Tất nhiên là từ vựng không được tra cứu từ não giống như từ từ điển. Tôi không biết tý gì về cách từ ngữ được lưu trong não nhưng tôi biết trẻ dần dần hiểu ra nghĩa của từ thông qua những ngữ cảnh từ đó được sử dụng. Hiểu nghĩa từ thật sự là một tập hợp những mối liên hệ phức tạp giữa âm của từ và ký ức, những khái niệm liên quan, và thậm chí những từ có âm tương tự. Từ mới không chỉ đơn giản học được sau một số ngày, sau một số lần dùng đi dùng lại; sự liên hệ giữa các từ vựng được tạo lập dần dần và nghĩa của từ sẽ nhiều lên và thay đổi.
Có trẻ nghe thấy từ Bố khi trước mặt là một gã râu ria to cao, miệng cười toe toét, nựng nĩu trẻ và doạ ăn chân trẻ, và từ Bố này được não trẻ gắn với cảm giác về bộ râu, giọng nam trầm, nụ cười ngây ngô và cảm giác được cưng chiều. Tất cả những trải nghiệm này với bố sẽ trở thành một phần trong nghĩa của từ Bố. Dần dần trẻ hiểu ra từ Bố không chỉ là một tên gọi, mà còn để chỉ một người đàn ông đáng yêu. Bố là từ trẻ dùng để gọi bố khi bố đang ở phòng khác, hay để được kêu ca khi bố nói đến giờ ngủ rồi, và cuối cùng là để gợi nhớ lại sáu mươi năm sau khi ông đã mất được chục năm.
Chúng ta biết thêm từ thông qua các trải nghiệm xã hội. Tôi đã ở Hà Lan hồi tháng 8, đủ lâu để có thể hiểu được một vài từ Hà Lan. Lần đầu tiên nhân viên cửa hàng hỏi tôi bằng tiếng Hà Lan rằng liệu tôi có cần túi mua hàng không, tôi không hiểu và cô ta chuyển sang tiếng Anh, và nhắc đi nhắc lại câu này. Ba tuần sau đó, khi tôi rời Hà lan, tôi đã hiểu và lắc đầu nói không rồi lấy ra cái túi của mình. Tôi chỉ hiểu trong ngữ cảnh giao tiếp cụ thể đó nhưng bây giờ, ở đây, tôi không biết từ túi mua hàng tiếng Hà Lan là gì. Nếu ai đó nói từ đó ra với tôi ngay ở đây, tôi không nghĩ là mình sẽ hiểu.
Trẻ tự kỉ có những khó khăn không giống mọi người khi học từ, nhưng cũng giống như mọi người, trẻ cần biết về từ trong nhiều ngữ cảnh để nhận ra từ có thể có các nghĩa đa dạng và nhiều sắc thái như thế nào. Có lẽ các cháu học từ mới cũng giống như tôi học từ túi mua hàng tiếng Hà Lan. Các cháu có xu hướng học từ theo một ngữ cảnh xã hội nào đó và có thể không nhận ra vẫn là từ đó ở ngữ cảnh khác. Nếu ta muốn trẻ hiểu từ đó trong nhiều ngữ cảnh, ta cần dạy trẻ từ đó ở nhiều hoàn cảnh khác nhau.
Ví dụ từ túi mua hàng trong các ngữ cảnh khác nhau
Hãy đi mua đồ chơi mới và để nó trong túi mua hàng này.
Giúp mẹ lấy mấy cái lon ra khỏi túi mua hàng nào.
Mẹ không thể tìm thấy túi mua hàng – giúp mẹ tìm xem cái túi mua hàng bị lạc chỗ nào rồi.
Túi mua hàng đầy rồi, chúng ta không thể mang nó đi được.
Con xách túi mua hàng nhé, tay mẹ cầm nhiều quá rồi.
Mẹ có điều ngạc nhiên cho con trong túi mua hàng đây!
