Trẻ tự kỷ hay la hét, đánh đập thậm chí là tự đánh vào đầu mình, nhất là khi không được như ý muốn khiến cha mẹ vô cùng lo lắng không biết xử lý như thế nào. Tìm hiểu nguyên nhân của tình trạng trẻ tự kỷ hay la hét sẽ giúp bố mẹ có cách khắc phục nhanh chóng. Các bậc phụ huynh cũng nên tham gia các lớp học dành cho gia đình có con em mắc chứng tự kỷ để được hướng dẫn cách điều trị hiệu quả nhất.
Tại sao trẻ tự kỷ hay la hét
Theo thống kê, số trẻ mắc bệnh tự kỷ vẫn đang có dấu hiệu gia tăng, theo đó cứ 500 trẻ thì có khoảng 1/5 trẻ mắc bệnh. Đây là một hội chứng rất nguy hiểm sẽ theo trẻ đến suốt cuộc đời vì hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị dứt điểm. Việc phát hiện và điều trị sớm các dấu hiệu tự kỷ nhẹ ở trẻ trong giai đoạn 12-36 tháng là yếu tố tốt nhất để can thiệp kịp thời vào nhận thức và hành vi của trẻ.
Trẻ tự kỷ hay la hét, ăn vạ hoặc cào cấu bản thân, đặc biệt là khi bạn không đáp ứng được yêu cầu của mình, là một trong những dấu hiệu rõ ràng của chứng tự kỷ. Giai đoạn khủng hoảng này thường bắt đầu ở độ tuổi từ 2 đến 3, nhưng nếu không có sự kiểm soát thích hợp, trẻ có thể mang thói quen tính cách này suốt đời khi chúng cần yêu cầu một điều gì đó từ chúng. cha mẹ.
Trên thực tế, có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ tự kỷ hay la hét, nhưng do cha mẹ không thể hiểu và không biết cách xử lý nên bé càng trở nên kích động hơn. Tìm hiểu những nguyên nhân này sẽ giúp gia đình nhanh chóng giải quyết mong muốn bé trở về trạng thái ổn định ban đầu. Nguyên nhân chính của tình trạng này bao gồm
- Không nói được: biểu hiện thường thấy của trẻ tự kỷ là rối loạn ngôn ngữ khiến trẻ không nói được, không thể hiện được cảm xúc của mình. Đặc biệt trong giai đoạn từ 1 đến 3 tuổi, trẻ đang hình thành nhận thức, có những suy nghĩ, sở thích, cái tôi riêng. Việc hạn chế ngôn ngữ không song hành với sự phát triển nhận thức khiến trẻ vô cùng khó chịu. Bé không thể hiện được ý muốn của mình và dẫn đến các hành vi la hét, tức giận và ăn vạ.
- Cha mẹ không làm chính xác những gì trẻ muốn: điều này cũng liên quan đến chứng rối loạn ngôn ngữ khiến trẻ không thể bày tỏ những điều mình thích và không thích. Ví dụ, một đứa trẻ muốn chơi với một chiếc ô tô, nhưng cha mẹ lại lấy đi, khiến trẻ tức giận, quát tháo đòi lại, cãi vã cho đến khi bố mẹ trả lại.
- Trẻ muốn thu hút người khác: việc trẻ chơi một mình không hẳn là do trẻ không thích giao tiếp mà do trẻ chưa biết cách thể hiện và kết bạn. Vì vậy, đôi khi bé cũng thể hiện sự thích thú bằng cách la hét. Ngoài ra, nếu trong gia đình, trẻ bám bố nhiều nhất mà bố lại bế hoặc chơi với trẻ khác thì trẻ cũng có thể bộc lộ sự tức giận và muốn được bố để ý thông qua việc la hét, quấy rầy.
- Nhạy cảm về giác quan: Trẻ tự kỷ cực kỳ nhạy cảm với âm thanh, mùi hoặc màu sắc. Đôi khi những âm thanh rất bình thường như tiếng máy xay sinh tố có thể khiến bé cảm thấy sợ hãi, khó chịu, cáu kỉnh và la hét. Ngoài ra, nếu bé ở trong một không gian quá nhiều người, nói nhiều cũng sẽ khiến bé vô cùng tức giận và khó chịu.
- Do bản chất: một số trẻ tự kỷ sẽ lầm lì, ít nói, ít can thiệp vào cuộc sống nhưng cũng có những trẻ có tính khí bốc đồng hơn. Đặc biệt nếu trong gia đình của trẻ, bố mẹ thường xuyên cãi vã thì trẻ cũng có thể bị ảnh hưởng bởi những đặc điểm này
- Do rối loạn cảm xúc: do không thể nói hoặc diễn đạt khó chịu, bé cũng cảm thấy rất bực bội, tức giận và mệt mỏi. Vì vậy, một đứa trẻ tự kỷ hay la hét hoặc ném đồ vật cũng có thể là một cách thể hiện cảm xúc của mình. Một số trẻ cũng có xu hướng tự làm mình bị thương bằng cách cào xước da, đập tay vào đầu hoặc đập đầu vào tường.
Khi trẻ tự kỷ hay la hét, đặc biệt là khi trẻ cần điều gì đó mà không được đáp ứng, cha mẹ thường có xu hướng làm ngay, kể cả khi điều đó không tốt. Tình trạng này có thể khiến trẻ tiếp tục thói quen cho đến khi đạt được mục đích, vì trẻ cho rằng chỉ cần khóc và la hét là được. Tất nhiên, điều này sẽ không tốt chút nào, khiến bé có phần lấn lướt bố mẹ, về lâu dài sẽ khó điều chỉnh hành vi và nhận thức đúng đắn cho trẻ.
Cha mẹ cần thực sự cẩn thận với những tiếng la hét quá mức của trẻ. Nếu những tình trạng này xảy ra thường xuyên kèm theo những tổn thương nghiêm trọng đến bản thân, cha mẹ nên trao đổi và sớm liên hệ với bác sĩ để nhanh chóng có giải pháp xử lý kịp thời.
Cách đối phó với trẻ tự kỷ hay la hét
Điều đầu tiên để giải quyết tình trạng này là cha mẹ cần thực sự bình tĩnh để hiểu con mình muốn gì và cần gì. Từ đó có cách xử lý phù hợp với những gì bé đang mong muốn và muốn thể hiện.
Làm thế nào để giải quyết nhanh chóng trẻ tự kỷ hay la hét
Đầu tiên, cha mẹ cần cố gắng trấn an trẻ để bớt hoảng sợ và tức giận. Cha mẹ cần lưu ý tuyệt đối không được tỏ ra bực tức, nóng giận hay quát mắng, quát mắng con cái, cau có vì hầu hết sẽ không giúp ích được gì. Trẻ tự kỷ nếu còn nhỏ sẽ không thể hiểu được những biểu hiện tức giận, không vui của cha mẹ, mặt khác, việc quát mắng cũng khiến trẻ cảm thấy sợ hãi và khóc to hơn.
Lặng lẽ quan sát để bé thấy rằng bố mẹ cũng đang quan sát, chăm sóc bé kết hợp với những lời nói nhẹ nhàng, ân cần. Nếu trẻ la hét sợ hãi do sợ hãi một điều gì đó, cha mẹ có thể đến để an ủi, vỗ về trẻ. Tuy nhiên, nếu tiếng khóc của trẻ chỉ để gây sự chú ý thì bạn hãy giả vờ phớt lờ để điều đó không hiệu quả và lần sau sẽ không xảy ra nữa.
Ngược lại, nếu trẻ khóc vì đòi thứ gì đó, cha mẹ cũng đừng bực bội mà hãy đưa ngay cho trẻ. Thay vào đó, hãy chuyển sự chú ý của trẻ sang một thứ khác. Ví dụ, vào giờ đi ngủ và trẻ đòi chơi đồ chơi, cha mẹ có thể mời trẻ ngủ và sau đó kể cho trẻ nghe một câu chuyện. Trẻ tự kỷ cũng thích nghe kể chuyện, và điều này cũng sẽ giúp kích thích sự sáng tạo và trí tưởng tượng của trẻ.
Khi trẻ đã bình tĩnh trở lại, cha mẹ cần nói với trẻ điều này là không tốt, không nên hoặc có thể mô tả lại tình huống vừa rồi để trẻ biết điều này là hoàn toàn không hợp lý. Từ đó, nhẹ nhàng nhắc nhở hoặc hướng dẫn trẻ cách gọi điện cho bố mẹ hoặc bày tỏ mong muốn của mình khi cần thiết.
Cha mẹ cần có những biện pháp cứng rắn để khắc phục tình trạng trẻ tự kỷ hay la hét ngay từ lần đầu, đừng vì uất ức mà phản ứng ngay, sau này sẽ rất khó sửa.
Các biện pháp xử lý lâu dài với trẻ tự kỷ hay la hét
Tất nhiên, không phải trường hợp nào trẻ tự kỷ cũng la hét, khóc lóc vì đòi hỏi điều gì đó mà cũng có thể là do những nỗi sợ hãi, căng thẳng không thể giải tỏa qua lời nói với cha mẹ. Vì vậy, các bậc cha mẹ cũng cần có những biện pháp phù hợp để hạn chế hoặc không để con em mình rơi vào trạng thái này
Cho bé không gian riêng tư
Trẻ tự kỷ cực kỳ nhạy cảm với âm thanh, đôi khi chỉ cần một tiếng động nhỏ cũng khiến trẻ dễ bị kích động. Vì vậy, bố mẹ nên cho con chơi ở những nơi yên tĩnh, có không gian riêng để trẻ tự chơi. Tuy nhiên, cha mẹ vẫn cần theo dõi, giám sát để hạn chế những hành vi bất thường của con. Chơi với con hàng ngày sẽ vừa tạo cảm giác gắn kết yêu thương giữa bé và bố mẹ, vừa giúp rèn luyện tính tập trung và tính kiên nhẫn của trẻ.
Ngoài ra, nếu trẻ có biểu hiện nổi cơn tam bành, quấy khóc thì cha mẹ cũng nên đưa trẻ ra một không gian riêng để trẻ bình tĩnh hơn. Chú ý đến các yếu tố nhạy cảm của bé, ví dụ bé nhạy cảm với âm thanh thì phòng phải yên tĩnh, nếu bé nhạy cảm với ánh sáng thì nên dùng thêm rèm che.
Làm bạn với trẻ nhiều hơn
Không ai có thể trở thành người thầy và người bạn tốt cho trẻ tự kỷ hơn chính cha mẹ. Chính tình yêu thương chân thành là sợi dây kết nối để bé biết thể hiện tình cảm, biết yêu thương, nâng cao nhận thức của mình về những điều xung quanh. Tình yêu thương của gia đình sẽ giúp bé nhanh chóng hòa nhập với cuộc sống hàng ngày.
Luôn cho trẻ biết rằng cha mẹ và anh chị em luôn ở bên cạnh trẻ, hỗ trợ trẻ bất cứ lúc nào và việc trẻ làm như vậy là không đúng. Trẻ tự kỷ có thể không đáp lại lời nói của cha mẹ, nhưng chúng hoàn toàn hiểu những gì cha mẹ nói, ngay cả khi chúng chậm hơn hầu hết mọi người.
Cha mẹ cũng có thể thử nghe nhạc nhẹ nhàng để cải thiện dần độ nhạy cảm quá mức của trẻ với âm thanh. Cùng con chơi thể thao hàng ngày rồi dần dần đến chỗ đông người để rèn luyện cho bé những kỹ năng sống cơ bản cũng là điều rất cần thiết để hạn chế tình trạng trẻ hay la hét quá mức.
Nếu bé rất thích được bố mẹ ôm ấp và bế, bạn có thể coi đây là phần thưởng để tặng bé mỗi khi bé làm đúng. Hãy luôn cố gắng động viên và khen ngợi bé mỗi ngày. Ngoài ra, các bác sĩ cũng khuyến khích phụ huynh đăng ký lớp học dành cho phụ huynh có con mắc chứng tự kỷ để biết cách xử lý tình trạng này.
Đánh lạc hướng bé
Nếu đang chơi với trẻ mà thấy trẻ bắt đầu có những trạng thái tức giận, bực bội, khó chịu thì hãy nhanh chóng tìm cách khiến trẻ quên đi cảm giác đó. Ví dụ, nếu bạn đang chơi trò chơi ghép hình với trẻ, và bạn vô tình chạm vào phần mà trẻ thích nhất, hãy trả lại cho trẻ và hỏi trẻ làm thế nào, bạn có thể làm điều này không. Em bé có thể quên đi cảm giác tức giận và để mẹ chơi cùng.
Cho con học trường dành cho trẻ tự kỷ
Dù bố mẹ luôn dành cho bé rất nhiều tình cảm nhưng nếu không có cách xử lý chuyên nghiệp sẽ khó có thể giúp bé định hướng tốt nhất. Đồng thời, thời gian cho trẻ ra ngoài ít hơn, cách ly trẻ với cộng đồng có thể khiến trẻ ngày càng mất đi các kỹ năng giao tiếp và xã hội cần thiết. Nếu bạn lo lắng việc con học trong môi trường có thể dẫn đến bị cô lập, bị bắt nạt hoặc hành vi bốc đồng của con không được kiểm soát kịp thời thì tốt nhất bạn nên cho con đến một môi trường học tập dành riêng cho trẻ em. tự kỷ ám thị.
Tại đây, trẻ sẽ được học các kỹ năng sống cần thiết, biết cách ứng xử, giao tiếp hay các hoạt động cá nhân cơ bản. Việc học chung với các bạn cùng trang lứa sẽ dần hình thành cho trẻ khả năng thích nghi với xã hội, biết thể hiện tình cảm nhiều hơn. Đặc biệt, các trung tâm này cũng sẽ tạo cơ hội cho trẻ tìm kiếm và phát huy những khả năng đặc biệt của bản thân.
Trẻ tự kỷ hay la hét thường gặp ở hầu hết bệnh nhân, thậm chí có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành nếu không có biện pháp kiểm soát sớm. Gia đình cần sớm kết nối và liên hệ với bác sĩ để được hỗ trợ những biện pháp can thiệp kịp thời và đúng đắn nhất.
