Áp lực thành tích, sự kỳ vọng quá cao của người thân, thầy cô,… là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trầm cảm sau mùa thi ở học sinh. Nhiều trường hợp rơi vào tiêu cực và quyết định chọn cái chết để có thể giải thoát khỏi những căng thẳng, áp lực trong học tập khi không nhận được sự cảm thông, chia sẻ của những người xung quanh.
Cảnh giác với bệnh trầm cảm sau mùa thi ở học sinh
Hiện nay, tình trạng trầm cảm sau mùa thi, các trường hợp tự tử vì áp lực thi cử ngày càng nhiều. Theo thống kê, có khoảng 7% học sinh lớp 12 rơi vào tình trạng trầm cảm do áp lực học hành, thi cử. Thời gian gần đây, tình trạng học sinh bị trầm cảm trong và sau mùa thi đang trở thành hồi chuông báo động đối với hệ thống giáo dục.
Từ năm 2011 đến 2015, Bộ Y tế và Bộ GD ĐT đã công bố kết quả thống kê và cho biết, cứ 5 học sinh thì có khoảng 1/5 học sinh từng có suy nghĩ tiêu cực và tính đến chuyện tự tử. Đây là một con số đáng báo động và gây ra sự quan tâm đặc biệt của xã hội. Hiện nay, tự tử là một trong những nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ hai, sau tai nạn giao thông.
Học sinh bị trầm cảm sau mùa thi thường có các biểu hiện như mất ngủ, khó tập trung, tâm trạng chán nản, chán nản, mệt mỏi, thường xuyên cáu gắt, nóng giận mà không rõ lý do. Người bệnh thường cố tình gây sự với những người xung quanh, một số trường hợp nặng thậm chí nghĩ đến cái chết và nhiều lần có ý định tự tử. Điều này còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của học sinh, khiến quá trình học tập bị ảnh hưởng xấu, chất lượng cuộc sống cũng bị giảm sút đáng kể.
Liệu bạn có đang bị trầm cảm sau mùa thi?
Khi phải chịu áp lực từ nhiều phía, học sinh sẽ rất dễ rơi vào trạng thái trầm cảm sau mùa thi, đặc biệt là các em chuẩn bị vào cấp 3, đại học hoặc đối mặt với các kỳ thi. Kỳ thi quan trọng. Tình trạng này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của học sinh. Vì vậy, để có thể phòng ngừa và kiểm soát tốt căn bệnh này, việc nắm rõ những dấu hiệu nhận biết bệnh trầm cảm sau mùa thi là điều vô cùng cần thiết.
Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của sinh viên mắc chứng trầm cảm sau kỳ thi:
- Thường xuyên mệt mỏi, lo lắng, buồn bã: Khi nỗi sợ hãi về điểm thi, kết quả thi và tương lai cứ xuất hiện sẽ khiến đối tượng cảm thấy khó chịu, tuyệt vọng, lúc nào cũng u uất, thiếu sức sống. .
- Cảm giác không được ai quan tâm: Những đối tượng mắc chứng trầm cảm sau mùa thi thường cảm thấy những người xung quanh bị bỏ mặc, không chú ý đến mình. Ngược lại, người bệnh sợ làm phiền người khác và không muốn nhận sự giúp đỡ từ những người bên cạnh.
- Thói quen ăn uống không điều độ: Khi tâm lý bị thay đổi đột ngột sẽ khiến thói quen ăn uống bị đảo lộn. Bệnh nhân có thể chán ăn hoặc ăn quá nhiều không kiểm soát.
- Khó chịu với mọi thứ xung quanh: Người bệnh thường cáu gắt, khó chịu và tức giận với những điều rất bình thường. Họ luôn thấy các hoạt động bên ngoài rất phiền phức và nhàm chán.
- Suy giảm trí nhớ: Khi căng thẳng, lo lắng kéo dài sẽ khiến trí nhớ của người bệnh suy giảm. Họ không thể nhớ những việc đơn giản hàng ngày hoặc quên mất những công việc chuẩn bị sắp được thực hiện.
- Cảm thấy mình vô dụng: Hầu hết những người bị trầm cảm luôn cảm thấy mình không làm được việc gì có ích, luôn tự trách bản thân và cho rằng mình vô dụng.
- Rối loạn giấc ngủ: Mất ngủ, khó ngủ, ngủ không ngon giấc là một trong những biểu hiện thường gặp của bệnh nhân trầm cảm sau mùa thi. Họ thường thức dậy với cảm giác uể oải, mệt mỏi và thiếu năng lượng.
Nguyên nhân dẫn đến trầm cảm sau mùa thi ở học sinh
Chứng trầm cảm sau mùa thi ở học sinh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, nguyên nhân chiếm tỷ lệ cao nhất là áp lực về điểm số và thành tích sau kỳ thi. Thông thường, sự kỳ vọng quá cao của cha mẹ, thầy cô và bạn bè là một trong những áp lực khiến học sinh cảm thấy sợ hãi và bối rối.
Ngoài ra, một số phụ huynh thiếu quan tâm, đồng cảm với con cái, gây tổn thương tâm lý. Cha mẹ thường so sánh, đặt mục tiêu học tập quá cao khiến trẻ cảm thấy lo lắng, sợ hãi khi đối mặt với các kỳ thi. Tình trạng này kéo dài sẽ khiến trẻ dễ rơi vào trạng thái trầm cảm, nhiều trường hợp gây ra những vụ tự tử không đáng có.
Ngoài ra, việc trẻ phải dành nhiều thời gian cho việc học, không có thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, vui chơi cũng khiến não bộ hoạt động kém, dễ gây căng thẳng, áp lực. Đây cũng là một trong những nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng chán nản sau mùa thi ở học sinh.
Cách khắc phục tình trạng trầm cảm sau mùa thi ở học sinh
Trầm cảm sau mùa thi có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần của học sinh, nhiều trường hợp không được kiểm soát tốt còn để lại di chứng về sau. Vì vậy, phát hiện sớm và can thiệp kịp thời cũng là cách để cha mẹ bảo vệ con mình trước những hậu quả nghiêm trọng.
Ngay khi nhận thấy những biểu hiện của bệnh trầm cảm sau mùa thi, người bệnh hãy nhanh chóng áp dụng những cách khắc phục sau:
1. Thiền
Cách tốt nhất để ổn định tâm trạng và giúp giải tỏa căng thẳng là ngồi thiền. Chỉ cần dành khoảng 5 đến 10 phút để thiền mỗi ngày hoặc trước khi bắt đầu học cũng sẽ giúp giảm các triệu chứng của bệnh trầm cảm. Bên cạnh đó, thiền còn giúp bạn suy nghĩ thoải mái hơn, hạn chế những cảm xúc tiêu cực và tăng khả năng tập trung.
2. Trò chuyện với người thân và bạn bè
Nếu rơi vào trạng thái trầm cảm, lo lắng và căng thẳng quá mức, bạn nên áp dụng phương pháp giao tiếp với những người mà bạn tin tưởng và yêu mến. Bạn nên bày tỏ suy nghĩ và áp lực trong học tập để giải tỏa khúc mắc. Bên cạnh đó, những người xung quanh cũng có thể hiểu và đưa ra một số lời khuyên hữu ích giúp bạn vượt qua căn bệnh này.
3. Tập thể dục thể thao
Tập thể dục thường xuyên sẽ giúp khí huyết lưu thông tốt hơn, não bộ cũng tăng cường khả năng hoạt động và giúp người bệnh cân bằng cảm xúc hiệu quả. Bạn chỉ nên dành khoảng 15 đến 30 phút mỗi ngày, tốt nhất là vào buổi sáng để tập những bài thể dục đơn giản, nhẹ nhàng. Chọn nơi tập có không gian thoáng mát, nhiều cây xanh, ánh sáng dịu nhẹ để tinh thần sảng khoái, đồng thời bổ sung năng lượng cho cả ngày.
4. Nghe nhạc, xem phim để thư giãn
Bạn có thể giải tỏa căng thẳng và áp lực bằng một bài hát hoặc những bộ phim mang ý nghĩa tích cực. Các chuyên gia cũng đã chứng minh âm nhạc có khả năng mang lại cảm xúc tích cực giúp bệnh nhân trầm cảm xua tan nỗi buồn, lo lắng. Học sinh cũng có thể nghe nhạc trong hoặc sau giờ học.
5. Xóa bỏ áp lực từ gia đình
Nhiều trường hợp học sinh chán nản sau mùa thi xuất phát từ việc phụ huynh quá kỳ vọng và đặt mục tiêu. Họ luôn muốn con mình mang lại kết quả vượt trội, đặt ra những mục tiêu lớn ngoài khả năng của con hoặc ép con dành toàn bộ thời gian cho việc học. Ngoài ra, họ thường dành nhiều lời chỉ trích, so sánh và đổ lỗi cho con cái nếu chúng không đáp ứng được những yêu cầu đó.
Vì vậy, để giúp trẻ thoát khỏi chứng trầm cảm sau mùa thi, các bậc cha mẹ hãy quan tâm và lắng nghe những tâm tư của con mình. Dành nhiều thời gian để động viên, khuyến khích, tránh gây áp lực học tập cho trẻ.
Cha mẹ cần đồng hành cùng con để giúp con vượt qua kỳ thi một cách tốt nhất. Nếu con bạn đạt kết quả học tập, thi cử không được như mong muốn cũng không nên đổ lỗi, so sánh với bất kỳ ai. Thay vào đó, hãy luôn khuyến khích và tạo điều kiện để con phát triển một cách tự nhiên nhất.
6. Ăn uống đủ chất
Không chỉ thời điểm trước và trong kỳ thi mà sau kỳ thi, học sinh cũng cần được bổ sung dinh dưỡng đầy đủ. Cha mẹ cần chú ý xây dựng cho trẻ một chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh. Việc bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng không chỉ giúp trẻ tăng cường sức khỏe mà còn hạn chế nhanh các triệu chứng của bệnh trầm cảm, giúp não bộ hoạt động tốt hơn.
7. Ngủ đủ giấc
Giấc ngủ cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi. Đối tượng mắc chứng trầm cảm sau mùa thi cảm thấy lo lắng và sợ hãi về kết quả bài thi của mình, gây rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng. Vì vậy, người bệnh cần xây dựng cho mình thói quen ngủ đủ 7 đến 8 tiếng mỗi ngày, nên tập trung ngủ vào buổi tối và ngủ trước 23 giờ.
Cách giúp giấc ngủ được trọn vẹn là bạn nên sắp xếp phòng ngủ gọn gàng, bài trí với không gian thoáng mát, dễ chịu, ít ánh sáng và có thể thêm một chút hương thơm. Nếu tình trạng mất ngủ không thuyên giảm, bạn có thể tìm đến các phương pháp tự nhiên như dùng trà thảo mộc, ngâm chân nước ấm, uống sữa nóng trước khi đi ngủ, v.v.
8. Tham vấn tâm lý
Tư vấn tâm lý cũng là một trong những phương pháp hữu hiệu giúp vượt qua chứng trầm cảm sau mùa thi, nhất là những trường hợp nặng. Khi cho trẻ trò chuyện với chuyên gia tâm lý sẽ giúp trẻ dần dần giải tỏa được áp lực, những căng thẳng, vướng mắc trong lòng cũng dần được tháo gỡ. Với biện pháp này, người bệnh cũng sẽ học được cách kiểm soát và cân bằng cảm xúc, nhất là trong các mùa thi để ngăn ngừa bệnh tái phát.
9. Sử dụng thuốc
Đối với những trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, người bệnh đã có ý nghĩ muốn chết và có ý định tự tử hoặc kèm theo các dấu hiệu hoang tưởng, ảo giác sẽ được xem xét áp dụng biện pháp điều trị bằng thuốc. Thuốc chống trầm cảm sẽ giúp người bệnh giảm các triệu chứng, hỗ trợ phục hồi sức khỏe tốt hơn.
Tuy nhiên, người bệnh chỉ được sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Vì thuốc chống trầm cảm có khả năng gây ra một số tác dụng phụ nên cần được theo dõi cẩn thận. Nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào trong quá trình sử dụng, người bệnh cần báo ngay cho bác sĩ chuyên khoa để được xử lý kịp thời.
Bài viết trên đã giúp các bạn hiểu thêm về bệnh trầm cảm sau mùa thi ở học sinh. Hy vọng qua những thông tin này, bạn đọc sẽ có cách điều trị và phòng tránh căn bệnh nguy hiểm này để có thể bảo vệ con mình trước những nguy hiểm mà bệnh trầm cảm có thể gây ra.
