
Việc ngăn ngừa căng thẳng và các rối loạn liên quan đến stress cần được thực hiện ngay từ bây giờ, càng sớm càng tốt. Mỗi người ngoài việc quan tâm đến sức khỏe thể chất thì cũng cần quan tâm đến đời sống tinh thần, yêu thương bản thân, học cách kiểm soát cảm xúc tốt hơn để hạn chế tối đa xảy ra những biến động liên quan đến stress.
Tập thể dục hàng ngày
Tập thể dục không chỉ là một cách tuyệt vời để nâng cao thể lực mà còn là một cách tuyệt vời để giải tỏa căng thẳng. Các nghiên cứu chỉ ra rằng tập thể dục hàng ngày làm tăng hormone hạnh phúc, dẫn đến chất lượng giấc ngủ tốt hơn, cải thiện tiêu hóa và tăng cường hệ thống miễn dịch để cải thiện sức khỏe tổng thể.
Nếu bạn đang cảm thấy căng thẳng, mệt mỏi, suy nghĩ về điều gì đó, hãy thử chạy bộ hoặc đi dạo vài vòng quanh nhà, chắc chắn điều này sẽ giúp bạn cảm thấy thư thái hơn rất nhiều.
Đối với những người bị căng thẳng kéo dài, các bác sĩ cũng khuyến khích người bệnh tập thể dục, hoặc tốt hơn hết là tập yoga hàng ngày, sẽ rất tốt cho cả sức khỏe và tinh thần.
Làm những điều bạn yêu thích
Nấu ăn, vẽ tranh, nghe nhạc, khiêu vũ hoặc làm bất cứ điều gì bạn yêu thích có thể làm tăng hormone hạnh phúc của bạn. Hãy tự tin làm điều mình yêu thích và cảm thấy vui vì điều đó, hãy sống cho chính mình vì mỗi người chỉ có 1 cuộc đời. Hãy tận hưởng cuộc sống này, yêu bản thân và cảm xúc của chính mình nhiều hơn.
Tránh xa mạng xã hội
Thống kê cho thấy, tỷ lệ người bị stress liên quan đến mạng xã hội ngày càng nhiều vì hàng ngày bạn phải đọc nhiều tin tức thất thiệt, bị người lạ chỉ trích. Đó là lý do tại sao bạn nên thử “cai nghiện” điện thoại và mạng xã hội, kết bạn với những người tích cực và chặn ngay những người đang khiến bạn đau đầu.
Hãy tắt điện thoại và máy tính và đứng dậy đi ra ngoài bầu trời xanh bao la để ngắm nhìn thế giới tươi đẹp này ngay thôi. Thay vì trải nghiệm cuộc sống trên màn ảnh, tại sao bạn không tự mình khám phá nó? Chắc hẳn trên khắp thế giới này vẫn còn nhiều niềm vui, nhiều điều tốt đẹp đang chờ bạn mỗi ngày.
Luôn hướng đến những điều tích cực nhất
Ai mà chẳng từng căng thẳng, chẳng buồn bao giờ. Tuy nhiên, điều quan trọng là cách bạn đối phó với bộ não. Đối với những người tiêu cực, dù chỉ một vấn đề nhỏ cũng khiến họ lo lắng và buồn bã suy nghĩ trong nhiều ngày. Trong khi với những người tích cực hơn, họ sẽ chỉ cất giữ niềm vui và trút bỏ nỗi buồn càng sớm càng tốt.
Rất khó để định nghĩa hoặc giải thích làm thế nào để lạc quan hơn. Tuy nhiên, vấn đề nào cũng có mặt tích cực và mặt tiêu cực, đối với người tiêu cực cũng có mặt xấu và mặt xấu hơn. Đứng trước mỗi vấn đề, hãy cố gắng phân tích những khía cạnh đó và đưa ra những lựa chọn tốt hơn, đây là cách đơn giản để bạn lạc quan và tích cực hơn mỗi ngày.
Dành nhiều thời gian hơn cho gia đình
Gia đình luôn là điểm tựa vững chắc, luôn chào đón bạn trở về dù bạn là ai, làm công việc gì. Khi bạn cảm thấy quá mệt mỏi, cuộc sống quá khó khăn hãy về với gia đình – nơi có những bữa cơm ngon và có người an ủi bạn.
Thay vì hàng ngày tụ tập cùng bạn bè ăn uống, đi du lịch khắp nơi, tại sao bạn không thử dành thời gian cho bố mẹ nhiều hơn. Tất nhiên, vẫn có những trường hợp căng thẳng liên quan đến gia đình, nhưng đừng lo lắng vì trên thế giới này còn rất nhiều người yêu thương bạn chân thành và sẵn sàng giúp đỡ bạn bất cứ lúc nào.
Các rối loạn liên quan đến stress gây ra rất nhiều hậu quả về thể chất và tinh thần, vì vậy điều quan trọng là phải có biện pháp điều trị và ngăn ngừa chúng càng sớm càng tốt. Nếu bạn cảm thấy mình đang dần rơi vào trạng thái buồn bã mất kiểm soát, bạn nên sớm tham gia các lớp tâm lý trị liệu để được hỗ trợ kịp thời, ngăn chặn những biến chứng xấu xuất hiện.
