Nếu tự tin là chìa khóa thì thiếu tự tin chính là tảng đá cản đường bạn đến với cánh cửa thành công. Người thiếu tự tin không phải là người kém cỏi, nhưng vì quá rụt rè, nhút nhát, e ngại, năng lực chưa bộc lộ hết nên không được công nhận. Vậy làm thế nào để có thể sửa lỗi này? Cùng tìm hiểu thông tin chi tiết ở bài viết sau đây.
Biểu hiện của sự thiếu tự tin
Trong thời đại xã hội phát triển, con người ngày càng trở nên độc lập và dám tự tin thể hiện mình hơn thì vẫn còn không ít người sống trong cái vỏ bọc quá an toàn, thiếu tự tin, không dám thể hiện bản lĩnh của chính mình.
Những người thiếu tự tin cũng vô cùng dễ nhận biết, ví dụ như họ không dám đưa ra ý kiến của mình mặc dù họ biết câu trả lời chính xác.
Trái ngược với tự tin, bạn có thể hiểu thiếu tự tin là thiếu tự tin vào bản thân. Khi bạn thậm chí không thể tin vào chính mình, tất nhiên, bạn không thể khiến người khác tin vào mình.
Thiếu tự tin sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến bản thân người đó vì đây là một kỹ năng vô cùng quan trọng trong cuộc sống, dù bạn là ai, làm việc trong môi trường nào thì bạn đều cần có sự tự tin.
Một số dấu hiệu bạn có thể tham khảo để biết mình có phải là người thiếu niềm tin hay không:
- Không thích ngồi bàn trước, không thích đối mặt hay nhìn vào mắt người khác.
- Anh ấy hiếm khi đưa ra ý kiến của mình, đặc biệt là ở những nơi đông người.
- Cố gắng tránh thuyết trình.
- Khi phải đưa ra ý kiến hay thuyết trình, bạn sẽ cảm thấy tim đập loạn xạ, vã mồ hôi, giọng nói và chân tay run bần bật.
- Thường chớp mắt nhanh khi cảm thấy lo lắng, chẳng hạn như trong một cuộc phỏng vấn.
- Mặc dù bạn có thể biết chắc chắn câu trả lời cho một vấn đề nhưng khi bạn phải trả lời, giọng nói của bạn sẽ bị ngắt quãng, không mạch lạc.
- Những lúc lo lắng, run sợ có thể quên hết những gì muốn nói.
- Nuốt nước bọt.
- Luôn cố gắng giữ mình ở mức tối thiểu nhất có thể.
- Lảng tránh những lời khen, bạn thường ngại ngùng hoặc xấu hổ khi nghe người khác khen mình.
- Không dám làm những điều mình thiếu, luôn sợ bị người khác soi mói, bàn tán.
- Bạn có thể nghĩ rằng người khác đang nói về mình, điều này cũng khiến họ cảm thấy ngại ngùng và sợ hãi.
- Luôn tự ti, cho rằng mình kém cỏi, tự hạ thấp mình so với người khác.
- Luôn làm theo ý kiến của người khác.
- Sợ hỏi người khác vì sợ bị đánh giá.
- Không dám tham gia những trải nghiệm mới.
- Coi trọng lời nói hoặc ý kiến của người khác.
- Dễ dàng từ bỏ.
Những người tự tin chắc chắn là những người năng động, nhạy bén và những người thiếu tự tin cũng có thể là những người thông minh không kém. Chỉ là họ không dám bộc lộ năng lực của bản thân, luôn sợ sai, luôn sợ bị người khác chê cười nên thường không được đánh giá cao về năng lực.
Cần phải hiểu rằng thiếu tự tin khác với khiêm tốn. Người khiêm tốn cũng thường từ chối lời khen, không thích thể hiện nhưng họ hoàn toàn nhận thức được khả năng của mình và sẵn sàng lên tiếng, thể hiện khi cần thiết. Những người thiếu tự tin dù biết chắc rằng mình đúng nhưng không bao giờ dám đứng lên phát biểu.
Nguyên nhân của sự thiếu tự tin
Không ai sinh ra mà không có sự tự tin, ngay cả trẻ nhỏ cũng thường thích hỏi han, trò chuyện để khám phá những điều mới mẻ xung quanh. Sự thiếu tự tin thường được hình thành từ môi trường sống, các yếu tố bên ngoài hoặc thậm chí là sự dạy dỗ, hướng dẫn sai lầm của cha mẹ, thầy cô.
Những sự kiện trong quá khứ làm tổn thương lòng tự trọng của một người cũng có thể khiến họ ngày càng thu mình, thiếu tự tin vào bản thân. Một số yếu tố dẫn đến sự thiếu tự tin bao gồm:
Bị ám ảnh bởi thất bại
Thất bại là mẹ của thành công, nhưng không phải ai sau thất bại cũng có thể đứng lên làm lại. Thất bại khiến họ dần mất đi niềm tin vào bản thân, luôn nghĩ mình vô dụng và luôn suy nghĩ tiêu cực. Cái bóng của thất bại quá lớn khiến họ không khỏi trăn trở, sợ bị người khác đánh giá nên có xu hướng sống ẩn dật, không còn đủ tự tin và nhiệt huyết như trước.
Bất cứ ai cũng có thể bị ám ảnh bởi thất bại. Những em phát biểu sai, bị điểm thấp hơn khả năng cũng thất vọng, những em trượt phỏng vấn cũng băn khoăn không biết năng lực thực sự của mình như thế nào và nhất là những em sau khi kinh doanh thất bại dẫn đến phá sản thường trở nên vô cùng tự ti.
Thiếu tự tin về ngoại hình
Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người thiếu tự tin dù họ rất có năng lực. Mặc dù chúng ta luôn nói rằng năng lực và trí não là quan trọng nhất, nhưng thường mọi người rất dễ bị thu hút và có xu hướng đánh giá người khác bằng vẻ bề ngoài.
Nhất là trong thời buổi ngành làm đẹp đang lên ngôi, ai cũng đầu tư chăm sóc sắc đẹp nhiều hơn khiến những người còn lại không mấy tự tin vào bản thân.
Những người có ngoại hình kém nổi bật như quá béo / quá gầy, đen nhẻm, không biết trang điểm, có vẻ ngại ngùng khi đứng cạnh những người đẹp hơn mình. Điều này lâu dần hình thành tâm lý tự ti khiến họ ngại thể hiện bản thân, luôn có cảm giác bị mọi người chỉ trỏ hay so sánh mình với người đẹp bên cạnh. Sự tự ti về ngoại hình ngày càng lớn khiến họ thiếu tự tin về mọi mặt.
Ảnh hưởng từ những người xung quanh
Khi đi học, các em bị bạn bè chế giễu vì bị điểm kém, bị trêu chọc khi làm sai, bị thầy cô mắng khi không biết giải bài tập, … Đây là điều khá bình thường, nhưng với những người quá nhạy cảm và tiêu cực, chúng sẽ trở thành nỗi ám ảnh, nhất là với tâm hồn non nớt của trẻ thơ.
Dần dần trẻ sẽ có tâm lý sợ sai, sợ bị người khác chê cười như trước và ngày càng thu mình vào cái vỏ an toàn, không thể thể hiện được bản thân.
Một trong những ảnh hưởng lớn nhất đến việc hình thành nhân cách và kỹ năng xã hội của một người là gia đình. Ngay từ nhỏ, nếu cha mẹ không biết cách động viên, khuyến khích con cái thì khi lớn lên rất dễ hình thành tâm lý thiếu tự tin.
Ví dụ, nếu cha mẹ thường nói “nếu bạn không chắc chắn, đừng làm điều đó” hoặc “nếu bạn quá tệ, bạn không thể làm điều đó ngay cả khi bạn không thể làm được” … tất cả những điều này có thể ảnh hưởng đến suy nghĩ của trẻ, khiến trẻ ngày càng mất niềm tin vào bản thân.
Tất nhiên, những lời nói này có thể nhằm mục đích giúp trẻ phát triển hơn là chỉ cha mẹ không biết cách diễn đạt. Tuy nhiên, tính cách của mỗi người được hình thành từ những trải nghiệm trong quá khứ nên những lời nói này sẽ làm tổn thương tâm hồn non nớt và mong manh của trẻ.
Ngại phấn đấu
Mọi người đều không ngừng học tập hoặc làm việc vì họ có một mục tiêu cụ thể. Trẻ nhỏ học được giấy khen sẽ được cha mẹ tự hào, được khen thưởng; người lớn muốn kiếm tiền mua nhà, mua xe; các ca sĩ không ngừng học hỏi thanh nhạc để khán giả công nhận tài năng của mình. Và mỗi ngày những mục tiêu không ngừng được nâng lên, vươn xa hơn nữa, đó cũng là lý do khiến mọi người không ngừng nỗ lực.
Tuy nhiên, nếu quá hài lòng với hiện tại, ngại phấn đấu thì bạn sẽ mãi dậm chân tại chỗ. Trong khi mọi người đều đã tiến được 5-7 bước thì bạn mới chỉ dừng lại ở bước thứ 2 và thứ 3. Tuy nhiên, nếu bạn tiếp tục không nỗ lực để bắt kịp và trở nên nhàm chán, dần dần nó sẽ hình thành. thành thiếu tự tin và chán nản hơn.
Kỹ năng yếu kém
Đây cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến nhiều người tự ti về bản thân. Bởi trong học tập hay công việc ai cũng cần có những kỹ năng và năng lực riêng để tạo ra sự khác biệt với những người xung quanh, khiến người khác nghĩ đến điều đó thì họ sẽ nghĩ ngay đến bạn.
Tuy nhiên, nếu bạn không có kỹ năng gì nổi bật, bạn sẽ rất dễ bị lu mờ trước đám đông, trở nên nhạt nhòa trong mắt mọi người và khiến bạn thiếu tự tin.
Ví dụ, khi tham gia một hoạt động ngoại khóa, mọi người đều có thể nói chuyện, trao đổi bằng tiếng Anh nhưng riêng bạn thì không thể, điều này tất nhiên sẽ khiến bạn trở nên ngại ngùng, thiếu tự tin khi đứng trước người khác, không dám tham gia nhóm nào vì sợ không hiểu gì cả.
Cuộc sống ngày càng phát triển nên nếu bạn cứ trì hoãn việc học thì bạn sẽ ngày càng chậm phát triển, không thể hòa nhập với những người xung quanh và ngày càng mất tự tin vì không theo kịp người khác.
Thiếu tự tin và những ảnh hưởng trong cuộc sống
Tự tin là một kỹ năng rất cần thiết trong cuộc sống, đặc biệt là khi bạn đã đi làm. Người thiếu tự tin không phải là người kém cỏi mà do không thể hiện hết khả năng của mình, giao tiếp thiếu quyết đoán dẫn đến không được người khác tin tưởng và tôn trọng.
Mặt khác, sự thiếu tự tin sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng giao tiếp của bạn, chẳng hạn khi đứng trước chỗ đông người, bạn thường nói lắp bắp, thiếu rõ ràng, quên lời và cũng thiếu logic. Trong khi đó, nếu bạn muốn tiến xa hơn trong công việc.
Ví dụ, là một nhà quản lý hay trưởng nhóm, kỹ năng giao tiếp là vô cùng cần thiết. Việc thiếu kỹ năng này có thể ảnh hưởng lớn đến tiến trình sự nghiệp của bạn, khiến bạn bị mắc kẹt ở một chỗ mãi mãi.
Những người thiếu tự tin cũng sẽ thay đổi ước mơ của họ. Ví dụ, bạn thích hát và cũng có giọng hát nhưng không đủ tự tin để thể hiện mình trước khán giả thì làm sao mọi người biết và nhận ra bạn? Bạn sẽ chỉ mãi loay hoay trong suy nghĩ nên hay không nên, làm hay không nên làm, thiếu quyết đoán và ngày càng đẩy bản thân ra xa ước mơ của mình.
Và đặc biệt, thiếu tự tin còn ảnh hưởng đến tình yêu. Tình yêu được sinh ra từ sự rung cảm của cả hai phía, nhưng nếu một trong hai người không chủ động thì sẽ không thể cùng nhau tiến về phía trước. Dù yêu họ rất nhiều nhưng bạn luôn sợ mình không xứng với họ, sợ bị từ chối nên bạn sẽ mãi mãi không thể giấu được tình cảm đó trong lòng.
Nếu bạn đã xem phim Reply 1988, bạn sẽ biết rằng vì Kim Jung-hwan quá bất an nên đã bỏ qua Sung Duk-sun dù cô ấy đã bật đèn xanh nhiều lần, trong khi Choi Taek vốn được cho là khá nhút nhát nhưng luôn sẵn sàng thể hiện tình cảm của mình bất cứ lúc nào.
Nói chung, thiếu tự tin có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của cuộc sống, ngăn cản bạn thể hiện bản thân ở mức tốt nhất. Vì vậy, mỗi người cần thay đổi và khắc phục tình trạng này càng sớm càng tốt.
Cách khắc phục sự thiếu tự tin hiệu quả
Thực tế, sự tự tin có thể khiến bạn hấp dẫn hơn vẻ bề ngoài. Bởi ngoại hình chỉ là thứ bên ngoài và năng lực, tính cách mới là thứ có thể giúp bạn gắn kết bạn lâu dài với mọi vấn đề, từ công việc, con người hay chuyện tình cảm. Đôi khi dù khả năng của bạn không thực sự tốt nhưng phong thái tự tin có thể thu hút người khác thì bạn vẫn sẽ có nhiều cơ hội phát triển hơn.
Tích lũy thêm kiến thức cho bản thân
Bạn sẽ không thể tự tin nếu không có những kiến thức cần thiết, vì vậy hãy không ngừng học hỏi và rèn luyện thêm kiến thức và kỹ năng. Học hỏi không bao giờ là lãng phí, nó giúp bạn giao tiếp với nhiều người hơn, tham gia thảo luận và trao đổi trong mọi vấn đề. Hoặc ít nhất có nhiều kiến thức, hiểu biết sâu rộng cũng giúp bạn nổi bật hơn so với những người khác.
Cố gắng học hỏi và phát triển từ những điểm mạnh của bản thân, điều mà bạn nghĩ mình sẽ làm tốt nhất. Bạn cần phải tin vào chính mình trước khi bạn có thể khiến người khác tin vào mình. Vì vậy, hãy bắt đầu từ những khả năng tốt nhất của bản thân để khẳng định với những người xung quanh khả năng tiềm ẩn của bạn.
Đừng nói rằng bạn không thể, hãy nói rằng bạn có thể
Sự tự tin có thể được cải thiện dần dần nếu bạn quyết tâm và kiên trì luyện tập. Thay vì luôn lo lắng rằng mình không làm được, sợ sai, sợ bị người khác chê cười, hãy luôn tự nhủ rằng mình làm được, mình sẽ làm được.
Hãy bắt đầu từ điểm mạnh của bạn, hãy mạnh dạn giơ tay phát biểu hoặc đưa ra ý kiến của mình. Khi nhận được lời khen ngợi và ngưỡng mộ từ những người xung quanh, khi niềm vui đến, những suy nghĩ sợ hãi, lo lắng, thiếu tự tin sẽ tự động biến mất.
Không ai có thể giúp bạn nếu bản thân bạn không chủ động tự giúp mình, thay đổi chính mình. Mỗi ngày hãy đứng trước gương và tự nói với bản thân “Mình có thể làm được”. Nếu bạn cảm thấy quá lo lắng, hãy tập hít thở sâu để lấy lại bình tĩnh.
Qua một vài lần như vậy, kỹ năng giao tiếp và nói của bạn cũng dần được cải thiện, đồng nghĩa với việc sự tự tin của bạn cũng tăng lên.
Đừng để ý đến ánh mắt của người khác
Chuyển ánh nhìn của người khác về bạn từ nghi ngờ đến ngạc nhiên rồi tin tưởng. Nếu bạn chỉ trốn trong bóng tối, không ai có thể biết bạn là ai. Bạn cần biết mình sai ở đâu để có thể sửa chữa, không thể “giấu dốt” mãi được. Đừng quá chú ý đến việc người khác chế giễu hay phán xét bạn vì những gì bạn đang làm là cho chính bạn chứ không phải cho ai khác.
Tất nhiên trong cuộc sống sẽ luôn tồn tại 2 kiểu người, 1 kiểu luôn khích bác khiến bạn cảm thấy tự hào và tin tưởng vào bản thân, 1 kiểu luôn khinh bỉ, chê bai khiến bạn cảm thấy mất tự tin. Tôi lo lắng nhiều hơn.
Vì vậy, hãy kết bạn với kiểu người thứ nhất giúp bạn có thêm động lực để cố gắng hơn. Thời gian sẽ giúp bạn chứng minh mình là ai, khả năng ra sao, vì vậy hãy gạt nỗi sợ người khác đánh giá mình sang một bên, đừng cố làm hài lòng tất cả mọi người.
Tuy nhiên, vẫn không thể tránh khỏi việc có những người luôn khen ngợi nhưng không thật lòng, khiến bạn “ảo tưởng” quá mức về năng lực của mình. Lời khuyên dành cho bạn là hãy trò chuyện với những người tích cực, những người bạn tin tưởng hoặc đôi khi là những người xa lạ để nghe những lời góp ý chân thành nhất.
Chăm sóc bản thân nhiều hơn
Nếu bạn cảm thấy tự ti về ngoại hình của mình, hãy chăm sóc bản thân nhiều hơn. Mặt khác, ngoại hình còn là bàn đạp để làm nổi bật khả năng của bạn, giúp bạn dễ dàng tiếp cận với nhiều môi trường và công việc. Chăm sóc sắc đẹp cũng là cách giúp bạn tự tin hơn mọi lúc mọi nơi.
Với sự phát triển vượt bậc của công nghệ làm đẹp ngày nay, không gì là không thể. Bạn có thể bắt đầu từ việc thay đổi phong cách ăn mặc, tập trang điểm, thay đổi màu tóc, kiểu tóc hoặc nếu tốn kém hơn thì chỉnh sửa một chút. Luôn đảm bảo kỹ lưỡng nhất có thể trong mọi tình huống để luôn tự tin nhất có thể.
Đặt mục tiêu cho bản thân để cải thiện sự thiếu tự tin của bạn
Bạn sẽ không thể thử nếu không có điểm đến. Vì vậy, hãy đặt cho mình một mục tiêu để tiến về phía trước. Hãy lập kế hoạch cho bản thân, đặt ra những cột mốc để cố gắng đạt được trong từng thời điểm. Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm cho mình một hình mẫu thành công để học hỏi và cố gắng phát triển hơn nữa.
Vai trò quan trọng của gia đình
Dù bạn là ai, làm gì, bao nhiêu tuổi thì gia đình vẫn đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong trái tim mỗi người. Sự động viên đáng tin cậy của gia đình luôn là nguồn động lực to lớn để mỗi người phát triển hơn, không ngừng cố gắng sau thất bại. Vì vậy, gia đình luôn cần cho mỗi người niềm tin, sự tin tưởng để mỗi người tự vực dậy, làm lại từ đầu sau thất bại.
Thiếu tự tin là rào cản vô hình ngăn cản bạn đến với thành công, vì vậy nó cần được loại bỏ càng sớm càng tốt. Bạn cần kiên trì tập luyện, nhắc nhở bản thân sẽ làm được, hoàn thiện bản thân hơn nữa để lấy lại sự tự tin. Kết quả mà sự tự tin mang lại sẽ là phần thưởng vô cùng quý giá giúp bạn cảm thấy tự hào về bản thân.
Gặp chuyên gia trị liệu tâm lý
Tâm lý trị liệu là một liệu pháp nói chuyện được sử dụng để điều chỉnh suy nghĩ, hành vi và lời nói. Từ đó, cải thiện sức khỏe tinh thần, sức khỏe thể chất hoặc thay đổi một vấn đề (hành vi, thói quen, suy nghĩ, niềm tin…) chưa tích cực của thân chủ.
Trọng tâm của Tâm lý trị liệu là quá trình suy nghĩ của thân chủ và quá trình này bị ảnh hưởng bởi các sự kiện trong quá khứ và gây ra các vấn đề trong hiện tại.
Nói cách khác, tâm lý trị liệu giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của quá khứ và các vấn đề quan trọng trong hiện tại để tạo ra sự thay đổi tích cực cho nhiều vấn đề của thân chủ trong hiện tại và tương lai.
Thiếu tự tin cũng là một trong những vấn đề tâm lý gây ra bởi những kinh nghiệm đáng kể trong quá khứ. Gặp chuyên gia tâm lý trị liệu sẽ giúp bạn làm rõ nguyên nhân sâu xa của vấn đề nằm ở đâu và từ đó có giải pháp, quy trình điều trị chuyên sâu, giúp bạn cải thiện sự tự tin đáng kể. Bạn sẽ học cách yêu bản thân như chính con người bạn, tự tin và sẵn sàng cố gắng làm những gì bạn muốn.
