Sợ tiếp xúc với người lạ là vấn đề thường gặp và khá phổ biến ở trẻ em. Tuy nhiên, nhiều người trưởng thành cũng gặp phải tình trạng này do thiếu kỹ năng xã hội, tự ti, nhút nhát,… Chứng sợ gặp và giao tiếp với người lạ có thể được cải thiện nếu thực hiện các biện pháp khắc phục phù hợp. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!
Nguyên nhân gây ra tình trạng sợ tiếp xúc với người lạ
Sợ tiếp xúc với người lạ là trạng thái e ngại, lo sợ và thiếu tự tin khi giao tiếp với những người không quen biết. Tình trạng này phổ biến hơn ở trẻ em vì chúng không có đầy đủ các kỹ năng xã hội và không có hiểu biết sâu sắc về thế giới xung quanh. Vì vậy, trẻ không tránh khỏi cảm giác e ngại, lo sợ khi tiếp xúc với những người không quen.
Khi trò chuyện với người lạ, chúng ta không tránh khỏi cảm giác ngại ngùng, e ngại. Tuy nhiên, đây là phản ứng tâm lý bình thường, không phải biểu hiện của việc ngại tiếp xúc với người lạ.
Những người có biểu hiện này thường không cảm thấy thoải mái, thậm chí khó chịu và e ngại khi phải gặp gỡ, trò chuyện với những người mà mình không thân thiết.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chứng sợ tiếp xúc với người lạ. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất:
Gia đình bảo vệ quá mức
Nguyên nhân phổ biến nhất khiến trẻ sợ tiếp xúc với người lạ là do gia đình bảo bọc quá mức. Đối với cha mẹ, con cái luôn là những đứa trẻ yếu đuối cần được bảo vệ và chăm sóc. Tuy nhiên, việc bao bọc trẻ quá mức sẽ khiến trẻ ngại giao tiếp với người lạ và không biết cách kết bạn.
Ngược lại, nếu gia đình cho trẻ chơi và kết bạn sớm, trẻ sẽ dễ dàng mở rộng các mối quan hệ khi đến trường. Bên cạnh đó, trẻ sẽ không ngại gặp gỡ và giao tiếp với người lạ.
Trẻ thiếu kỹ năng giao tiếp
Trong những năm đầu đời, gia đình cần dạy trẻ kỹ năng giao tiếp, kỹ năng mềm cần thiết để phục vụ cuộc sống. Tuy nhiên, nhiều gia đình chỉ chú trọng phát triển thể chất mà quên mất rằng trẻ cũng cần trang bị những kỹ năng này. Nếu không có kỹ năng giao tiếp, trẻ sẽ có xu hướng nhút nhát, ngại tiếp xúc với người lạ.
Việc thiếu kỹ năng giao tiếp gây ra rất nhiều phiền toái cho trẻ. Vì vậy, các gia đình cần lưu ý vấn đề này trong quá trình nuôi dạy trẻ – nhất là những năm đầu đời. Nếu được xây dựng một nền tảng vững chắc, trẻ sẽ dễ dàng phát triển về thể chất, tinh thần và không gặp khó khăn trong việc kết bạn.
Tính cách nhút nhát, tự ti
Những người có tính cách nhút nhát, tự ti thường cảm thấy sợ hãi / ngại tiếp xúc với người lạ. Trong khi đó, những người có tính cách sôi nổi, vui vẻ lại dễ dàng hòa nhập với mọi người xung quanh và hầu như không ngại gặp gỡ, trò chuyện với những người không quen. Thậm chí rất nhiều người vui vẻ làm quen với một người bạn mới.
Tính cách bất an, e ngại, nhút nhát sẽ hạn chế một số mối quan hệ trong cuộc sống và hạn chế cơ hội phát triển. Vì vậy, gia đình cần truyền niềm tin cho con ngay từ khi còn nhỏ. Đối với những người trưởng thành đã hình thành nhân cách này thì sẽ khó thay đổi hơn.
Tuy nhiên, bạn nên hiểu rằng việc thay đổi tính cách mang lại nhiều lợi ích cho bản thân. Tuy giữ tính cách nhút nhát, tự ti gây nhiều hạn chế, cản trở khi giao tiếp, học tập, làm việc, v.v.
Ảnh hưởng từ anh chị em trong nhà
Nhiều trẻ có biểu hiện ngại tiếp xúc với người lạ do ảnh hưởng từ anh chị em trong nhà. Trong quá trình phát triển, trẻ sẽ chịu ảnh hưởng rất nhiều từ gia đình và bạn bè. Vì vậy, nếu anh chị em trong gia đình nhút nhát, tự ti, ngại tiếp xúc với người lạ thì trẻ cũng sẽ nảy sinh tâm lý tương tự.
Biểu hiện của rối loạn lo âu xã hội
Trong nhiều trường hợp, sợ tiếp xúc với người lạ có thể là biểu hiện của chứng rối loạn lo âu xã hội. Đây là một dạng rối loạn lo âu phổ biến, đặc trưng bởi sự sợ hãi dai dẳng và quá mức đối với các tình huống xã hội như trò chuyện, gặp gỡ với người lạ, nói chuyện điện thoại, nói trước đám đông, hẹn hò,…
Những người mắc chứng này luôn sợ hãi những tình huống tưởng chừng như bình thường. Ngoài sợ hãi, người bệnh còn có biểu hiện lo lắng, căng thẳng và luôn lường trước những hậu quả tiêu cực nhất khi mình tham gia vào các tình huống xã hội.
Do bị nỗi sợ hãi chi phối nên người bệnh tỏ ra ngại ngần khi học tập, làm việc và thường có xu hướng né tránh các tình huống trên.
Người mắc chứng rối loạn lo âu xã hội chỉ cảm thấy thoải mái khi nói chuyện với những người bạn thân thiết như bạn thân, bố mẹ, anh chị em,… Việc sợ hãi trước các tình huống xã hội khiến người bệnh gặp nhiều rắc rối. nhiều rắc rối trong cuộc sống. Nếu không được can thiệp kịp thời, bản thân người bệnh sẽ phải đối mặt với hàng loạt hậu quả nghiêm trọng.
Cách vượt qua nỗi sợ hãi khi tiếp xúc với người lạ
Sợ hãi và ngại tiếp xúc với người lạ là tình trạng khá phổ biến ở trẻ em. Thanh thiếu niên và người lớn hiếm khi gặp tình trạng này vì họ đã có đủ kỹ năng mềm và hiểu biết nhất định về cuộc sống. Sự miễn cưỡng tiếp xúc với người lạ thường sẽ cải thiện theo thời gian.
Tuy nhiên, tình trạng này cũng có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe và không ít phiền toái trong cuộc sống. Để cải thiện tâm lý ngại tiếp xúc với người lạ, bạn có thể áp dụng một số cách sau. Nếu trẻ còn nhỏ, gia đình cần hỗ trợ để trẻ vượt qua nỗi sợ hãi và tự tin hơn trong cuộc sống:
Trò chuyện nhiều hơn với những người xung quanh
Điều đầu tiên cần làm để vượt qua nỗi sợ hãi khi tiếp xúc với người lạ là hãy trò chuyện nhiều hơn với những người xung quanh. Khi bạn thường xuyên trò chuyện với cha mẹ, anh chị em và chính mình, bạn sẽ cải thiện kỹ năng giao tiếp của mình, học cách hiểu cảm xúc của người khác thông qua lời nói và nét mặt.
Bên cạnh đó, việc trò chuyện cũng giúp các thành viên trong gia đình gắn kết với nhau hơn. Có thể nói, giao tiếp là cách hữu hiệu nhất giúp trẻ nâng cao kỹ năng giao tiếp và tăng vốn từ vựng một cách hiệu quả và nhanh chóng.
Trong những năm đầu đời, gia đình nên dành nhiều thời gian trò chuyện, chia sẻ với con. Điều này sẽ tạo cho con bạn một nền tảng vững chắc để phát triển bản thân về ngôn ngữ và các kỹ năng xã hội khác.
Người lớn có biểu hiện ngại tiếp xúc với người lạ cũng cần dành nhiều thời gian hơn để giao tiếp với bạn bè, người thân thay vì sống cô lập. Giao tiếp mỗi ngày giúp bạn tự tin hơn và giảm bớt phần nào cảm giác e ngại, e ngại khi gặp gỡ những người mới.
Ngược lại, càng ít giao tiếp, nỗi sợ hãi của bạn càng lớn và bạn sẽ cảm thấy bối rối, khó kiểm soát lời nói và hành vi khi gặp người lạ.
Cải thiện kỹ năng mềm
Thiếu kỹ năng là nguyên nhân phổ biến của chứng sợ người lạ. Vì vậy, để vượt qua nỗi sợ hãi, bạn cần cải thiện kỹ năng mềm của mình. Đầu tiên, cần giữ một tư duy lạc quan, lối sống tích cực, vui vẻ để có thể thoải mái hơn khi giao tiếp với mọi người xung quanh.
Đây là bước đầu tiên để bạn vượt qua nỗi sợ hãi và có được sự tự tin khi giao tiếp với người lạ. Kỹ năng mềm bao gồm khá nhiều kỹ năng, trong đó kỹ năng giao tiếp là quan trọng và cần thiết nhất.
Để tự tin khi nói chuyện, bạn cần chú ý một số vấn đề như cần nhìn thẳng vào mắt người đối diện khi nói chuyện, điều chỉnh tốc độ của cuộc trò chuyện, cao độ và âm lượng để tạo cảm giác dễ chịu, giữ vẻ mặt bình tĩnh, thoải mái và phát âm rõ ràng.
Những yếu tố này sẽ giúp bạn tự tin hơn khi trò chuyện với người khác. Sau mỗi cuộc trò chuyện thành công, bạn sẽ tự tin hơn và giảm bớt nỗi sợ hãi khi gặp và giao tiếp với người lạ.
Ngoài kỹ năng giao tiếp, bạn cũng cần trau dồi các kỹ năng như làm việc nhóm, kỹ năng tranh luận, kỹ năng quản lý thời gian,… Hiện nay, có khá nhiều trung tâm đào tạo các kỹ năng này cho cả trẻ em và người lớn. Có những kỹ năng cần thiết sẽ giúp bạn tự tin và thoải mái hơn trong các tình huống xã hội.
Kết bạn với những người cùng trang lứa
Để dần dần vượt qua nỗi sợ hãi khi tiếp xúc với người lạ, bạn nên tập trung vào việc kết bạn với những người bạn đồng trang lứa. Đối với trẻ em đi học, hãy tập nói chuyện với những người bạn mới, không quen. Vì bằng tuổi nhau nên bạn sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi nói chuyện và tìm ra vấn đề để duy trì cuộc trò chuyện lâu dài.
Kết bạn sẽ giúp bạn mở rộng các mối quan hệ, làm quen và tìm cho mình những người bạn thú vị. Bên cạnh gia đình, bạn bè cũng là những người giúp bạn vượt qua những nỗi buồn, khó khăn trong cuộc sống. Vì vậy, đừng ngần ngại kết bạn với những người bạn cùng trang lứa.
Nếu bạn có công việc, bạn có thể kết bạn với những đồng nghiệp có cùng chức danh và độ tuổi. So với những người có chức vụ cao, người lớn tuổi thì việc kết bạn với những người cùng tuổi sẽ dễ dàng và thoải mái hơn. Về lâu dài, bạn sẽ quên đi nỗi sợ hãi và cảm thấy thoải mái khi nói chuyện với người lạ.
Chia sẻ nỗi sợ hãi với người thân và bạn bè
Nếu không thể tự mình vượt qua nỗi sợ hãi, bạn nên tâm sự với người thân, bạn bè để được chia sẻ, động viên. Lời khuyên từ bạn bè và người thân sẽ giúp bạn có động lực để vượt qua nỗi sợ hãi và tự tin hơn.
Ngoài ra, sự chia sẻ cũng sẽ giúp bạn thoải mái hơn về mặt tinh thần. Tránh dồn nén quá mức khiến tinh thần nặng nề, căng thẳng, mệt mỏi.
Gặp chuyên gia tâm lý
Trong trường hợp chứng sợ tiếp xúc với người lạ ngày càng trầm trọng hơn theo thời gian, bạn nên nhờ đến sự trợ giúp của chuyên gia tâm lý. Với trẻ nhỏ, gia đình cũng cần cân nhắc cho trẻ can thiệp tâm lý sớm để tránh những hậu quả lâu dài.
Các nhà tâm lý sẽ đánh giá tình trạng cụ thể của từng người, sau đó cân nhắc các biện pháp can thiệp trị liệu phù hợp để điều chỉnh tư duy và hành vi cho phù hợp.
Thông qua tư vấn và trị liệu tâm lý, chứng sợ tiếp xúc với người lạ sẽ dần được cải thiện theo thời gian. Ngoài ra, các chuyên gia tâm lý cũng sẽ hướng dẫn thân chủ những kỹ năng cần thiết như kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, kỹ năng kiểm soát cảm xúc,… để chủ động trong cuộc sống và hạn chế tối đa các tình huống xảy ra. rắc rối, xung đột.
Sợ tiếp xúc với người lạ khá phổ biến ở trẻ em và đôi khi có thể gặp ở cả người lớn. Nếu không có gì cải thiện, hãy cân nhắc đến gặp chuyên gia để vượt qua nỗi sợ hãi và trải nghiệm cuộc sống một cách trọn vẹn nhất.
Tránh tình trạng chủ quan khiến nỗi sợ hãi lớn dần lên ảnh hưởng sâu sắc đến học tập, sự nghiệp, các mối quan hệ và nhiều khía cạnh khác của cuộc sống.
