Tuổi thơ không hạnh phúc ảnh hưởng đến tâm lý trẻ như thế nào?

Tuổi thơ không hạnh phúc ảnh hưởng sâu sắc đến nhân cách, tâm lý của mỗi người. Những trải nghiệm tiêu cực từ thời thơ ấu sẽ khiến trẻ phát triển tính cách nhút nhát, thiếu tự tin và có thể gặp phải các vấn đề về tâm lý. Hãy tham khảo bài viết dưới đây để hiểu thêm về thắc mắc tuổi thơ không hạnh phúc ảnh hưởng đến tâm lý trẻ như thế nào.

Tuổi thơ không hạnh phúc ảnh hưởng đến tâm lý trẻ như thế nào

Ký ức tuổi thơ ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý và tính cách của mỗi người. Những năm đầu đời, chúng ta được yêu thương, che chở, chăm sóc và chia sẻ. Hơn hết, gia đình là yếu tố quan trọng nhất tạo nên ký ức tuổi thơ.

Những người có tuổi thơ hạnh phúc, êm đềm thường phát triển khỏe mạnh, gặp nhiều thuận lợi khi học tập và làm việc. Trong khi đó, những người có tuổi thơ bất hạnh sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề trong tương lai – đặc biệt là về mặt tâm lý.

Ký ức tuổi thơ không trọn vẹn ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý của mỗi người. Tuy nhiên, những tổn thương này có thể được che giấu bên trong và không thể hiện rõ ra vẻ bề ngoài.

Tuổi thơ không hạnh phúc có thể do nhiều nguyên nhân như gia đình tan vỡ, cha mẹ ly tán, thường xuyên cãi vã, xung đột, nuôi dạy khắc nghiệt, lạm dụng thể chất, tình dục hoặc tình cảm. Những năm đầu đời, bản thân chúng ta chưa có kỹ năng, nhận thức chưa sâu và kinh nghiệm sống còn non nớt nên chưa biết cách đối phó với những biến cố này.

Do đó, những tổn thương tâm lý càng sâu theo thời gian và ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý, nhân cách khi trưởng thành. Hiểu được những ảnh hưởng của tuổi thơ bất hạnh đối với tâm lý của trẻ sẽ giúp các gia đình có những biện pháp khắc phục kịp thời và hiệu quả:

Tính cách nhút nhát, rụt rè, thiếu tự tin

Tuổi thơ không hạnh phúc ảnh hưởng không nhỏ đến nhân cách của trẻ hiện tại và tương lai. Sống trong một gia đình không hạnh phúc, thiếu sự quan tâm, chia sẻ của cha mẹ sẽ khiến trẻ thiếu tự tin vào bản thân, sợ hãi, nhút nhát.

Trong giai đoạn đầu đời, trẻ thiếu kỹ năng giao tiếp, xử lý tình huống nên gặp rất nhiều khó khăn khi học. Nếu sống trong một gia đình không trọn vẹn, trẻ em ít có khả năng chia sẻ những vấn đề này với gia đình.

Trong nhiều trường hợp, cha mẹ và những người thân trong gia đình không quan tâm và luôn gạt bỏ những câu hỏi của trẻ. Điều này cũng khiến các em thu mình lại, sống khép kín và thiếu tự tin vào cuộc sống.

Ngoài ra, những đứa trẻ phải đối mặt với sự xâm hại về thể chất và tình cảm trong thời thơ ấu cũng khó tránh khỏi sự tự ti, thụ động và rụt rè. Vì gia đình vốn dĩ là điểm tựa vững chắc của mỗi người. Khi gia đình mất đi ý nghĩa, con cái sẽ trở nên lạc lõng, lạc lõng và khó có thể tự tin vào cuộc sống.

Tạo thành lớp vỏ đối lập với con người thật

Nếu trẻ có một tuổi thơ hạnh phúc, chúng có thể tự do thể hiện con người thật của mình và sống với bản chất thật của mình. Tuy nhiên, trong trường hợp tuổi thơ không trọn vẹn, tâm lý chung của trẻ là tạo cho mình một vỏ bọc trái ngược với con người thật.

Một điều dễ nhận thấy là những đứa trẻ có tuổi thơ bất hạnh, trải qua nhiều biến cố thường có vẻ ngoài lạnh lùng, kiệm lời, ít bộc lộ cảm xúc và không có thói quen chia sẻ với những người xung quanh.

Tuy nhiên, đằng sau lớp vỏ bọc đó là một tâm hồn mong manh, dễ tổn thương và thường trực những nỗi sợ hãi vô hình. Vỏ bọc bên ngoài khiến trẻ khó có những mối quan hệ thân thiết và những người xung quanh không thể hiểu được tâm lý của trẻ.

Che giấu tâm trạng và hiếm khi bộc lộ cảm xúc thật của mình

Những người có tuổi thơ bất hạnh thường có thói quen che giấu cảm xúc thật của mình và hầu như không bao giờ bộc lộ những cảm xúc cực đoan như buồn bã quá mức, khóc lóc, tuyệt vọng, vui sướng hay phấn khích. Phạm vi biểu hiện cảm xúc hạn hẹp khiến những người xung quanh cảm thấy khó chịu và cho rằng trẻ không muốn gần gũi với mọi người.

Cảm xúc là thứ kết nối mọi người và giúp những người xung quanh hiểu được tính cách, tâm lý của nhau. Vì vậy, những người thường che giấu cảm xúc sẽ khó kết bạn và duy trì các mối quan hệ thân thiết.

Đổi lại, tính cách này sẽ giúp trẻ hạn chế xung đột trong các mối quan hệ và được đánh giá cao trong công việc – đặc biệt là những công việc đòi hỏi tính kỷ luật và tính tự chủ cao.

Bi quan và tiêu cực

Tuổi thơ không hạnh phúc và trọn vẹn sẽ khiến trẻ trở nên bi quan, tiêu cực. Hơn ai hết, gia đình phải là nơi che chở, bảo vệ con cái đáng tin cậy, vì vậy khi cha mẹ không dành cho con sự yêu thương, quan tâm đúng mức, con cái sẽ trở nên bi quan, luôn nhìn nhận mọi thứ theo hướng tiêu cực.

Ngoài ra, những trải nghiệm tiêu cực từ thời thơ ấu cũng để lại ấn tượng sâu sắc. Điều này khiến trẻ lớn lên cũng luôn giữ những suy nghĩ tiêu cực và bi quan khi chấp nhận mọi việc.

Trong khi đó, những ai được sống trong một gia đình hạnh phúc và được cha mẹ quan tâm, thấu hiểu sẽ có cái nhìn lạc quan và tích cực hơn. Nhìn mọi thứ theo hướng tiêu cực sẽ khiến trẻ gặp phải những rắc rối trong cuộc sống và đôi khi bỏ lỡ những cơ hội quý giá.

Thiếu tin tưởng vào các mối quan hệ

Tuổi thơ không hạnh phúc khiến trẻ mất niềm tin vào các mối quan hệ. Trẻ con hiếm khi dành sự tin tưởng tuyệt đối cho người khác vì chúng chưa bao giờ đặt niềm tin vào bất kỳ ai – kể cả gia đình. Thiếu tin tưởng vào các mối quan hệ sẽ khiến mối quan hệ chỉ dừng lại ở mức độ vừa phải và gần như không thể phát triển thân thiết hơn.

Những đứa trẻ có tuổi thơ không hạnh phúc sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi kết bạn, tìm người yêu và kết hôn. Nếu thời thơ ấu, trẻ đã chứng kiến ​​cảnh cha mẹ xung đột, bạo lực và gia đình không trọn vẹn, trẻ sẽ dần có định kiến ​​với hôn nhân và thường chọn cách sống độc thân. Một số người thậm chí còn sợ hôn nhân do ám ảnh sâu sắc về những trải nghiệm trong quá khứ.

Thiếu kỹ năng sống

Tuổi thơ không hạnh phúc cũng ảnh hưởng không nhỏ đến kỹ năng sống. Kỹ năng sống ít được dạy ở trường mà chủ yếu do gia đình hướng dẫn và trẻ tự trau dồi bằng cách kết bạn, xử lý tình huống.

Tuy nhiên, những đứa trẻ có tuổi thơ không trọn vẹn thường nhút nhát, thụ động nên hầu như không chủ động kết bạn và sống cô lập. Ngoài ra, gia đình cũng có xu hướng ít quan tâm, chia sẻ với con cái mà chủ yếu chỉ đáp ứng về vật chất.

Thiếu kỹ năng sống khiến trẻ gặp khó khăn khi làm việc nhóm, giao tiếp, xử lý tình huống,…Thay vì chọn cách đối mặt, những đứa trẻ có tuổi thơ bất hạnh thường chọn cách trốn tránh, rút ​​lui để tránh gặp phải những tình huống khó khăn trong cuộc sống.

Nhân cách méo mó

Trong một số trường hợp, trẻ có thể phát triển nhân cách bất thường do tuổi thơ chưa hoàn thiện. Nhân cách là một đặc điểm tính cách của mỗi người và được hoàn thiện ở tuổi 18. Đối với những người có tuổi thơ không hạnh phúc, nhân cách sẽ phát triển theo chiều hướng tiêu cực và hậu quả là dẫn đến những kiểu nhân cách không lành mạnh.

Đặc điểm chung của những người có tuổi thơ bất hạnh là nhút nhát, tự ti, ít bộc lộ cảm xúc, thiếu gần gũi, thân thiết. Tuy nhiên, cũng có những người phụ thuộc quá mức vào người khác vì họ muốn cảm thấy được chăm sóc và yêu thương. Ngoài ra, một số người phát triển các rối loạn nhân cách như:

• Rối loạn nhân cách thể bất định
• Rối loạn nhân cách phụ thuộc
• Rối loạn nhân cách tránh né
• Rối loạn nhân cách phân liệt
• Rối loạn nhân cách tự ái
• Rối loạn nhân cách kịch tính

Tất cả các dạng rối loạn nhân cách đều gây khó khăn trong cuộc sống và khó khăn trong học tập, làm việc và duy trì các mối quan hệ của trẻ. Về lâu dài, những phiền toái do những kiểu tính cách này gây ra còn làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề tâm lý.

Gia tăng các vấn đề tâm lý

Tuổi thơ bất hạnh ảnh hưởng sâu sắc đến tâm hồn mỗi người. Với những trải nghiệm tiêu cực nghiêm trọng, tổn thương tâm lý có thể kéo dài. Mặc dù không phải là nguyên nhân trực tiếp nhưng tuổi thơ không hạnh phúc được cho là có liên quan đến các vấn đề tâm lý sau:

• Trầm cảm: Trầm cảm là căn bệnh tâm thần phổ biến nhất hiện nay. Đây là một dạng rối loạn cảm xúc đặc trưng bởi tâm trạng thấp thỏm, buồn bã, bi quan, chán nản và mất hứng thú với những thứ xung quanh. Những người bị trầm cảm thường trải qua nhiều biến cố trong cuộc sống, bao gồm cả những trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu.
• Rối loạn lo âu: Tương tự như trầm cảm, rối loạn lo âu cũng liên quan đến những sự kiện đau buồn xảy ra trong thời thơ ấu. Nếu liên tục phải đối mặt với những biến cố đau thương, tâm lý sẽ bị tổn thương dẫn đến tâm lý bất ổn, thường xuyên lo lắng, mơ hồ sợ hãi mọi thứ và nhìn mọi thứ theo hướng bi quan.
• Các vấn đề tâm lý khác: Ngoài chứng trầm cảm và rối loạn lo âu, tuổi thơ không hạnh phúc cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như rối loạn ảo tưởng, hội chứng Self-Harm (hội chứng tự làm hại bản thân), rối loạn nhân cách…

Thực tế, không phải ai có tuổi thơ bất hạnh cũng phải đối mặt với những vấn đề tâm lý trên. Nhiều người trở nên mạnh mẽ và kiên cường hơn sau những trải nghiệm tiêu cực. Những người này thường quyết liệt, mạnh mẽ, chủ động và gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sống.

Có thể thấy, tuổi thơ không hạnh phúc ảnh hưởng rất nhiều đến tâm hồn trẻ thơ cả hiện tại và tương lai. Nếu nguyên nhân là do gia đình, những ảnh hưởng này càng sâu sắc và có thể dẫn đến một loạt các hậu quả lâu dài. Hơn ai hết, mỗi người phải có ý chí vượt qua khó khăn trong cuộc sống và hướng đến những điều tốt đẹp, tích cực thay vì chìm đắm trong bi quan, buồn phiền.