Trong các cuộc họp, hội thảo v.v…nói về chứng tự kỷ, câu hỏi được quan tâm hàng đầu là: vì sao con tôi không nói được ? Trẻ nói rất muộn hoặc không nói được là điều làm vỡ vụn con tim của bậc làm cha mẹ. Cho đến giờ, theo những nơi tôi từng tham dự, vẫn chưa thấy đâu là câu trả lời thỏa đáng cho vấn đề này. Dù vậy,trên con đường tìm hiểu, có lẽ bài viết sau đây là một sự chia sẻ đáng chú ý.
Tự kỷ không nói được.
Tác giả :Lisa Jo Rudy
Câu hỏi: Tự kỷ không có lời nói (Nonverbal) là gì?
Trả lời: Khoảng 25% người được chẩn đoán mắc rối loạn tự kỷ có thể được coi là mắc chứng tự kỷ không lời – “tự kỷ không lời” không phải là một phần của tiêu chuẩn chẩn đoán.
Một phần, do không có ranh giới rõ ràng giữa các cá nhân có lời nói và không có lời nói bị mắc chứng tự kỷ. Một số người có khả năng nói, nhưng thiếu khả năng dùng ngôn ngữ một cách có ý nghĩa. Những người khác không thể dùng ngôn ngữ nói, nhưng có thể giao tiếp với ngôn ngữ viết hoặc đánh máy, ngôn ngữ ký hiệu của Mỹ, thẻ hình ảnh, hoặc nhờ vào các thiết bị truyền thông kỹ thuật số.
Một trong những khía cạnh kỳ lạ của chứng tự kỷ là không nói ra được, một thực tế mà không ai thực sự biết lý do vì sao một số người tự kỷ có thể không – hoặc không sử dụng ngôn ngữ nói. Đúng vậy, một số người mắc chứng tự kỷ cũng mắc chứng apraxia lời nói thời thơ ấu , một rối loạn thần kinh làm cho nói ra được ngôn ngữ vô cùng khó khăn. Tuy nhiên, nhiều cá nhân tự kỷ không có lời nói không bị apraxia – họ chỉ không nói được. Rõ ràng, có sự khác biệt trong chức năng của não làm ức chế ngôn ngữ nói, nhưng vào thời điểm này không có sự đồng ý trên những gì khác biệt hoặc cách họ tác động đến bất kỳ cá nhân nào.
Theo một ấn phẩm do Hội thảo của NIH về trẻ em tự kỷ trong độ tuổi đến trường , “… đó là một thách thức rất quan trọng khi đánh giá những cá nhân này với các công cụ tiêu chuẩn hóa theo truyền thống. Các công cụ đo lường hiện tại của chúng ta có độ tin cậy và giá trị tương đối thấp với nhóm người này.
Ngay cả sự xuất hiện chỉ một từ hoặc một số lời nói mang tính lặp lại (echolalic), dường như là một yếu tố dự báo đáng kể cho việc tìm lại ngôn ngữ nói sau 5 tuổi. Trong cả việc nghiên cứu và kế hoạch điều trị, điều quan trọng là cần phân biệt, trẻ em không lời (tức là, không nói ngôn ngữ), preverbal (tức là, trẻ con chưa phát triển ngôn ngữ bằng lời nói), hoặc không giao tiếp được (tức là, không có kỹ năng giao tiếp bằng lời nói cũng như giao tiếp không không lời).”
Có rất nhiều kỹ thuật để khuyến khích và nâng cao ngôn ngữ nói cho trẻ em mắc chứng tự kỷ, mặc dù không có đảm bảo rằng bất kỳ phương pháp tiếp cận đặc biệt sẽ có hiệu lực cho bất kỳ đứa trẻ nào. Nghiên cứu cho thấy rằng liệu pháp âm ngữ, can thiệp hành vi, và thậm chí liệu pháp trò chơi có thể cải thiện giao tiếp bằng lời nói. Một số nghiên cứu ban đầu cũng cho thấy rằng âm nhạc trị liệu và kỹ thuật liên quan có thể là tác động tích cực về lời nói.
Phụ huynh của trẻ em không có khả năng giao tiếp hiệu quả với ngôn ngữ nói nên nhận thức được điều quan trọng sau đây – và thường đáng ngạc nhiên – sự kiện:
Chậm tìm lại được lời nói không hẳn là một dấu hiệu cho thấy chỉ số IQ của trẻ thấp hoặc dự báo sự phát triển là xấu.
- Trẻ tự kỷ có thể phát triển ngôn ngữ muộn hơn trẻ em phát triển bình thường, có nghĩa là nó là đáng để liên tục điều trị về âm ngữ (speech therapy).
- Việc giao tiếp bằng cách sử dụng các kỹ thuật không lời (thẻ hình ảnh Pécs , ngôn ngữ ký hiệu, vv) có thể rất quan trọng trong việc thiết lập mối quan hệ con người với nhau. Trẻ em xây dựng kỹ năng giao tiếp bằng cách sử dụng những kỹ thuật này thường nhận được đồng thời những kỹ năng về ngôn ngữ nói .
- “Tạo điều kiện giao tiếp “(Facilitated Communication), người chuyên gia trị liệu “hỗ trợ”, giúp đôi tay của một người mắc chứng tự kỷ để giúp cho họ đánh máy(gõ chữ trên bàn phím), đã làm bộc lộ khả năng bởi nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng đó là cách trị liệu, và cho cả người không mắc chứng tự kỷ, những người đang được chỉ dẫn cho các ngón tay gõ lên bàn phím.
