Xóa bỏ khoảng cách giữa cha mẹ và con cái là một vấn đề không hề đơn giản. Vì bản thân trẻ đang phải đối mặt với nhiều thay đổi về tâm sinh lý nên gia đình cần có giải pháp mềm mỏng, hợp lý để xây dựng mối quan hệ thân thiết với con cái. Cùng tìm hiểu những hậu quả và cách thu hẹp khoảng cách giữa cha mẹ và con cái ở bài viết sau đây nhé.
Hậu quả lâu dài của việc con cái bị xa cách cha mẹ
Cha mẹ và con cái luôn có mối quan hệ mật thiết với nhau. Tuy nhiên, do sự khác biệt về thế hệ nên con cái và cha mẹ sẽ khó tránh khỏi những bất đồng trong cuộc sống. Do con cái chưa có nhận thức sâu sắc nên cha mẹ cần có những cách ứng xử phù hợp để giáo dục con cái và xây dựng mối quan hệ thân thiết, tin cậy với con cái.
Trên thực tế, sự hòa hợp giữa cha mẹ và con cái thực sự không hề đơn giản – nhất là khi trẻ bước vào tuổi dậy thì. Lúc này, khoảng cách giữa cha mẹ và con cái sẽ ngày một lớn hơn. Con cái ít khi chia sẻ, tâm sự với cha mẹ những niềm vui, nỗi buồn và những trăn trở trong cuộc sống. Thậm chí, nhiều em nghĩ rằng chia sẻ với bố mẹ thì chỉ nhận được những lời trách móc, chỉ trích.
Bên cạnh đó, các bậc phụ huynh cũng chưa thực sự hiểu tâm lý của con em mình. Nhiều bậc cha mẹ cho rằng chỉ cần lo cho con cái để con có điều kiện học hành, vui chơi là đủ. Nhưng thực tế, con cái cần nhiều hơn thế, đó có thể là những hành động nhỏ thể hiện sự quan tâm, tình cảm mà cha mẹ dành cho con cái.
Sự khác biệt giữa quan điểm sống và cách thể hiện là nguyên nhân tạo nên khoảng cách giữa cha mẹ và con cái. Tình trạng này sẽ khiến trẻ thiếu tin tưởng vào cha mẹ, cảm thấy không được tôn trọng và ngại nói về bản thân với gia đình. Vì vậy, cha mẹ sẽ không thể biết được con mình đang có những suy nghĩ lệch lạc, méo mó để kịp thời điều chỉnh.
Khoảng cách giữa các thành viên cũng khiến trẻ không nhận thức được ý nghĩa của gia đình và cuộc sống vợ chồng. Nhiều trẻ em lớn lên với định kiến sâu sắc về cha mẹ và sợ kết hôn vì họ không cảm thấy tự tin về việc nuôi dạy con cái của họ.
Trong quá trình lớn lên, trẻ có thể gặp rất nhiều trở ngại và cha mẹ sẽ là chỗ dựa tinh thần để trẻ vượt qua những thử thách trong cuộc sống. Nếu có khoảng cách với cha mẹ, trẻ thường có xu hướng tự giải quyết mọi việc và đôi khi dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Chỉ đến khi mọi chuyện vỡ lở, cha mẹ mới cảm thấy ân hận vì đã thiếu quan tâm đến con cái.
Cách xóa bỏ khoảng cách giữa cha mẹ và con cái
Ít nhiều sẽ có khoảng cách giữa cha mẹ và con cái do sự khác biệt giữa hai thế hệ. Tuy nhiên, cha mẹ cần thu hẹp khoảng cách này để đồng hành cùng con trong quá trình lớn lên. Thực tế, điều trẻ mong muốn không chỉ là vật chất mà là sự quan tâm, chia sẻ của gia đình. Vì vậy, cha mẹ sẽ dễ dàng rút ngắn khoảng cách với con cái thông qua một số cách đơn giản sau:
Dành thời gian cho con cái của bạn
Ngày nay, công việc bận rộn khiến các bậc cha mẹ khó có thể dành thời gian cho con cái. Vì cho rằng con không còn nhỏ nên cha mẹ cho rằng chỉ cần đáp ứng đầy đủ nhu cầu vật chất cho con. Tuy nhiên, các em ở tuổi vị thành niên gặp rất nhiều rắc rối và khó khăn trong cuộc sống. Lúc này, trẻ rất cần cha mẹ tâm sự, chia sẻ và đưa ra những lời khuyên hữu ích.
Không dành thời gian cho con cái khiến trẻ cảm thấy cha mẹ không quan tâm đến mình và khó tránh khỏi đau lòng. Ngoài ra, một số trẻ nảy sinh suy nghĩ rằng bố mẹ đi làm về quá mệt mỏi nên tìm cách giấu giếm để bố mẹ không phiền lòng. Lâu dần, trẻ sẽ quên cách chia sẻ với gia đình và luôn cố gắng chịu đựng và giải quyết mọi việc một mình.
Để rút ngắn khoảng cách với con cái, cha mẹ nên dành thời gian cho con. Nếu quá bận rộn, cuối tuần hãy bớt chút thời gian để trò chuyện, tâm sự cùng con những khó khăn trong cuộc sống. Khi con gặp sự cố, hãy tìm hiểu kỹ lưỡng và đưa ra những giải pháp hợp lý để con cân nhắc lựa chọn.
Trong các cuộc trò chuyện, cha mẹ nên tránh những lời lẽ trách móc, chỉ trích và những câu nói thể hiện uy quyền đối với con cái. Điều này sẽ tạo ra sự khó chịu và khiến trẻ không thoải mái khi chia sẻ những vấn đề mà chúng đang gặp phải. Thay vào đó, cha mẹ nên tạo cho con cảm giác hứng thú bằng cách chia sẻ những câu chuyện mà con đã phải đối mặt khi bước vào tuổi dậy thì để con cảm thấy được thấu hiểu và cảm thông.
Sau những cuộc trò chuyện, cha mẹ sẽ hiểu con hơn và có cách ứng xử phù hợp để gắn kết các thành viên trong gia đình. Ngoài ra, trẻ cũng sẽ yêu gia đình hơn khi nhận ra rằng bố mẹ luôn dành thời gian cho mình dù rất bận rộn với công việc và áp lực cuộc sống.
Duy trì bữa cơm gia đình
Bữa cơm gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc gắn kết con cái với cha mẹ. Trong bữa ăn, cha mẹ và con cái có thể nói về những gì đã xảy ra trong ngày. Ngoài ra, những món ăn ngon mẹ làm cũng khiến tâm trạng các thành viên thoải mái, vui vẻ hơn.
Lịch học của con cái và giờ làm việc của bố mẹ sẽ có sự chênh lệch nhất định nên việc ăn sáng và ăn trưa cùng nhau rất khó. Tuy nhiên, cha mẹ cần đảm bảo cả gia đình có thể ăn tối cùng nhau để gặp gỡ và trò chuyện mỗi ngày.
Cha mẹ có thể thể hiện tình yêu thương của mình đối với con cái thông qua việc nấu những món ăn mà chúng yêu thích. Và con cái cũng có thể giúp bố mẹ bằng cách trang trí bát đĩa, rửa bát và dọn dẹp nhà bếp. Những hoạt động tưởng chừng như đơn giản ấy lại chính là sợi dây giúp gắn kết gia đình và thu hẹp khoảng cách giữa cha mẹ và con cái.
Tham gia các hoạt động vui chơi cùng con
Ngày nay, hầu hết trẻ em đang phải đối mặt với áp lực học tập do chương trình giáo dục khá nặng nề. Ngoài việc răn đe, nghiêm khắc, cha mẹ cũng nên cho con tham gia các hoạt động vui chơi phù hợp với lứa tuổi.
Nếu có thể, gia đình nên cùng nhau đi du lịch hoặc vui chơi tại nhà. Hoạt động vui chơi là cách giảm stress hiệu quả cho cả cha mẹ và con cái. Hơn nữa, thông qua các hoạt động này, mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình sẽ được cải thiện đáng kể.
Trong trường hợp trẻ đã đến tuổi thành niên, cha mẹ có thể cho trẻ đi chơi một mình cùng bạn bè. Điều này sẽ giúp trẻ cảm nhận được sự tôn trọng của cha mẹ dành cho mình và có thể thoải mái vui chơi sau những giờ học tập mệt mỏi.
Tôn trọng quyền riêng tư của con
Vấn đề chung của các bậc cha mẹ châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng là kiểm soát con cái quá mức. Trong mắt cha mẹ, một đứa trẻ dù bao nhiêu tuổi vẫn là một đứa trẻ. Khi bước vào tuổi dậy thì, trẻ bắt đầu ý thức được quyền riêng tư và giữ kín một số vấn đề với cha mẹ.
Nhiều phụ huynh tỏ ra không hài lòng về điều này và cố gắng đặt câu hỏi với mong muốn hiểu hết về cuộc sống của con mình. Tuy nhiên, tình trạng này khiến đứa trẻ cảm thấy khó chịu và cố tình xa cách cha mẹ.
Vì sợ con sinh ra thói hư tật xấu, nhiều bậc cha mẹ đã xâm phạm quyền riêng tư của con mình bằng cách xem trộm tin nhắn, kiểm tra lịch sử cuộc gọi, đọc email, tin nhắn trên máy tính, v.v.
Xâm phạm quyền riêng tư của trẻ em là lý do phổ biến dẫn đến xung đột giữa trẻ em và gia đình. Cha mẹ thường lấy cớ vì lo cho con, thương con nên mới làm như vậy, nhưng trong mắt trẻ nhỏ, hành vi của họ thể hiện sự thiếu tôn trọng và kiểm soát quá mức. Vì vậy, cha mẹ cần tôn trọng quyền riêng tư của con cái – nhất là khi chúng đã tạo ra ranh giới.
Thay vì thực hiện những hành vi xâm phạm quyền riêng tư, cha mẹ nên xây dựng mối quan hệ tin cậy với con cái. Chỉ có như vậy, trẻ mới cảm thấy thoải mái, tự tin để chia sẻ với gia đình những vấn đề mà trẻ đang gặp phải.
Niềm tin là “chìa khóa” trong mọi mối quan hệ, bao gồm cả cha mẹ và con cái. Vì vậy, cha mẹ nên tránh những hành vi ảnh hưởng đến lòng tin của con cái đối với gia đình.
Thể hiện sự quan tâm đến con bạn
Nhiều bậc cha mẹ dù rất thương con nhưng lại không bày tỏ sự quan tâm mà ngược lại còn chỉ trích, trách móc. Tuy nhiên, con cái chưa đủ sâu sắc để hiểu được tình yêu thương của cha mẹ. Trước những lời nói gay gắt, trẻ có thể bị tổn thương và ngại chia sẻ với gia đình mọi vấn đề mà trẻ đang gặp phải.
Để thu hẹp khoảng cách giữa cha mẹ và con cái, cha mẹ cần thể hiện sự quan tâm thông qua những lời động viên, khích lệ,… Ngoài ra, những hành động nhỏ như nấu món ăn con yêu thích, cho con ăn. Những món quà bất ngờ trong ngày sinh nhật,… cũng giúp con cái gần gũi với cha mẹ hơn.
Không giáo dục bằng đòn roi, quyền uy
Điểm chung của nhiều bậc cha mẹ là dùng uy quyền, đòn roi để răn đe, giáo dục con cái. Phương pháp này về lâu dài không hiệu quả vì khi lớn hơn trẻ sẽ hình thành tâm lý phản kháng, chống đối lại các hành vi của cha mẹ.
Đối với trẻ nhỏ, la mắng, đánh đòn khiến chúng sợ hãi, nhút nhát và thiếu tự tin. Trong khi đó, trẻ vị thành niên sẽ cảm thấy không được tôn trọng và bị gò bó quá mức trong gia đình của mình.
Để rút ngắn khoảng cách với con cái, cha mẹ cần tránh giáo dục bằng cách đánh đòn. Thay vào đó, cần trao đổi với trẻ để tìm ra nguyên nhân sâu xa của hành vi sai trái. Nếu lỗi hoàn toàn là lỗi của trẻ, cha mẹ cần nghiêm khắc chỉ ra lỗi sai và đưa ra hình phạt thích đáng.
Thay đổi suy nghĩ của bạn
Nguyên nhân cốt lõi dẫn đến khoảng cách giữa cha mẹ và con cái là sự khác biệt về quan niệm giữa hai thế hệ. Để gần con hơn, cha mẹ nên cập nhật thói quen và lối sống của con. Ngoài ra, bạn nên nhìn nhận lại quan điểm sống của mình để thích nghi với xã hội hơn.
Thực tế cho thấy, xã hội đã có nhiều thay đổi và định hướng tương lai, mục tiêu sống cũng khác so với các thế hệ trước. Nếu vẫn kiên định quan điểm của mình thì mối bất hòa giữa cha mẹ và con cái sẽ ngày càng sâu sắc hơn. Ngược lại, nỗ lực thay đổi suy nghĩ sẽ giúp cha mẹ hiểu hơn về tâm lý, tình cảm của con cái.
Có nhiều cách để thu hẹp khoảng cách giữa cha mẹ và con cái. Tuy nhiên, yếu tố cốt lõi vẫn là sự thấu hiểu và tin tưởng. Khi cha mẹ xây dựng một mối quan hệ tin cậy với con cái, họ sẽ hiểu rõ hơn những mong muốn, nhu cầu và nguyện vọng của con mình.
