Đánh mắng con cái không thể khiến chúng ngoan ngoãn, nghe lời hơn mà ngược lại, hình thức giáo dục này có thể gây ra rất nhiều hậu quả nghiêm trọng. Vậy những tác hại của việc đánh mắng con cái là gì? Làm thế nào để ngừng đổ lỗi cho con cái của bạn? Cùng đi tìm hiểu ở bài viết sau đây nhé!
Tác hại của việc đánh mắng con cái
Thực tế cho thấy, không phải lúc nào con cái cũng ngoan ngoãn và nghe lời cha mẹ. Cũng sẽ có lúc trẻ nghịch ngợm, phá phách hoặc mắc lỗi khiến cha mẹ không hài lòng. Trong trường hợp này, cha mẹ thường có xu hướng la mắng, mắng mỏ con cái hoặc đôi khi dùng cách đánh đòn, trừng phạt con cái theo nhiều cách khác nhau.
Nhiều người cho rằng phải dùng những biện pháp mạnh như vậy để răn đe, giáo dục trẻ tốt hơn. Tuy nhiên, trong nhiều nghiên cứu cho rằng, đánh trẻ cũng là một trong những hành vi xâm hại tinh thần của trẻ. Nếu thường xuyên bị la mắng, trừng phạt, trẻ sẽ dễ mắc các bệnh tâm lý như trầm cảm, lo âu.
Bác sĩ Lim Boon Leng – Chuyên gia thần kinh của Trung tâm Sức khỏe Tâm thần Singapore cũng chia sẻ rằng “Cha mẹ quát mắng con cái thường xuyên sẽ gây ra những tổn thương cực kỳ nguy hiểm cho trẻ“. Những đứa trẻ này sẽ có xu hướng trở nên nhút nhát, sợ hãi và sự phát triển hành vi cũng bị cản trở rất nhiều.
Để hiểu thêm về những tác hại nghiêm trọng của việc đánh đòn, cha mẹ nên xem lại những thông tin sau:
Ảnh hưởng đến không khí gia đình
“Việc quát mắng con cái chỉ khiến mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái trở nên căng thẳng. La mắng không bao giờ tạo ra sự đồng cảm, nó chỉ khiến hai bên thêm mâu thuẫn ”- chuyên gia tâm lý Laura Markham phân tích.
Thực tế cho thấy, mỗi khi đánh mắng con cái, không khí gia đình trở nên căng thẳng, mệt mỏi vô cùng. Sự tức giận của cha mẹ sẽ phá vỡ bầu không khí thoải mái và bình yên giữa các thành viên.
Việc trẻ thường xuyên bị la mắng, trừng phạt sẽ khiến trẻ có tâm lý sợ hãi, lo lắng và không còn muốn gần gũi, thân thiết với cha mẹ.
Nếu tình trạng này kéo dài và không được khắc phục tốt sẽ khiến con cái ngày càng xa cách, trốn tránh cha mẹ, con cái không còn muốn chia sẻ những vấn đề trong cuộc sống, từ đó mối quan hệ tình cảm giữa hai bên cũng rạn nứt.
Hơn nữa, trong một số trường hợp, những bất đồng trong việc nuôi dạy và giáo dục con cái cũng có thể ảnh hưởng đến tình cảm vợ chồng. Nhiều gia đình thường xảy ra tình trạng mẹ rất nuông chiều con nhưng người cha lại hay nóng nảy, quát mắng con cái.
Khi cả hai không cùng quan điểm và cách dạy con sẽ gây ra những bất đồng không đáng có, không khí gia đình càng thêm căng thẳng, ngột ngạt.
Cha mẹ đánh mắng sẽ khiến con cái trở nên tiêu cực
Hiện nay, có rất nhiều trường hợp trẻ bị cha mẹ mắng mỏ mà không biết lý do tại sao hoặc cảm thấy bực bội vì đó không phải lỗi của mình. Việc thường xuyên quát mắng, đánh đập con cái không thể khiến chúng trở nên tốt hơn mà ngược lại còn khiến chúng trở nên tiêu cực hơn trong cả suy nghĩ và hành vi.
Trong một thí nghiệm do các nhà tâm lý học thực hiện, người ta thấy rằng những đứa trẻ thường xuyên bị la mắng dễ mắc các vấn đề về nhân cách như nhát gan, nhu nhược, thiếu quyết đoán, sùng bái. thờ ơ với mọi thứ…
Một số trẻ sau khi lớn lên sẽ có xu hướng luôn sử dụng ngôn ngữ thô bạo hoặc hành vi bạo lực để giải quyết vấn đề. Cũng bởi cha mẹ chính là hình mẫu lý tưởng để con cái noi theo và học hỏi.
Trẻ sẽ không biết nhận lỗi và sửa sai
Tác hại nghiêm trọng nhất của việc thường xuyên đánh mắng trẻ là trẻ sẽ không biết nhận lỗi và sửa sai. Nhiều bậc cha mẹ vì những áp lực từ cuộc sống hay những bức xúc bên ngoài, không kiềm chế được cảm xúc của mình mà liên tục quát mắng, chửi bới con cái mà không cho con cái biết đúng sai, nguyên nhân gây ra lỗi.
Về lâu dài, trẻ sẽ không còn phân biệt được đúng sai, trẻ luôn cảm thấy mình làm sai, sợ bị bố mẹ la mắng, mắng mỏ. Từ đó, trẻ cũng sẽ có xu hướng sợ hãi, không dám làm gì và trở nên nhút nhát, rụt rè với mọi thứ xung quanh. Ngược lại, cũng có một số trường hợp trẻ trở nên bất cẩn, không còn biết nhận lỗi và liên tục mắc lỗi.
Trẻ sẽ phản ứng ngược, không nghe lời
Việc mắng mỏ thường xuyên có thể thay đổi hoàn toàn hành vi của trẻ, nhưng theo hướng tiêu cực hơn. Khi cha mẹ dùng những lời mắng mỏ hay hành vi đe dọa sẽ khiến trẻ không tiếp thu tốt vấn đề, trẻ không rút ra được bài học cho mình.
Ngược lại, khi bị la mắng liên tục, dù không có lý do, trẻ sẽ có tâm lý muốn phản kháng, “đánh” và cố tình làm ngược lại những gì cha mẹ mong muốn.
“Tức nước đã vỡ bờ”, khi sự phẫn uất gia tăng, trẻ sẽ có xu hướng chống cự, thực hiện các hành vi như la hét, đập phá với mục đích muốn thắng trong cuộc tranh luận.
Lúc này, trẻ sẽ không còn phân biệt được đúng sai và luôn cho rằng mình mới là người đúng, là người đáng trách. Cha mẹ càng cố gắng đánh mắng con cái thì trẻ càng không nghe lời và bạo lực hơn.
Nguy cơ trầm cảm nếu con cái thường xuyên bị cha mẹ la mắng
Các chuyên gia tâm lý cho rằng, những đứa trẻ thường xuyên bị cha mẹ mắng mỏ sẽ dùng cả cuộc đời để chữa lành vết thương lòng bên trong. Nếu trẻ thường xuyên bị người lớn la mắng, đánh đập sẽ cảm thấy sợ hãi, lo lắng, bất an, nhiều trường hợp trẻ có thể rơi vào trạng thái tâm lý không ổn định, thậm chí trầm cảm.
Tâm lý trẻ em rất hồn nhiên, trong sáng và mong manh. Vì vậy, những lời mắng mỏ, quát mắng gay gắt của cha mẹ sẽ khiến trẻ bị tổn thương, luôn căng thẳng, mệt mỏi.
Hơn nữa, một số em cho rằng mình không xứng đáng nhận được sự yêu thương từ mọi người xung quanh, tự tìm cách thu hẹp bản thân và cố gắng tách biệt với xã hội. Từ đó, trẻ cũng dễ mắc các chứng rối loạn tâm thần như rối loạn lo âu, tự kỷ, rối loạn nhân cách, v.v.
Trẻ bị bố mẹ la mắng sẽ có chỉ số thông minh thấp
Trong một số nghiên cứu chuyên ngành, người ta thấy rằng những người thường xuyên bị bạo hành bằng lời nói sẽ chịu nhiều tác động tiêu cực đến chỉ số IQ, đặc biệt là trẻ em. Đây cũng là một trong những tác hại nguy hiểm của việc cha mẹ thường xuyên đánh mắng con cái.
Một số thí nghiệm cũng phát hiện ra rằng những đứa trẻ thường xuyên bị la mắng và trừng phạt bằng lời nói sẽ có kích thước não nhỏ hơn so với những đứa trẻ nhận được nhiều lời khen ngợi và động viên.
Hơn nữa, kích thước của não bộ sẽ liên quan vô cùng mật thiết đến sự phát triển của trí thông minh. Do đó, nếu con người có khối lượng não nhỏ hoặc giảm dần theo thời gian thì chỉ số thông minh của họ cũng sẽ thấp hơn bình thường.
Cụ thể hơn, dựa trên “hiệu ứng gợi ý” trong lĩnh vực tâm lý học, người ta thấy rằng, khi cha mẹ thường xuyên la mắng và dùng những lời lẽ tiêu cực với con cái. Lâu dần, trẻ sẽ nghĩ rằng mình là một kẻ vô dụng, ngu ngốc, thậm chí biến thành những đứa trẻ ngốc nghếch, lười biếng như những gì cha mẹ từng nói.
Trẻ con không biết quý trọng và yêu thương bản thân
Thông thường, các bậc cha mẹ sẽ nghĩ rằng việc mắng mỏ, phạt con là hành động giúp con phát triển tốt hơn, góp phần hỗ trợ con có định hướng tốt hơn trong tương lai. Tuy nhiên, đánh mắng trẻ lại gây ra tác hại vô cùng nghiêm trọng, nhất là khi trẻ không còn biết yêu thương và quý trọng bản thân.
Khi thường xuyên nghe những lời mắng mỏ, chỉ trích và những lỗi lầm mà cha mẹ dành cho mình, nhiều trẻ sẽ có xu hướng nghĩ rằng mình vô dụng, làm gì cũng sai trái và không đáng mặt người khác. sự tôn trọng khác.
Về lâu dài, trẻ sẽ có xu hướng lơ là, sống buông thả, nổi loạn hoặc có những hành vi tiêu cực như đánh nhau, hút thuốc, lạm dụng rượu bia, chất kích thích, ma túy, nghiện ngập, lún sâu vào các tệ nạn xã hội.
Trẻ khó kiểm soát và quản lý cảm xúc của mình
Như đã chia sẻ ở trên, con cái chính là tấm gương phản chiếu chân thực nhất về thái độ, tính cách và hành vi của những người xung quanh, đặc biệt là cha mẹ. Nếu cha mẹ lo lắng và kiểm soát con cái quá mức sẽ khiến trẻ càng khó kiểm soát cảm xúc của chính mình.
Các nhà tâm lý học đã phát hiện ra rằng những đứa trẻ thường xuyên phải đối mặt với những cơn giận dữ và la mắng của cha mẹ sẽ rất khó học cách kiểm soát và quản lý cảm xúc của chính mình. Vì vậy, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy những đứa trẻ này sẽ liên tục khóc, la hét, tức giận hoặc có thể cố cãi lại cha mẹ mỗi khi bị khiển trách.
Theo thời gian, trẻ cũng sẽ có xu hướng đối xử với bạn bè, người thân hoặc bất kỳ ai xung quanh theo cách đó. Ngay cả khi trẻ lớn lên, họ sẽ có nhiều khả năng kỷ luật con cái theo cách la mắng. Những đối tượng này sau khi trưởng thành sẽ gặp nhiều trở ngại và khó thành công trong công việc.
Tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất
Bắt nạt trẻ em không chỉ gây tổn hại về tinh thần mà còn ảnh hưởng đến thể chất. Khi liên tục bị la mắng và trừng phạt, trẻ sẽ có xu hướng cảm thấy lo lắng, căng thẳng, áp lực và bất an. Tình trạng này kéo dài sẽ khiến sức đề kháng của cơ thể giảm dần và không còn khả năng bảo vệ sức khỏe thể chất.
Các chuyên gia cho rằng, những tổn thương tinh thần do cha mẹ thường xuyên la mắng sẽ khiến trẻ có nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm rất cao. Cụ thể là tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, rối loạn tự miễn dịch, bệnh mạch máu, rối loạn nội tiết tố,… thậm chí có trường hợp nguy hiểm đến tính mạng.
Làm thế nào để cha mẹ ngừng mắng mỏ con cái
Chắc hẳn không bậc cha mẹ nào có thể bỏ qua những lỗi lầm của con cái, đặc biệt là những sai lầm cha mẹ đã phải nhắc nhở nhiều lần. Tuy nhiên, khi trẻ mắc lỗi, cha mẹ cần biết cách giữ bình tĩnh, tránh gây ra những tác động tiêu cực cho trẻ.
Điều này có thể rất khó, nhưng với sự luyện tập trong một thời gian, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát cơn giận của mình và ngừng mắng mỏ con cái.
Đừng la hét về những điều bình thường
Các bậc cha mẹ thường sẽ có xu hướng sử dụng những âm sắc cao, to để ra lệnh, bảo con làm một việc gì đó. Ví dụ, yêu cầu trẻ “Đi ăn tối ngay”, “Tắt ti vi nhanh”, “Học bài”,… Thực ra những điều này bạn chỉ cần nói nhẹ nhàng là có thể khiến trẻ làm theo.
Đôi khi nói to sẽ khiến trẻ cảm thấy không được tôn trọng và có xu hướng làm ngược lại.
Vì vậy, hãy cố gắng tập nói với giọng nhẹ nhàng hơn, không quát tháo trong mọi tình huống, dùng ngôn ngữ nhẹ nhàng với con, không coi trọng mọi việc.
Cha mẹ nên nói chuyện với con bằng giọng bình thường. Điều này sẽ giúp bố mẹ hình thành thói quen tốt cho con, giúp trẻ phân biệt được khi nào bố mẹ tức giận và dễ dàng nhìn ra lỗi của mình hơn.
Học cách giữ bình tĩnh mỗi khi con bạn mắc lỗi
Thông thường, phản ứng của các bậc cha mẹ khi thấy con cái hư hỏng, phá phách hoặc mắc lỗi là tức giận. Lúc này, cha mẹ sẽ ngay lập tức la mắng, trừng phạt con cái. Để khắc phục tình trạng này, bạn cần học cách tiết chế cảm xúc và biết cách giữ bình tĩnh.
Những lúc này, hãy thử đi chơi ở một nơi khác, đi bộ 5 phút hoặc uống một cốc nước lọc để xoa dịu cơn tức giận và ổn định trạng thái tâm lý. Điều này sẽ giúp bạn bình tĩnh hơn, tránh vội vàng đưa ra những lời mắng mỏ vô tình với con cái.
Nói chuyện với con bạn sau khi trẻ bình tĩnh lại
Khi đã lấy lại bình tĩnh và giảm bớt cơn giận dữ, bạn có thể quay lại trò chuyện với con. Tốt nhất nên chọn không gian yên tĩnh và chỉ có hai bạn, tránh nói về lỗi của con trước mặt người khác.
Trong khi chờ đợi, bạn nên từ từ phân tích lỗi sai của trẻ, đưa ra nhiều giả thuyết và tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến lỗi sai của trẻ. Điều này sẽ giúp trẻ biết cách lắng nghe và hiểu rõ hơn về hành vi sai trái của mình để hạn chế tối đa việc tái phạm trong tương lai.
Phương pháp dạy con nào sẽ giúp trẻ ngoan ngoãn hơn
Việc đánh đòn hoặc thường xuyên la mắng trẻ sẽ gây ra nhiều tác động tiêu cực, đồng thời khiến trẻ trở nên bướng bỉnh và không nghe lời cha mẹ hơn. Vì vậy, để con ngoan ngoãn hơn, cha mẹ có thể áp dụng những cách dạy con sau:
Đừng nói “Không nên”, hãy nói “Nên”
Thông thường, cha mẹ thường nhắc nhở con cái “không nên” làm thế này, “không nên” làm thế kia, nhưng lại không giúp trẻ đưa ra giải pháp và hướng dẫn trẻ phải làm gì. Việc liên tục nói “không nên” làm điều gì đó sẽ khiến trẻ xử lý thông tin nhiều gấp đôi so với bình thường.
Đồng thời, trẻ sẽ không biết phải làm như thế nào là đúng và kết quả là trẻ sẽ mắc lại những lỗi tương tự. Vì vậy, cha mẹ nên dạy con bằng cách hướng dẫn chúng “nên” làm gì.
Thay vì nói “đừng ném đồ chơi lung tung”, hãy thử nói “con nên cất đồ chơi vào hộp đồ chơi”. Nếu trẻ làm theo hướng dẫn của bạn, đừng ngần ngại khen ngợi trẻ để trẻ cảm thấy vui và có động lực làm nhiều việc đúng đắn hơn.
Kiên nhẫn quan sát và dẫn dắt trẻ
Nhiều bậc cha mẹ đã rơi vào trường hợp yêu cầu con làm một việc gì đó nhưng khi quay lại mà vẫn không thấy con làm thì lại nổi khùng lên, quát mắng, mắng mỏ. Để giúp trẻ ngoan hơn trong trường hợp này, cha mẹ hãy kiên nhẫn quan sát trẻ, hướng dẫn và gợi ý nếu trẻ không làm theo yêu cầu ban đầu.
Thay vì nói “con phải nhặt đồ chơi ngay”, hãy từ từ dẫn trẻ đến chỗ “đồ chơi của con bị rơi trên sàn, con phải làm sao bây giờ?”. Nếu lúc này trẻ vẫn chưa biết làm gì, cha mẹ có thể hướng dẫn trước cho trẻ bằng cách cất đồ chơi vào hộp, để trẻ học và lần sau sẽ biết cách sắp xếp đồ của mình.
Để có thể dạy con tốt, trước hết cha mẹ cần thực sự kiên nhẫn, không nên hấp tấp, vội vàng sẽ khiến trẻ cảm thấy ngột ngạt và dễ sinh ra phản ứng tiêu cực.
Đặt ra các quy tắc và hình phạt cụ thể
Chắc chắn trẻ sẽ không thể hoàn toàn vâng lời cha mẹ, sẽ có lúc trẻ mắc lỗi hoặc bướng bỉnh tùy theo độ tuổi. Để giảm việc đánh đòn hay la mắng bạo lực, cha mẹ cần đặt ra những quy tắc cụ thể cho trẻ. Ví dụ như quy định thời gian ăn, xem tivi, chơi, chơi xong phải tự bảo quản, cất đồ chơi đúng vị trí, v.v.
Đặc biệt khi đặt ra quy tắc cho trẻ, cha mẹ cũng cần giải thích cho trẻ hiểu lợi ích và hậu quả nếu trẻ không tuân theo quy tắc. Kèm theo đó là những hình phạt mà trẻ cần phải chịu nếu phạm quy. Ví dụ, con chơi xong mà không biết dọn đồ chơi thì hôm sau sẽ bị phạt, hoặc xem tivi quá giờ quy định thì hôm sau sẽ cắt thời gian xem của con.
Tuy nhiên, tùy theo tính cách của từng trẻ mà cha mẹ cần lựa chọn hình thức răn đe phù hợp. Có thể hình thức phạt này sẽ hiệu quả với một đứa trẻ nhưng không hiệu quả với đứa trẻ khác. Cha mẹ có thể thay đổi hình phạt nếu trẻ vẫn không nghe lời.
Đánh, mắng, dùng những lời lẽ nặng nề, tiêu cực với trẻ chưa bao giờ là một hình thức giáo dục hoàn hảo. Không để trẻ bị đánh đập gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe, tâm lý và sự phát triển sau này của trẻ.
Hy vọng qua bài viết này, các bậc phụ huynh có thể nhanh chóng thay đổi hành vi của mình để giúp con em mình tiến bộ hơn.