Trẻ bị công kích trên mạng xã hội không còn là vấn đề quá xa lạ trong những năm gần đây. Tuy nhiên, tình trạng này để lại hậu quả nghiêm trọng đến tính mạng và sức khỏe của trẻ. Vì vậy, cha mẹ cần trang bị những kiến thức cần thiết để hỗ trợ trẻ vượt qua.
Mạng xã hội mang lại nhiều lợi ích cho cuộc sống của con người từ việc giúp cập nhật tin tức nhanh chóng đến nhu cầu giải trí, thư giãn và học tập. Ngoài ra, mạng xã hội còn là nơi để kinh doanh, quảng cáo và là phương tiện chính của một số ngành như blogger, KOLs, Influencer,… Và quan trọng nhất, mạng xã hội giúp kết nối mọi người với nhau không giới hạn. bị giới hạn bởi thời gian hoặc khoảng cách.
Bên cạnh những lợi ích trên, mạng xã hội cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ, rủi ro nên bản thân người dùng phải trang bị cho mình những kinh nghiệm, kỹ năng cần thiết. Đặc biệt, vấn đề lớn mà bất cứ ai cũng có nguy cơ gặp phải đó là bị tấn công mạng xã hội hay còn gọi là đe dọa trực tuyến – Cyberbullying.
Nhận biết trẻ bị công kích trên mạng xã hội
Đe doạ trực tuyến gây ra nhiều hậu quả đối với sức khoẻ tinh thần, sức khoẻ thể chất và chất lượng cuộc sống – mức độ có thể nghiêm trọng hơn ở những nhóm dân số thiếu kinh nghiệm như trẻ em, thanh thiếu niên và thanh niên. Vì vậy, ngoài việc quan tâm đến kết quả học tập, các bậc phụ huynh cũng cần có kiến thức để bảo vệ con em mình trước những rắc rối trong cuộc sống.
Không giống như bắt nạt trực tiếp, những đứa trẻ bị tấn công trên mạng xã hội thường che giấu vấn đề của mình vì sợ bị cha mẹ la mắng. Tuy nhiên, trẻ vẫn sẽ có những biểu hiện không bình thường về tâm lý và hành vi.
Cha mẹ có thể nhận biết trẻ bị tấn công mạng xã hội qua các dấu hiệu sau:
- Khuôn mặt buồn bã, chán nản, bất an, bồn chồn khi sử dụng mạng xã hội
- Dành nhiều thời gian lên mạng vì sợ kẻ xấu có hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm. Tuy nhiên, một số trẻ có thể ngại sử dụng mạng xã hội vì không dám đối mặt với những bình luận ác ý.
- Thường giấu bố mẹ bằng cách gập màn hình máy tính hoặc đóng nhanh các trình duyệt đang mở
- Nếu quan sát kỹ, bạn sẽ cảm thấy tâm lý của trẻ không ổn định. Đôi khi buồn, thất thường, đôi khi sợ hãi, hoảng sợ, bồn chồn, bất an và đôi khi tức giận.
- Thay đổi thói quen ăn uống, thường là chán ăn, kém ăn, sụt cân, gầy yếu
- Thay đổi thói quen sinh hoạt như mất ngủ, ngủ muộn, uể oải, không muốn vận động hay tham gia các trò chơi như bình thường.
- Nhận thấy cảm giác nhàm chán khi học, đôi khi trẻ có thể bộc lộ ý định không muốn đi học
- Trẻ em tụ tập trong phòng, không muốn gặp bạn bè, tránh tụ tập và không hào hứng với việc vui chơi
- Kết quả học tập của trẻ em thường đi xuống
Theo thống kê, các vụ tấn công mạng xã hội chủ yếu gặp ở trẻ em từ độ tuổi dậy thì đến khoảng 20 tuổi. Đây là giai đoạn trẻ có sự phát triển nhanh và luôn muốn khẳng định mình nên tôn trọng quyền riêng tư, không chia sẻ nhiều với bố mẹ. Vì vậy, gia đình cần quan tâm đến những biểu hiện của trẻ để kịp thời phát hiện và có biện pháp xử lý phù hợp.
Cha mẹ nên làm gì khi trẻ bị công kích trên mạng
Những hành vi phản cảm, bắt nạt trên mạng xã hội để lại nhiều ảnh hưởng đến cuộc sống và tinh thần của trẻ. Một số trẻ thậm chí phải đối mặt với các vấn đề sức khỏe như căng thẳng, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ, rối loạn lo âu, hội chứng tự làm hại, trầm cảm, v.v. trường hợp tự tử vì những bình luận phản cảm từ mạng xã hội.
Sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng không ít nhược điểm. Để trẻ vượt qua được khó khăn này, cha mẹ phải là chỗ dựa tinh thần và hướng dẫn trẻ những biện pháp xử lý phù hợp:
Chặn số điện thoại, tài khoản của những kẻ xấu
Biện pháp đầu tiên mà gia đình có thể thực hiện là chặn số điện thoại và tài khoản của đối tượng có bài viết và bình luận xúc phạm, xúc phạm trẻ em. Nếu các đối tượng này vẫn liên tục gọi điện làm phiền, mẹ nên cân nhắc việc đổi số điện thoại cho con.
Hiện nay, các nền tảng mạng xã hội đã phát triển các tính năng để đảm bảo quyền riêng tư của người dùng. Vì vậy, các mẹ có thể xem lại các bài viết của con mình, sau đó ẩn, xóa hoặc điều chỉnh quyền riêng tư để tránh các đối tượng xấu cắt ghép, ghép tin nhắn, hình ảnh để xúc phạm, hạ bệ trẻ.
Nếu đối tượng xấu có bài viết có nội dung phản cảm, bạn có thể report để nền tảng xem xét bài viết. Các bài viết vi phạm nội quy cộng đồng sẽ bị xóa hoàn toàn, thậm chí có thể bị khóa tài khoản tạm thời hoặc vĩnh viễn.
Liên hệ với nhà trường
Hiện nay, một hình thức tấn công mà trẻ em phải đối mặt là thông qua lời thú tội ở trường. Nội dung do admin up lên và người gửi ẩn danh. Một số kẻ xấu có thể tung tin đồn bôi nhọ danh dự của trẻ bằng những tin đồn thất thiệt. Để tăng thêm độ tin tưởng, các đối tượng này sẽ có những bình luận úp mở bên dưới bài viết, khiến nhiều người bị cuốn vào và cho rằng trẻ em thực sự là người xấu, đáng bị tẩy chay và cô lập.
Ở giai đoạn dậy thì, mỗi em chưa nhận thức được hành vi, lời nói của bản thân nên nhẹ thì xúc phạm, xúc phạm người khác. Trong khi đó, nạn nhân bị hành hung phải chịu những ảnh hưởng nặng nề về sức khỏe, tinh thần, kết quả học tập, v.v.
Trong trường hợp này, gia đình cần liên hệ với nhà trường để làm rõ ai là người đứng sau vụ việc. Từ đó có những biện pháp phù hợp giúp các em lấy lại danh dự, thoải mái trong quá trình học tập. Ngoài ra, phụ huynh cũng nên liên hệ với giáo viên nếu bạn cùng lớp trực tiếp bắt giữ hoặc tấn công trẻ trên mạng xã hội.
Trình báo cơ quan chức năng
Đôi khi các đối tượng tấn công trẻ em trên mạng xã hội lại ở ngoài sân trường. Trong trường hợp này, gia đình nên lưu lại bằng chứng và trình báo cơ quan chức năng để được xử lý – nhất là khi các đối tượng này có hành vi đe dọa tung clip, hình ảnh nhạy cảm.
Đứa trẻ có thể không đồng ý với giải pháp này. Tuy nhiên, cha mẹ nên giải thích nhẹ nhàng để trẻ hiểu, đồng thời có biện pháp mạnh để những đối tượng này không thể đe dọa ai thêm. Nếu kiên nhẫn, không chỉ các bạn trẻ mà nhiều người sẽ trở thành nạn nhân.
Chuyển trường học
Trẻ em chưa có đủ kinh nghiệm và kỹ năng nên rất dễ bị tổn thương sau những vấn đề xảy ra trong cuộc sống. Vì vậy, nếu cần, gia đình nên cân nhắc việc chuyển trường để trẻ yên tâm hơn khi học.
Tuổi dậy thì trở đi là thời điểm nhạy cảm, ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển nhân cách và tương lai của trẻ. Vì vậy, gia đình nên tạo điều kiện để trẻ được học tập, vui chơi trong môi trường lành mạnh. Khi bắt đầu làm quen với môi trường mới, mẹ nên dạy trẻ những kỹ năng cần thiết để chọn bạn và tránh những thị phi không đáng có.
Chia sẻ và động viên trẻ thường xuyên
Khi bị tấn công mạng xã hội, trẻ không tránh khỏi cảm giác buồn bã, ủ rũ, bất an, bồn chồn, lo lắng. Không giống như người lớn, kinh nghiệm sống của trẻ còn non nớt nên chưa biết cách điều tiết tâm trạng và thoát khỏi những cảm xúc tiêu cực. Vì vậy, gia đình cần động viên, chia sẻ và trở thành chỗ dựa vững chắc cho trẻ trong thời gian này.
Ngày nay, việc bị tấn công mạng xã hội không còn quá xa lạ. Tuy nhiên, những ảnh hưởng mà trẻ gặp phải thực sự cần được quan tâm nhiều hơn. Để giúp trẻ phát triển và lớn lên một cách lành mạnh, bên cạnh sức khỏe và kết quả học tập, các bậc cha mẹ cần quan tâm đến đời sống tinh thần của trẻ.
